آیا ابتلا به کرونا با علائم چشمی همراه است؟

به گزارش نشریه «فوربس»، پژوهشی که به تازگی در مجله JAMA Ophthalmology منتشر شده است، نشان می‌دهد که چشم‌ها می‌توانند شاهدی از ابتلا به ویروس SARS-COV۲ باشند.

در این مطالعه که توسط تیمی از محققان دانشگاه‌های تیری گورجس و سان یات سن چین انجام شد نشان داد که ۳۱.۶ درصد از ۳۸ بیمار مبتلا به بیماری کرونا در بیمارستان مرکزی ییچانگ واقع در استان هوبی چین که به طور متوالی به این مطالعه وارد شده بودند، علائم چشمی داشتند.

از این ۱۲ بیمار هفت نفر به آبریزش چشم یا epiphora دچار بودند. منظور از آبریزش چشم این است که آنقدر اشک در چشم جمع شود که روی صورت جاری شود. epiphora زمانی ایجاد می‌شود که یا غدد اشکی حجم غیرمعمولی از اشک تولید کنند یا این که مجاری اشکی به دلیل التهاب دچار انسداد شده باشند و از تخلیه درست جلوگیری کنند. در مورد یکی از بیماران مورد مطالعه در این تحقیق، آبریزش چشم در واقع نخستین علامت ابتلا به کووید-۱۹ بود که فرد متوجه آن شده بود.

هشت نفر از این بیماران نیز کموسیس یا تورم ملتحمه چشم داشتند. ملتحمه چشم غشاء شفافی است که سفیدی چشم و پشت پلک‌ها را می‌پوشاند. در حالت عادی نمی‌توانید ملتحمه چشم خود را ببینید مگر آن که بینایی عالی و فوق العاده‌ای داشته باشید.

سه نفر از این بیماران نیز به مشکل پرخونی ملتحمه دچار بودند که به موجب آن جریان خون به ملتحمه افزایش پیدا کرده و باعث قرمز شدن آن می‌شود. هفت نفر از بیماران نیز ترشحات چشمی داشتند. با این حال هیچکدام از این بیماران تاری دید را تجربه نکرده بودند.  

با این حال، ۳۸ بیمار جامعه آماری چندان جامعی نیست و همچنین در این تحقیق قید نشده است که آیا این بیماران پیش از ابتلا به کووید-۱۹ بیماری خاصی داشته‌اند یا خیر. به علاوه اگرچه این تیم تحقیقاتی از یافته‌های خود با عنوان «نشانه‌های چشمی منطبق با التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت» یاد می‌کنند، آکادمی چشم پزشکی آمریکا (AAOS) چندان درباره این که یافته‌های این تحقیق از التهاب ملتحمه حکایت دارد، مطمئن نیست.

این آکادمی با انتشار پستی در وبسایت رسمی خود عنوان کرده که کموسیس که در این یافته‌ها به آن اشاره شده است می‌تواند در واقع تجمع مایع (fluid overload) در چشم بیماران بدحال باشد. تجمع مایع در میان بیمارانی که به نارسایی قلبی یا کلیوی دچار هستند، شایع است. وقتی این اندام‌ها نمی‌توانند تعادل لازم مایعات را حفظ کنند، این مایعات در اندام‌های مختلف بدن از جمله چشم‌ها جمع می‌شوند. از ۱۲ بیماری که علائم چشمی داشتند، بیماری چهار نفر خفیف بود، دو نفر شدیدا بیمار بودند و شش فرد نیز شرایط بحرانی داشتند. بنابراین ممکن است همه آن‌ها به عارضه «چشم صورتی» (pink eye) که اصلاح عامیانه برای اشاره به التهاب ملتحمه است، دچار نبوده باشند.

با این وجود این نخستین مطالعه نیست که وجود علائم چشمی را به ابتلا به بیماری کووید-۱۹ ارتباط می‌دهد. پژوهشی که اواخر ماه فوریه در مجله  New England Journal of Medicine منتشر شد، داده‌های مربوط به یک هزار و ۹۹ بیمار مبتلا به کروناویروس از ۵۵۲ بیمارستان در چین را بررسی کرد. ۹ نفر از این بیماران به بزرگ شدن رگ‌های خونی در ملتحمه چشم (conjunctival congestion) دچار بودند. بیماری پنج نفر از این ۹ نفر خفیف و شرایط ۴ نفر از آنان وخیم بود.

همینطور نتایج تحقیق دیگری که روی ۳۰ بیماری که از ۲۶ ژانویه تا ۹ فوریه سال ۲۰۲۰ به دلیل ابتلا به کووید-۱۹ در بیمارستان دانشگاه ژجیانگ چین بستری شده بودند، انجام شده نیز در مجله Medical Virology منتشر شده است. تیم تحقیقاتی در این مطالعه اشک و ترشحات ملتحمه هر ۳۰ بیمار را برای وجود آر ان ای ویروس SARS-CoV۲ آزمایش کردند و این آر ان ای را تنها در نمونه‌های یکی از این بیماران پیدا کردند. این بیمار تنها بیماری بود که ورم ملتحمه ناشی از کووید-۱۹ داشت.

این که تعداد افرادی که به ورم ملتحمه احتمالی ناشی از کووید-۱۹ دچارند در این مطالعات زیاد نیست حاکی از آن است که نرخ علائم چشمی کرونا از ۳۱.۶ درصد کمتر است. با این وجود یافته‌های به دست آمده از این تحقیقات نشان می‌دهد که چشم‌ها نیز ممکن است تحت تاثیر این ویروس مرگبار قرار گیرند.

بنابراین با ادامه شیوع کروناویروس کووید-۱۹ احتمالا باید علاوه بر بینی و دهان، از چشمانتان نیز محافظت کنید؛ به این معنا که اگر از اعضای کادر درمان هستید به هنگام برخورد با مبتلایان یا افراد مشکوک از عینک یا محافظ صورت استفاده کنید، اگر فرد عادی هستید نیز بهتر است فعلا هرگونه قرار ملاقات غیرضروری رودر رو را لغو کنید و هرگونه درد غیرقابل توضیح در چشم‌هایتان را با پزشک در میان بگذارید.  

در نهایت اگرچه تب، سرفه و علائم تنفسی ظاهرا هنوز از شایعترین علائم ابتلا به کووید-۱۹ هستند، تحقیقاتی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، شواهد بیشتری را درباره این که این بیماری می‌تواند علائم متنوعی داشته باشد، فراهم می‌کند. از آن‌جایی که هنوز شناخت کاملی از این کروناویروس نداریم تصور نکنید که با داشتن یا نداشتن یک سری از علائم خاص می‌توان از ابتلا یا عدم ابتلا به این ویروس مطمئن شد. با این حال هرگونه مشکل چشمی را نیز به پای ابتلا به کرونا نگذارید زیرا این علائم ممکن است ناشی از آلرژی یا دیگر انواع عفونت باشند.