ایران پیشتاز رشد کیفیت علم دنیا

به گزارش روز دوشنبه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، محمدجواد دهقانی در این باره اظهار داشت: بررسی‌های انجام شده در پایگاه استنادی بین المللی اسکوپوس نشان می‌دهد رشد استنادهای دریافتی پژوهشگران کشور در سال ۲۰۱۹ نسبت به ۲۰۱۸ به حدود پنج درصد رسید.

وی افزود: بر این اساس جمهوری اسلامی ایران پیشتاز رشد کیفیت و اثرگذاری علم در بین قدرت‌های علمی دنیا شد. این واقعیتی است که با نرمال سازی استنادها در اسکوپوس در سال ۲۰۱۹ و مقایسه آن با سال ۲۰۱۸ به دست آمده است.

جایگاه نخست ایران در رشد کیفی

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام تصریح کرد: بر اساس بررسی‌ها، با حذف خود استنادی، ایران هنوز جایگاه نخست رشد کیفی دنیا را در اختیار دارد. از سوی دیگر، نتایج بیشتر بررسی و تجزیه و تحلیل علم سنجی نشان می‌دهد ایران از نظر شاخص استناد نرمال شده از جایگاه ۲۳ دنیا در سال ۲۰۱۱ به جایگاه ۱۲ در سال ۲۰۲۰ ارتقا یافته است.

دهقانی ادامه داد: ایران در سال ۲۰۱۹ در جایگاه ۱۴ دنیا قرار داشت، این در حالی است که ایران از نظر حجم و کمیت انتشارات علمی در پایگاه استنادی بین المللی اسکوپوس در سال ۲۰۱۹ در جایگاه ۱۵ دنیا بود که این موضوع حاکی از تاکید و توجه پژوهشگران به اثر بخشی و کیفیت انتشار یافته‌های پژوهشی است.

وی افزود: محاسبه مقدار خام استنادها روش صحیحی برای سنجش میزان اثرگذاری علمی نیست. به همین دلیل استنادها را قبل از مقایسه، نرمال سازی می‌کنند.

وی یادآور شد: تعداد استنادهای دریافتی از یک رشته به رشته دیگر متفاوت است، همچنین مقالات قدیمی تر فرصت بیشتری برای دریافت استناد دارند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در این زمینه مثالی زد و خاطرنشان کرد: به عنوان مثال، مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۲ منتشر شده است فرصت بیشتری برای دریافت استناد نسبت به مقاله‌ای که در سال ۲۰۲۰ منتشر شده، دارد. همچنین تفاوت بین رشته‌های موضوعی در علم نیز باید لحاظ شود.

رشد متوسط دریافت استناد مقالات ایران

دهقانی همچنین اظهار داشت: بر اساس شاخص استناد نرمال شده در پایگاه اسکوپوس، مقالات جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۰۵ حدود ۲۵ درصد کمتر از متوسط بین المللی، استناد دریافت می‌کرد. این رقم در سال ۲۰۱۹ به ۱.۱۳ درصد رسید یعنی مقالات ایران ۱۳ درصد بیش از متوسط بین المللی استناد دریافت می‌کنند.

سرپرست ISC گفت: بررسی رتبه جهانی ایران از نظر شاخص استناد نرمال شده در طول ۱۰ سال گذشته نشان می‌دهد کشور در سال ۲۰۱۱ در جایگاه ۲۳ بود که به تدریج این جایگاه بهبود یافت، به طوری که در سال ۲۰۱۷ در جایگاه ۱۸، در سال ۲۰۱۹ به جایگاه ۱۴ و در سال ۲۰۲۰ به جایگاه ۱۲ ارتقا یافته است.

وی تاکید کرد: این درحالی است که جایگاه کشور از نظر کمیت و حجم انتشارات علمی در همین سال ۱۵ است.

رتبه سایر کشورها

دهقانی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به سرعت در حال رشد است، به این نکته نیز اشاره کرد که کشور نیازمند تقویت خود در حوزه مرجعیت علمی است.

وی تاکید کرد: ایران براساس استناد نرمال شده در سال ۲۰۱۹ رتبه ۱۴ و در سال ۲۰۲۰ رتبه ۱۲ دنیا را در اختیار دارد.

وی افزود: کشورهای دانمارک، هلند، سوئیس، بلژیک، سوئد، استرالیا، انگلستان، کانادا، ایتالیا، آمریکا، آلمان، اسپانیا و فرانسه به مراتب استنادهای بیشتری نسبت به ایران دریافت می‌کنند.

سرپرست ISC در ادامه به پیشتازی ایران در رشد کیفیت و اثرگذاری علم اشاره کرد و اظهار داشت: بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد میزان رشد استناد نرمال شده ایران در سال ۲۰۱۹ نسبت به ۲۰۱۸ به حدود پنج درصد رسیده که بر اساس آن جمهوری اسلامی ایران پیشتاز رشد کیفیت و اثرگذاری علم در بین قدرت‌های علمی دنیا شد.

وی ادامه داد: با حذف خود استنادی، رتبه ایران در سال ۲۰۱۹ از ۱۴ به ۱۸ و نیز در سال ۲۰۲۰ از رتبه ۱۳ به ۱۶ می‌رسد. در این حالت کشورهای سوئیس، بلژیک، هلند، دانمارک، سوئد، استرالیا، انگلستان، کانادا، ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، آلمان، تایوان، کره جنوبی و ترکیه قبل از ایران قرار می‌گیرند. مقالات دانمارک، سوئیس، هلند، بلژیک، سوئد، استرالیا، کانادا و انگلستان حتی بعد از حذف خوداستنادی بین ۱ تا ۳۳ درصد بیش از متوسط بین المللی استناد دریافت می‌کنند.