علوم شناختی در باب تربیت کاربردی، هنوز درکشور به صورت علمی بیان نشده است

دکتر عبدالرسول علیزاده روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: رشته‌های اصلی و فرعی علوم شناختی حدود ۴۰ گرایش می‌شود، اما اگر بخواهم رشته‌های اصلی علوم شناختی را بگویم عبارتند از زبان شناسی شناختی، فلسفه ذهن، روان شناسی شناختی، مدل سازی محاسباتی شناختی، مردم شناسی شناختی و علوم اعصاب شناختی. چهار مورد از این‌ها علوم انسانی هستند یعنی مردم شناسی، روانشناسی، فلسفه ذهن و زبان شناسی؛ پس جنبه علوم انسانی علوم شناختی فوق العاده زیاد است.

وی با اشاره به اینکه در کشور ما بیشتر این حوزه رنگ و لعاب فناورانه یافته است، بیان کرد: یکی از رشته های مهم علوم شناختی، تعلیم و تربیت شناختی است. یعنی افرادی را تربیت کنیم که به بهترین وجه ممکن از قوای شناختی استفاده کنند و این تأثیر بسزایی روی کیفیت منابع انسانی دارد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: کشورهای بسیاری هستند که با استفاده از این تئوری‌ها از دهه ۵۰ میلادی به افزایش کیفیت منابع انسانی شان و بهره وری آموزش و پرورش کمک کردند. توسعه پایدار متکی بر توسعه منابع انسانی است، توسعه فقط فناورانه و سطحی و محصول محور نیست بلکه توسعه پایدار در گروی توسعه منابع انسانی و علوم انسانی است. از این منظر علوم شناختی در توسعه منابع انسانی نقش بسیار زیادی دارد.

علیزاده گفت: یکی دیگر از رشته‌های علوم شناختی، توانبخشی شناختی است. افراد زیادی را داریم که دچار نارسایی‌های شناختی کوچک و بزرگ هستند. مثل مشکلات توجه و تمرکز و مشکلات حافظه، به طور مثال در بچه هایی که بیش فعالی دارند و یا مشکلات پیچیده‌تر مثل مشکلات اختلال اوتیسم. یکی از رشته‌های بزرگ علوم شناختی، توانبخشی شناختی است که هدفش شناسایی این افراد و افزایش بهره وری آن‌ها است.

وی یادآور شد: علوم شناختی در افزایش کیفیت منابع انسانی کشور نقش مهمی دارند، کودکانی که زود هنگام به دنیا آمده‌اند تا چند دهه پیش از بین می‌رفتند اما الان می‌مانند ولی درصد قابل توجهی از این مشکلات شناختی کوچک و بزرگ دارند که باید رسیدگی شود، ارزیابی این مشکلات به علوم شناختی برمی‌گردد.

علیزاده افزود: توسعه پایدار متکی بر توسعه منابع انسانی است، توسعه فقط فناورانه و سطحی و محصول محور نیست بلکه  توسعه پایدار در گروی توسعه منابع انسانی و علوم انسانی است و از این منظر علوم شناختی در توسعه منابع انسانی نقش بسیار زیادی دارد. متأسفانه در کشور ما از آنجایی که توسعه بیشتر توسعه سطحی بوده است، توسعه پایدار نبوده چون به سراغ منابع انسانی‌مان نرفته‌ایم در نتیجه مشکلات زیادی داریم.

این استاد دانشگاه افزود: بنابراین با توجه به اینکه بخش مهمی از علوم شناختی مربوط به علوم انسانی است و علوم انسانی در واقع مبنا و پایه توسعه پایدار است، توسعه علوم شناختی به معنای درست کلمه – یعنی اینکه ما همه جنبه های علوم شناختی را ببینیم و فقط جنبه فناورانه را نبینیم، می‌تواند به توسعه منابع انسانی و توسعه پایدار کشور کمک کند.