قلم زنی؛ هنری با سابقه چندهزارساله از دوران هخامنشی

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، علی اصغر مونسان با انتشار تصاویری از کارگاه قلم زنی در سبزوار استان خراسان نوشت: قَلَم‌زنی، تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به ویژه مس، طلا، نقره، برنج یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش و بر روی اجسام فلزی است.

وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه به قلم زنی به روش سرد، دواتگری می گویند، افزود: این هنر با سابقه چندین هزار ساله خود؛ در دوران هخامنشیان رواج یافت و در دوره ساسانیان به اوج خود رسید.

مونسان درباره روش کار در کارگاه های قلم زنی توضیح داد: امروزه برای قلم‌زنی نخست داخل یا زیر ظرف یا سینی مورد نظر را که معمولاً از جنس نقره یا طلا است از محلول قیر و گچ پر می‌کنند تا سروصدای قلم کمتر به گوش برسد و همچنین مانع از سوراخ شدن ظرف در حین کار شود. سپس نقش مورد نظر را روی ظرف رسم کرده و قلم مناسب را انتخاب کرده و روی سطح ظرف قرار می‌دهند و با چکش بر انتهای قلم می‌کوبند تا شیارها و نقش‌ها با تغییر شدت ضربه روی ظرف ایجاد شوند.

 

به گزارش ایرنا، قلم زنی یکی از رشته‌های هنرهای سنتی و معنوی ایرانیان است که از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و  به کمک ذوق و اندیشه هنرمندان ایرانی با تأثیر از آداب، سنن و فرهنگ و مذهب در بیان آراء و عقاید ایرانیان به زیباترین وجه بر روی اشیاء فلزی نقش بسته است.

پژوهشگران هنر، خاستگاه‌ اولیه نقوش قلم زنی از دوران کهن شیراز  و راه یافتن اندیشه زیباشناسانه مستتر در پس هر طرح و نقش آن را ردپایی از اساتید و صنعتگران شیرازی عنوان می کنند. اما اکنون با مقایسه فن شناسی و قلم های مورد استفاده ، جدا از سبک منحصر بفرد قلمزنی در شیراز و اصفهان، شاهکار و تولیدات این هنر و صنعت اصیل، از ضرب آهنگ صنعتگران در کارگاه های شهرهای مختلف از طبس تا بروجرد و کرمانشاه شنیده می شود و آثار فاخر تولیدی در بازارهای جهان به عنوان هنر ایرانی دیده می شود.

با توجه به ظرفیت درونی این هنر و جاذبه آن در بازار به نظر می رسد با برنامه ریزی مناسب جهت جذب و پرورش نسل جویای کار و تضمین بازار فروش از طریق حمایت های اقتصادی و صادرات می تواند علوه بر ایجاد اشتغال مولد، در تولید آثار ارزشمند برای فروش در بازارهای جهانی و ارز آوری موثر باشد. ظرفیت اشتغال در رشته قلم زنی بازارهای خارجی و داخلی در هر شرایط زمانی و مکانی متقاضیان بسیاری دارد.