تهیه مواد اولیه و بودجه اندک پژوهش، دغدغه اصلی جامعه علمی

پژوهشگران و محققان بسیاری معتقدند که با وجود تحریم‌ها هنوز چرخ پژوهش می‌چرخد و توانسته‌ایم به دستاوردهای بزرگی در تمامی عرصه‌ها برسیم اما تنها سختی کار، تشدید تحریم‌ها در چند سال اخیر است که بسیاری از محققان معتقدند برای تهیه مواد و تجهیزات اولیه دچار مشکلاتی هستند، زیرا برای خرید تجهیزات به دلیل وجود مسائل بانکی انتقال پول دشوار است و یا قیمت آن‌ها به دلیل حضور دلالان چند برابر می‌شود و بودجه‌ای که به آن‌ها تعلق می‌گیرد کافی نیست.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی امور فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در این خصوص گفت: وزارت علوم برای رفع مسائل خرید تجهیزات از سایر کشورها به صورت سیستماتیک ورود نکرده است اما خود پژوهشگران کانال‌های غیر مستقیم را برای تهیه مواد اولیه پیدا می‌کنند.

مهدی کشمیری ادامه داد: وزارت علوم وظیفه تهیه مواد اولیه را ندارد اما تمامی مشکلات پژوهشگران را برای تهیه تجهیزات به وزارت صنعت، معدن و تجارت انتقال می‌دهد اما راه حل این است که خود پژوهشگران و تیم‌های تحقیقاتی به صورت موردی برای خرید هر ماده اولیه راه حل پیدا کنند و وزارت علوم نیز در این مسیر به آن‌ها کمک می‌کند.

وی همچنین تصریح کرد: اکنون به دلیل فشاری که از طریق تحریم‌ها ایجاد شده، حوزه پژوهش، فناوری و دانش بنیان از سوی صنایع مورد توجه قرار گرفته و استقبال بسیار خوبی شده است.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی امور فناوری وزارت علوم با بیان اینکه تقاضا در حوزه پژوهش و فناوری جهش جدی داشته است، اضافه کرد: قرارداد بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان سه برابر شده اما به رغم این موضوع هنوز مشکل نقدینگی و پرداخت تعهدات قراردادی از سوی صنعت یکی از دغدغه‌های شرکت‌ها است.

 افزایش بودجه پژوهشی باعث رفع مشکلات کشور می‌شود

در لایحه بودجه سال ۹۹ سهم برخی پژوهشگاه‌های وابسته به وزارت علوم از جمله پژوهشگاه رنگ ۲۰ میلیارد و ۲۵۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان، پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی ۲۸ میلیارد و ۲۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ۲۹ میلیارد و ۳۴۶ میلیون تومان، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری ۳۸ میلیارد و ۴۳۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران ۶۵ میلیارد و ۷۵۴ میلیون و صد هزار تومان، پژوهشگاه مواد و انرژی ۴۵ میلیارد و ۸۲ میلیون تومان و همچنین بودجه‌ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ۷۰ میلیارد و ۹۶۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است.

مساله عمده دیگر پژوهشگران، نبود بودجه کافی است که بسیاری از آن‌ها معتقدند می‌توانند با این بودجه تخصیص یافته تنها هزینه‌های جانبی اعم از دستیار پژوهشی را بدهند این در حالی است که وزیر علوم تحقیقات و فناوری پیش از این در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا معتقد بود که امسال (سال ۹۹) بودجه دستگاه‌های مختلف دولتی نسبت به سال گذشته محدودتر بوده اما در حوزه آموزش عالی با تلاش‌های بسیار ما و توجهی که سازمان برنامه و بودجه داشته، بودجه دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری رشد اندکی داشته است.

 کشمیری در این خصوص می‌گوید: زمانی که بودجه کشور به دلیل بسیاری از مشکلات کاهش می یابد در تخصیص بودجه نیز تمامی دستگاه‌ها دچار مشکل می‌شوند و این مساله مختص وزارت علوم نیست اما نیاز است در این شرایط به حوزه پژوهشی توجه ویژه شود زیرا بسیاری از مشکلات صنایع و کشور رفع می‌شود.  

 وی با بیان اینکه هنوز تنها نیم درصد از بودجه به فعالیت‌های پژوهشی تعلق دارد، گفت: تخصیص بودجه تغییرات خاصی نداشته است اما به عنوان مثال وجود صندوق نوآوری و شکوفایی در حوزه دانش بنیان منابع مالی خوبی را فعال کرده است. بانک‌های بسیاری با این صندوق همکاری می‌کنند و خود صندوق ۳ هزار میلیارد تومان و توسط بانک‌ها نیز ۱۰ هزار میلیارد تومان ذخیره پولی وجود دارد.