مستند سازی تپه‌ها و محوطه‌های شناسایی شده در جنوب کرمان

نادر علیداد سلیمانی عصر شنبه، گفت: در پنج فصل پژوهش های باستان شناسی صورت گرفته بخش عظیمی از این حوزه مورد مطالعه قرار گرفته است.
او حاصل فعالیت باستان شناسان ایرانی و آلمانی را شناسایی ۲۷۴تپه، محوطه و ابنیه تاریخی اعلام کرد و افزود : قدیمی ترین استقرار های مشاهده شده به دوره نوسنگی تعلق دارد که تا ادوار مختلف اسلامی تداوم دارد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، این باستان شناس تصریح کرد: حوزه مورد مطالعه این هیئت در برگیرنده ۷شهرستان جنوبی استان کرمان شامل جیرفت،کهنوج، عنبرآباد، فاریاب، رودبار، قلعه گنج و منوجان است.
علیداد سلیمانی شهر های یاد شده را واقع در حوزه های فرهنگی هلیل رود دانست و گفت: این بخش از استان کرمان از غنای فرهنگی تاریخی قابل توجهی برخوردار است.
وی در پایان با بیان اینکه مجوز ششمین فصل بررسی باستان شناسی جنوب استان کرمان توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است تصریح کرد: این پروژه با همکاری پرفسور فرتزنر سرپرست آلمانی هیئت باستان شناسی از دانشگاه توبینگن در حال انجام است.   

حوزه فرهنگی هلیل رود یکی از حوزه های فرهنگی منطقه جنوب شرق ایران به شمار می رود که کمی از حوزه آبریز هلیل رود بزرگتر است. با اینکه تپه ها و مکان های باستانی بسیاری متعلق به دوره های گوناگون در این حوزه شناسایی شده است اما هنوز بخش های گستردهای از آن ناشناخته مانده و هیج فعالیت باستان شناختی در آنها صورت نگرفته است. عامل انسانی به دلیل فقر گسترده موجود در منطقه به ویژه در پی خشکسالی های فلج کنندهی دو دهه اخیر همواره مهمترین تهدید و عامل تخریب محوطه های باستانی در حوزه یاد شده بوده است.

هلیل رود رودخانه‌ای همیشگی در استان کرمان و در جنوب شرقی ایران است. هلیل رود با طول ۳۹۰ کیلومتر و به عنوان بزرگترین رود جنوب شرق ایران، از بلندی‌های شهرستان بافت،رابر وساردوئیه سرچشمه گرفته و به تالاب جازموریان می‌ریزد. 

سد جیرفت، سد بافت و سد رابر بر سرشاخه های این رودخانه بسته شده‌اند. هلیل‌رود دارای چندین سرشاخه اصلی است. مرتفع‌ترین سرشاخه‌ ها از کوه شاه در ارتفاع ۴۴۰۰ متر سرچشمه می‌گیرد؛ طولانی‌ترین این سرشاخه‌ها رودخانه زردشت یا خراو است که از بلندی‌های منطقه ی گوغر در شهرستان بافت جریان می‌یابد. شاخه‌هایی نیز از هنزا و بحرآسمان در ادامه مسیر به هلیل می‌ریزند.

چشمه آب معدنی جوچار در ارتفاع ۴۰۰۰ متری کوه شاه مرتفع‌ترین چشمه جنوب ایران و نقطهٔ آغازین هلیل رود است. رودخانه زردشت در جنوب شهرستان بافت طولانی‌ترین سرشاخه هلیل رود است.

هلیل رود در انتهای مسیر به سد جیرفت وارد می‌شود و در نیمه مسیر خود به خشک‌رودی تبدیل می‌شود تا مزارع جیرفت را آبیاری کند. تا چندی پیش جریان دائمی هلیل رود با گذر از جیرفت و کهنوج وارد رودبار می‌شد و هامون جازموریان را سیراب می‌کرد.