گام های پایانی برای ثبت جهانی چادرشب بافی گیلان

روستای قاسم آباد که اصالت، رنگ و قدمت چادرشب بافی اش پای گردشگران خارجی را نیز به این دهکده – که پیش تر لباس محلی آن آوازه جهانی داشت – باز کرده است، درتاریخ ۱۱ تیر ماه سال ۹۷ از سوی شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی به عنوان روستای ملی چادر شب بافی ثبت شد و نامزد ۲۰۱۹ جمهوری اسلامی ایران برای ثبت جهانی است.

به همین منظور استان در خردادماه ۹۸ بمناسبت هفته صنایع دستی میزبان ناظران بین المللی شد.

در سفر غادا هیجاوی رئیس شورای جهانی صنایع دستی در منطقه آسیا و اقیانوسیه و ناظران بین المللی از روستای یادشده در تاریخ مذکور  به منظور بررسی پروپوزال و پرونده پیشنهادی ایران، پروپوزال ثبت جهانی چادرشب بافی  قاسم آباد مورد پذیرش واقع شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان ثبت جهانی چادرشب بافی را یاریگر برندسازی ، تجاری سازی ، صادرات و توسعه گردشگری خارجی می داند.

 شهرود امیر انتخابی در ارتباط با آماده شدن ثبت جهانی چادرشب بافی قاسم آباد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: روستای قاسم آباد در صورت ثبت جهانی؛ یازدهمین شهر و روستایی در کشور خواهد بود که با محوریت صنایع دستی به ثبت جهانی می‌رسد.

وی با بیان اینکه کمیت مهم نیست بلکه دغدغه شورای ثبت جهانی چادرشب بافی توسعه اقتصادی و تجاری سازی صنایع دستی است، افزود : متأسفانه به رغم اینکه ایران جزو سه قدرت صنایع دستی دنیاست اما تولید ثروت و ارزآوری آن از این تولیدات ناچیز است و گیلان نیز از موضوع مستثنی نیست.

وی ادامه داد: صنایع دستی، انتقال دهنده هویت است و با توسعه گردشگری ارتباط مستقیم دارد از اینرو ۲۴ هزار هنرمند شناسایی شده در استان نیازمند حمایت جدی هستند و باید تلاش کرد از طریق صنایع دستی ؛ گردشگری و ورود گردشگران خارجی را رونق بخشید.

امیر انتخابی با بیان اینکه ثبت جهانی، رقابت است از همه متولیان استان خواست یاریگر اداره کل میراث فرهنگی در راستای ثبت جهانی ماسوله، قلعه رودخان و روستای قاسم آباد باشند.

زیبا خسروانی هنرمند چادرشبافی است که دانش آموخته زبان انگلیسی است در این باره در گفت و گو با ایرنا می گوید: ” چادرشب بافی ” هنری است به یادگار از پیشینیان گیلانی که رنگ از طبیعت برگرفتند و نگاره به نگاره نقش آفریدند و اینک به رغم کمرنگ تر شدن این هنر اما به امروز رسیده و همه در پی راهی هستند تا برای آیندگانمان مانا شود.

وی ادامه داد:هنر دستی چادرشب بافی در هجوم تکنولوژی و دنیای ارتباطات و در پیچاپیچ  گذر زمان از میان دهها رشته صنایع دستی گیلان  دوام آورد ، ماندگار ماند و با نام سوغات سر از کشورهای دور درآورد و آوازه قاسم آباد رودسر را در جای جای کشور و جهان پراکند و اینک با تدابیر مسئولان خرسندیم و می دانیم با ثبت جهانی این اثر، یادگار نیاکانمان از گزند فراموشی در امان خواهد ماند.

خسروانی می گوید :تصور کنید پوششی از پشم و ابریشم رنگ به رنگ همه شاد و نقش های انتزاعی در پود نمودار شده و رنگ زمینه بیشتر قرمز در طبیعتی  بکر و یک دست سبز که در طرفی اسبها دوانند و در طرفی ابرها در حرکت ،چگونه جلوه می کند.

قاسم آباد رودسر دهکده ای است واقع در شرق گیلان که قدمتش با کوبش تار و پود زنان و دختران در چله کشی و برآوردن چادرشب‌های رنگ رنگ عجین گشته و اصالت همین رنگ و قدمت، پای گردشگران خارجی را نیز به این دهکده که – پیش تر لباس محلی آن آوازه جهانی داشت – باز کرده است.

چادرشب بافی، نوعی بافت پارچه محلی در طرح‌های چشم نواز شانه گل، قالی گل، گلیم گل، سرو گل، چهل چراغ، طرح پرند، گلیم گل، بوته چرخ و طرح‌های دیگر است که از نخ‌های پنبه‌ای، پشم و ابریشمی خلق می‌شود؛ در گذشته بیشتر و امروز کمتر، زنان هنگام شالیکاری بر کمر خویش بسته و می‌بندند؛ در روزگار جدید این نوع پارچه با کاربردهای جدید چون رو تختی و رومیزی، طراحی لباس‌های امروزی و .. مورد استفاده قرار گرفته و در جهیزیه دختران قرار می‌گیرد.

چادرشب بافی قاسم آباد گیلان که نشاط، نشانه بارز رنگ‌هایش بود می‌رفت تا اندود سیاه به خود بگیرد اما این اقدام و شاید حمایت‌هایی دیگر، نشاط گمگشته را به رنگ‌هایش باز گرداند.

به گفته چادرشب بافان قاسم آباد برای زنان قاسم آباد عشق رنگ است، زن رنگ است، مرد رنگ است، بچه رنگ است، زندگی رنگ است اما برای بافته‌های این همه رنگ تسهیلات لازم است تا نسل جوان این هنر دیرینه را همچنان پی بگیرد.

روستای قاسم آباد با عنوان روستای ملی چادرشب بافی، دومین روستا پس از فشتکه خمام با نشان ملی حصیر بافی است که از گیلان به ثبت ملی می رسد.

هر سال تعداد محدودی از روستاها و شهرهای دارای شرایط ویژه در راستای حمایت‌های مادی و معنوی از روستاها و شهرهای دارای صنایع دستی شاخص و سابقه تاریخی آنها به دبیرخانه ثبت روستاها و شهرهای ملی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری معرفی می‌شوند که سال گذشته این اقدام انجام شد و قاسم آباد با نشان چادرشب بافی به ثبت ملی رسید.

روستای قاسم آباد چابکسر از توابع شهرستان رودسر (به علت رواج چادرشب بافی در منطقه و ویژگی‌های آن و همچنین اشتغال بیش از ۶۰۰ نفر از بانوان این روستا در این رشته صنایع دستی)، به عنوان روستای ملی چادرشب بافی ثبت شده که این امر موجب شده، هنرمندان با انگیزه بیشتر و همچنین با برند ملی چادر شب بافی در توسعه این رشته اهتمام بورزند.

در سال ۱۳۹۴ استاندارد ملی چادرشب بافی (ویژگی‌ها و آئین کار) تدوین شد و در دو سال گذشته، این روستا نشان جغرافیایی چادرشب بافی را دریافت کرده است.

با توجه به ظرفیت‌های غنی فرهنگی همچون لباس محلی قاسم آباد، چادر شب بافی و جاذبه‌های طبیعی تلاش می‌شود تا از این ظرفیت‌ها برای جذب گردشگر و توسعه گردشگری در استان بهره گرفته شود.