تعلق خاطر مردم به آثار جهانی، چالش‌های حفاظتی این آثار را کاهش می‌دهد

به گزارش ایرنا از میراث آریا، فرهاد عزیزی زلانی روز شنبه (۲۲ آذرماه) در وبینار دوره آموزشی برای مدرسان راهنمایان گردشگری متخصص در پایگاه‌های میراث‌ جهانی که با حضور معاونان میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار شد، عنوان کرد: این کارگاه دومین نشست از سری کارگاه‌های بین‌المللی تخصصی بوده که در راستای ظرفیت‌سازی برای راهنمایان گردشگری در حوزه پایگاه‌های میراث جهانی ایران برگزار می‌شود. در این دوره به راهنمایان ارشد سراسر کشور به‌منظور هدایت سایر راهنمایان گردشگری، آموزش‌های لازم داده خواهد شد.

مدیرکل دفتر امور پایگاه‌های جهانی کشور گفت: ردپای گردشگری را می‌توان در اهداف استراتژیک کنوانسیون میراث جهانی در ابعاد ارتباطی، ظرفیت‌سازی و اعتباربخشی هم دید، از آنجا که گردشگری نقش قابل توجهی در معرفی ظرفیت‌ها، تنوع فرهنگی، دانش و میراث ناملموس و سایر ابعاد یک کشور دارد، می‌تواند به کشورها در راستای درک متقابل و ارتقای جایگاه صلح جهانی کمک کند.

پایگاه‌های میراث جهانی  ویترین آثار تاریخی یک کشور است

عزیزی زلانی افزود: این دوره آموزشی به واسطه اهمیت موضوع گردشگری در پایگاه‌های میراث جهانی به‌عنوان ویترین آثار تاریخی یک کشور، دارای اهمیت ویژه در ساختار آموزشی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است.

مدیرکل دفتر امور پایگاه‌های جهانی بیان کرد: آثار میراث جهانی ایران از شاخص‌ترین آثار میراث‌فرهنگی کشور بوده که هوشمندانه انتخاب شده و به ثبت رسیده‌اند. این آثار چشم‌انداز کاملی از آنچه جهانیان از ایران می‌توانند ببینند، ارائه می‌کند.

عزیزی با بیان اینکه آثار بیست و چهارگانه ایران در فهرست میراث جهانی شامل دو دسته آثار فرهنگی و طبیعی هستند که از سال ۱۹۷۹ تاکنون با تلاش‌ افراد و تیم‌های متخصص به دنیا معرفی شده‌اند، افزود: این آثار دارای سیستم مدیریتی به نام پایگاه است که متولی امر حفاظت، معرفی و مدیریت آثار تحت پوشش است. یکی از شرح وظایف این پایگاه‌ها، مدیریت موضوع گردشگری در راستای حفظ اثر، معرفی هر چه بیشتر ارزش‌های برجسته آن و مدیریت فعالیت‌ها و زیرساخت‌های مربوطه است.

وی اظهار داشت: قابلیت ارتقای برندینگ میراث جهانی و افزایش آگاهی در این خصوص به‌ویژه در مباحث ارزش‌های برجسته جهانی آثار، می‌تواند به ما در ارتقای جایگاه میراث‌فرهنگی در امر حفاظت، کمک شایان توجهی کند.

مدیرکل دفتر امور پایگاه‌های جهانی کشور گفت: هرچه حس تعلق خاطر در خصوص آثار جهانی برای مردم سراسر دنیا پررنگ‌تر شود، چالش‌های حفاظتی ما در سطوح ملی و بین‌المللی کاهش چشمگیرتری خواهد داشت، اما باید توجه داشت که این امر تبدیل به چالشی فزاینده نشود.

وی افزود: افزایش بی‌رویه ورود گردشگران بدون مدیریت بهینه ساعات بازدید، مسیرهای بازدید، رفتار مناسب بازدید چه به لحاظ ارتباط با جوامع محلی، جایگاه‌های سیاسی، مذهبی و اجتماعی و چه به لحاظ شیوه برخورد با آثار تاریخی می‌تواند فشار مضاعفی در امر مدیریت و حفاظت آثار ایجاد کند که به تنهایی توسط متولیان میراث‌فرهنگی در کشور قابل مدیریت نیست.

مدیرکل دفتر امور پایگاه‌های جهانی اظهار داشت: این آسیب‌ها چنان پر اهمیت بوده که در ساختار حفاظتی میراث جهانی به‌عنوان دسته‌ای مجزا با عنوان فشار گردشگر طبقه‌بندی شده است. ایجاد گردشگری پایدار در سطح کشور به‌ویژه در آثار میراث جهانی و بهره‌بردن از مزایای آن در عین به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از آن، امری است جمعی که باید با همکاری تمامی ذی‌نفعان  حوزه گردشگری و میراث‌فرهنگی به‌صورت مشترک محقق شود.

عزیزی بر همکاری راهنمایان گردشگری اعم از راهنمایان تورهای داخلی، خارجی، لیدرهای محلی در قالب تورهای فرهنگی و طبیعی برای ایجاد گردشگری پایدار در سطح کشور گفت: این همکاری از سوی ما برای حفظ گنجینه‌های ملی از طریق برگزاری رویدادهایی نظیر این نشست ادامه دارد، این نقش به‌ویژه برای افرادی که در این دوره  به‌عنوان مدرس شرکت کردند،  روشن است.

عزیزی زلانی گفت: در شرایط فعلی با بحران‌هایی که صنعت گردشگری در جریان همه‌گیری کرونا با آن روبه‌رو شده، امکانی فراهم شده است تا تمام ذی‌نفعان این حوزه گرد هم بیایند تا برای حل چالش‌ها و یافتن راه‌حل عبور از بحران‌های مشابه یا چالش‌های بالفعل این حوزه متمرکز شوند.»

تمرکز بر مشارکت گردشگران به صورت تعاملی با سایت‌های تاریخی‌طبیعی

عزیزی زلانی گفت: در مباحث مطرح شده در این وبینار نکاتی وجود دارد که می‌توان از آن به‌عنوان دغدغه مشترک میان راهنمایان گردشگری و دست‌اندرکاران میراث‌فرهنگی مانند تمرکز بر مشارکت گردشگران به‌صورت تعاملی با سایت‌های تاریخی‌طبیعی و جامعه محلی پیرامون آن به‌منظور تضمین ایجاد تجربه منحصر به‌فرد سفر که به رونق گردشگری در این مقاصد منجر می‌شود، اشاره کرد.

مدیرکل دفتر امور پایگاه‌های جهانی تصریح کرد: چالشی با عنوان ارائه اطلاعات ناصحیح یا غیرمعتبر که گاهی توسط برخی راهنمایان آموزش ندیده در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد، به سادگی از طریق تبادل اطلاعات میان پایگاه‌های میراث جهانی به‌عنوان منابع علمی، ‌پژوهشی و اجرایی مستقر در آثار قابل حل است و به جلوگیری از انتشار شایعات و اکاذیب کمک می‌کند.

او ادامه داد: ایجاد خط مشی همکاری و هماهنگی با پایگاه‌ها در سایت‌های میراث جهانی در وهله اول به آگاهی راهنمایان گردشگری از آخرین رویدادها و  پژوهش‌ها مربوط می‌شود که در نهایت زمینه‌های مشارکت گردشگران در حیات یک اثر تاریخی ثبت شده در فهرست میراث جهانی را فراهم می‌کند و این نوید را برای همه دست‌اندرکاران این حوزه برای جبران چندین ماه گذشته می‌دهد. تحقق همه این موارد نیازمند مدیریت مشارکتی بوده که من از آن به‌عنوان هنر گردشگری یاد می‌کنم.

عزیزی زلانی خاطرنشان کرد: انتظار دارم در پایان این کارگاه، شبکه‌ای گسترده از راهنمایان گردشگری سراسر کشور به همراه علاقه‌مندان، متخصصان و صاحب‌نظران و حتی مردم ایجاد شود تا از آموزه‌های ارائه شده در این کارگاه و کارگاه‌های قبل و اطلاعات تکمیلی که وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و نمایندگان آن در سراسر کشور در اختیار شما قرار می‌هند، برای اطلاع‌رسانی و آموزش فراگیر بهره برده شود.

او از محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی، ولی تیموری معاون گردشگری کشور، هوآنگ یانگ استاد بین‌المللی، سوتان سوتکوفکسی سرپرست دفتر منطقه‌ای یونسکو برای مشارکت در برگزاری دوره‌های آموزشی و ظرفیت‌سازی تشکر کرد.

به گزارش ایرنا، وبینار «دوره آموزشی برای مدرسان راهنمایان گردشگری متخصص در پایگاه‌های میراث‌جهانی» با همکاری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و یونسکو از ۲۲ تا ۲۷ آذرماه ۹۹ برگزار می‌شود.