فعالان صنایع دستی قزوین و مطالبات بی پاسخ

صنایع دستی علاوه بر اینکه معرفی تاریخ، فرهنگ و هویت هر جامعه ای به شمار می رود، در صورت برنامه ریزی مناسب و اصولی می تواند منجر به تقویت گردشگری شده و به اقتصاد و اشتغال جوامع کمک کند.

یکی از راه های تقویت صنایع دستی و رونق آن ایجاد تشکل فعالان این حوزه است که با وجود مطالبه اصلی هنرمندان هنرهای دستی قزوین، هنوز محقق نشده است.

در زمان حاضر پنج هزار هنرمند صنایع دستی در قزوین تاکنون شناسایی شده که از این رقم ۳۲۰ نفر فعال تر بوده و زیر نظر میراث فرهنگی به فعالیت می پردازند.

فعالان این عرصه معتقدند تشکیل این انجمن و هماهنگی در بین تولیدکنندگان صنایع دستی می تواند در کنار پیگیری بهتر برای جذب حمایت دولت از هنرمندان صنایع دستی، خرید مواد اولیه را تسهیل کند و قیمت آنرا نیز مناسب تر کند.

جمعی از فعالان صنایع دستی قزوین در خصوص مشکلاتی که در پی نبود اتحادیه برای آنها پیش آمده است و همچنین سایر مسایل و مشکلاتی که با آن روبرو هستند با ایرنا به گفت و گو پرداختند.

تشکیل انجمن صنایع دستی مشکلات فعالان این عرصه را برطرف می‌کند

تولید کننده صنایع چوبی (گره‌چینی) به خبرنگار ایرنا گفت: اگر انجمنی برای فعالان صنایع دستی در استان قزوین تشکیل شود، به طور حتم می‌تواند مشکلات بسیاری را از پیش روی هنرمندان این عرصه بردارد.

سارا دلیر افزود: متاسفانه در سال‌های اخیر نشست‌های متعددی برای تشکیل انجمن صنایع دستی در استان قزوین برگزار شده است، اما چون بین تولیدکنندگان اتحاد و هماهنگی وجود ندارد، انجمنی نیز تشکیل نشده است.

وی وجود انجمن صنفی را عاملی مهم برای رونق تولید و فروش محصولات صنایع دستی عنوان کرد و گفت: در نبود انجمن صنایع دستی، فعالیت‌های انجمن صنفی تا حدود بسیاری مشکلات فعالان این صنف را برطرف کرده و باعث می‌شود تا امورات اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان تسهیل شود.

دلیر در خصوص مشکلات فعالان صنایع دستی نیز گفت: مهم‌ترین مشکل امروز ما در حوزه صنایع دستی، نبود مواد اولیه است که البته با شدت گرفتن تحریم‌ها از سوی آمریکا بیشتر فعالان این عرصه در تولید محصولات خود با مونع متعددی روبرو شده‌اند.

این تولید کننده صنایع چوبی خاطرنشان کرد: برای خرید مواد اولیه با توجه به کمبود آن با مشکلات زیادی روبرو بوده و به دلیل شرایط باید مواد مورد نظر را با قیمت بالا از دلالان تهیه کنیم.

تامین مواد اولیه صنایع دستی با واسطه‌گری و پرداخت هزینه‌های بالا

تولید کننده سفال سرامیکی مهم‌ترین مشکل در حوزه تولید را تامین مواد اولیه دانست و عنوان کرد: متاسفانه در صنعت ما بیشتر مواد اولیه مورد نیاز برای فعالان صنایع دستی قزوین در شهرک صنعتی لیا تولید می‌شود، اما برای تامین مواد اولیه باید از طریق یک نمایندگی در تهران اقدام کنیم و واسطه‌گری در این میان قیمت‌ها را سه برابر کرده است.

زینت السادات موسوی افزود: مشکل خرید مواد اولیه از شرکت‌های داخلی استان قزوین، فروش این مواد با تناژ بالا و بیشتر از نیاز تولید کننده است، به عنوان مثال نیاز یک تولید کننده صنایع دستی به مواد اولیه یک کیلوگرم است، اما شرکت معتقد است برای فروش باید تناژ بالایی از سوی خریدار اعلام شود.

وی راهکار لازم برای تامین مواد اولیه صنایع دستی را اتحاد بین تولیدکنندگان سفال عنوان کرد و گفت: اگر همه سفالگرها با یکدیگر متحد شوند، وزن مواد مورد نیاز آنها به همان عددی می‌رسد که شرکت اعلام کرده و لازم است که در این رابطه یک سازوکار منسجم تدوین شود.

موسوی خاطرنشان کرد: برندسازی در حوزه صنایع دستی، یکی دیگر از مواردی است که می تواند به توسعه و رونق بازار این حوزه اقدام کند و باید در این رابطه به تاسیس شرکت‌های خاصی اقدام کرد.

 لایحه لغو مالیات‌های مستقیم برای صنایع دستی باید ملغی شود 

کارشناس و فعال صنفی در حوزه صنایع دستی به خبرنگار ایرنا گفت: برخی از مسؤولان میراث فرهنگی معتقدند که فعالان حوزه صنایع دستی اتحاد لازم را برای پیشبرد اهدافشان ندارند، درحالی که واقعیت چیز دیگری است و اگر از صنعتگران مبتدی تا حرفه‌ای بپرسید، پاسخ خواهند داد که از هیچ نوع حمایتی برخوردار نیستند.

محبوبه منفرد با بیان اینکه فعالان حوزه صنایع دستی افرادی کم درآمد و از طبقه ضعیف جامعه محسوب می‌شوند، اظهار داشت: معمولا میراث فرهنگی هیچ نوع حمایت مالی از این افراد که تعداد آنها حدود ۳۲۰ نفر است (دارای مجوز از میراث فرهنگی) ندارد و  این افراد عمدتا به علت گران بودن اجاره مغازه امکان حضور در بازار و فروش محصولات را از دست می‌دهند.

وی تصریح کرد: نبود بازار فروش و یک مکان اختصاصی برای فعالان حوزه صنایع دستی یکی از مشکلات فعال این صنعت است و بیشتر واحدهای سرای سعد السلطنه نیز به مکانی برای فروش محصولات چینی بدل شده اند.

منفرد به نبود جا و مکان برای صحبت کردن و هماهنگی بین فعالان حوزه صنایع دستی اشاره کرد و گفت: بارها پیش آمده که خواستیم پیرامون یک موضوع با فعالان صنف صنایع دستی صحبت کنیم، اما هیچ دفتر و مکانی در اختیار این افراد گذاشته نشده است.

این فعال حوزه صنایع دستی با بیان اینکه صنعتگران این عرصه تنها مانده‌اند، گفت: مسؤولان درحالی از توانمندی حوزه صنایع دستی صحبت می‌کنند، که هیچ نوع زیرساختی برای توانمندی آنها فراهم نکرده‌اند و بخش خصوصی نیز با پول شخصی نمی‌تواند مجوزهای مورد نیازش را دریافت کند.

منفرد، مشکل دیگر فعالان حوزه صنایع دستی را کمبود مواد اولیه عنوان کرد و گفت: پس از نوسانات ارزی تامین مواد اولیه برای صنعتگران کار مشکلی بود که به همین علت تصمیم گرفتیم مواد اولیه را به صورت عمده تامین کنیم؛ به عنوان مثال کسانی که در حوزه چرم دوزی هستند، برای تامین چرم مورد نیاز خودشان باید به صورت خرد خرید کنند که هم گران است و هم اینکه امکان خرید مستمر وجود ندارد.

وی همچنین گفت: اگر انجمنی با ۴۰۰ عضو در استان قزوین تشکیل شود، این امکان را فراهم می‌کند که پیرو صحبت‌های انجام شده با معاون وزارت میراث فرهنگی، صندوقی راه اندازی شود و سپس با دریافت تسهیلات بتوان به تامین مواد اولیه اقدام کرد.

این فعال حوزه صنایع دستی در ادامه صحبت‌های خویش به مشکلات و موانع تشکیل انجمن و اتحادیه اشاره کرد و گفت: ابتدا با انجمن‌های اصفهان و تهران هماهنگی شد تا با همکاری اتاق بازرگانی و میراث فرهنگی، انجمن قزوین تشکیل شود اما اتاق بازرگانی قزوین برای تشکیل چنین انجمنی مسایلی چون شرط عضویت در اتاق، دریافت کارت بازرگانی و هزینه های مالیاتی و پرداخت حق عضویت را مطرح می‌کرد.

منفرد با بیان اینکه ۲۰ نفر از فعالان حوزه صنایع دستی قزوین به عنوان اعضای موسس برای تشکیل انجمن اعلام آمادگی کرده‌اند، اظهار داشت: به طور حتم با دادن مجوزهای لازم از سوی اتاق ایران، هرچه سریع تر شاهد تشکیل انجمن و گرفتن تسهیلات برای تامین مواد اولیه خواهیم بود.

به گفته وی، بیمه نبودن هنرمندان صنایع دستی، سبب شده تا این افراد با وجود سابقه دیرینه و کار سخت از داشتن هرگونه امکانات درمانی محروم باشند؛ بنابراین لازم است که شاغلان این حرفه هرچه سریع تر از پوشش بیمه‌های درمانی و بازنشستگی برخوردار شوند.

منفرد به لایحه لغو مالیات‌های مستقیم برای صنایع دستی اشاره کرد و گفت: این لایحه هم اکنون در مجلس شورای اسلامی است و تمام اتحادیه‌های کشور به آن اعتراض کرده‌اند، حتی در این رابطه اعتراضات فعالان قزوین به صورت بیانیه‌ای به نمایندگان مجلس شورای اسلامی و استانداری ارسال شده است.

نمایشگاه‌های صنایع دستی قزوین به خوبی مدیریت نمی‌شوند

این فعال حوزه صنایع دستی بر برگزاری نمایشگاه تاکید کرد و گفت: دولت می‌تواند با درنظر گرفتن یارانه برای فعالان این حوزه، زمینه را برای حضور این افراد در نمایشگاه فراملی فراهم کند، چون در حال حاضر بازار خیلی خوبی را در حوزه صنایع دستی شاهد نیستیم و لازم است که به برگزاری نمایشگاه‌ها و عرضه محصولات بیشتر توجه شود.

منفرد در خصوص جانمایی نامناسب نمایشگاه‌های صنایع دستی قزوین نیز توضیح داد: متاسفانه مسؤولان استانی مکان‌هایی را برای صنایع دستی در پاساژها یا حاشیه شهر انتخاب می‌کنند که یا در مسیر رفت و آمد شهروندان نیست و یا قوانینی در آن لحاظ می‌شود که برای فعال این حوزه صرفه اقتصادی ندارد.

وی خاطرنشان کرد: فعالان حوزه صنایع دستی خواهان این هستند که مکان‌های دائمی در اختیار آن‌ها قرار گیرد، چون رسم بر این شده که با حضور هنرمندان صنایع دستی در پاساژها، به نوعی برای مغازه‌داران پاساژ مشتری جلب می‌شود و پس از مدتی صنعتگران از میدان خارج می‌شوند.

پیگیر تشکیل انجمن صنایع دستی در قزوین هستیم

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در حال حاضر تعدادی از فعالان حوزه صنایع دستی دور یکدیگر جمع شده‌ و پیگیر تشکیل انجمن هستند، به طور حتم اگر این افراد یک انجمن و اتحادیه داشته باشند، می‌توان خیلی از امورات را به آنها واگذار کرد و پیشرفت و توسعه این مشاغل را رقم زد.

سید میثم حصاری افزود: مشکل بزرگ فعالان حوزه صنایع دستی فقدان اتحاد است و لازم است همه آنها به درجه‌ای برسند تا حرف و اظهاراتشان یکی شود، به عنوان مثال ۱۰ مرتبه نشست مشترک با فعالان این حوزه پیرامون تشکیل انجمن برگزار شده است، اما در نهایت همگی به دنبال منافع شخصی می‌روند.

وی همچنین گفت: مشکل فقدان اتحادیه فقط متعلق به صنایع دستی نیست و سال گذشته که انجمن گردشگری قزوین تشکیل شد، شاهد بودیم که در نهایت با کلی شکایت و اعتراض منحل و کارویژه خودش را از دست داد.

حصاری به مشکل تامین مواد اولیه در بین فعالان حوزه صنایع دستی قزوین اشاره کرد و گفت: چندین مرتبه در خصوص مواد اولیه مورد نیاز این افراد با وزارت خانه نامه نگاری شده است، اما پس از تحریم‌های آمریکا و گران شدن دلار اقدامات بلاتکلیف ماند و منتظر پاسخ هستیم.

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قزوین توضیح داد: روش کار ما به این شکل است که از شرکت‌های تولید کننده مواد اولیه یک نمایندگی در استان حاضر شده و مواد اولیه مورد نیاز صنعتگران را در اختیار این افراد قرار دهند.

ضرورت تولید محصولات کاربری صنایع دستی 

به گفته وی یکی از مهم ترین موضوعاتی که می‌تواند به توسعه صنایع دستی قزوین منجر شود، حضور در نمایشگاه‌هاست که در این رابطه فضایی در مجتمع تجاری مهر و ماه فراهم شده و صنعتگران با حضور در آن محصولات خود را ارائه می‌کنند.

حصاری با بیان اینکه فعالان حوزه صنایع دستی باید محصولات کاربردی تولید کنند، اظهار داشت: محصول تولیدی می‌تواند سریعا در بازار مورد استقبال عموم جامعه قرار گرفته و سودآوری داشته باشد، چون در حال حاضر عده‌ای هستند که به واسطه فروش محصولات کاربردی فروش خوبی دارند و لازم است که این رویه در دستور کار سایر هنرمندان صنایع دستی قرار گیرد.

وی به عید نوروز ۹۹ اشاره کرد و یادآور شد: با توجه به نزدیکی عید، صنعتگران ما بایداز حالا به دنبال تولید محصولاتی باشند که در بازار شب عید مورد استقبال مردم قرار گیرد.

نیم نگاه:

برای حمایت هرچه بیشتر از فعالان صنایع دستی، دستگاه‌های دولتی می‌توانند با خرید محصولات به بازار فروش این افراد کمک کنند، به عنوان مثال مراسم و برنامه‌های متعددی در استان برگزار می‌شود که عمدتا متولی آن‌ها دستگاه‌های دولتی هستند و در پایان این برنامه‌ها هدایایی اهدا می‌شود که می‌تواند از بین صنایع دستی انتخاب شود.

می‌توان از تجارب فعالان حوزه صنایع دستی در استان‌های مطرح اصفهان و آذربایجان شرقی استفاده کرد و استانداردهای لازم برای صادرات محصولات به خارج از کشور را فراهم نمود.

آنچه امروز بیش از کیفیت محصولات صنایع دستی در بازار اهمیت  پیدا کرده است، بسته‌بندی و برندسازی است که می‌تواند به توسعه فروش صنایع دستی منجر شود، در همین رابطه لازم است که برای شروع کار، شرکت‌هایی با حمایت دولت وارد عمل شده و سطح استاندارد محصولات برای ورود به بازارهای جهانی را ارتقا دهند.