فهرست ثبت ملی شهرها و روستاهای صنایع‌دستی به‌زودی اعلام می‌شود

پویا محمودیان در گفت‌وگو با خبرگار فرهنگی ایرنا با بیان اینکه ۲۳ شهر و روستا از سال ۹۶ تا ۹۸ ثبت ملی صنایع‌دستی شدند، گفت: از این مجموعه ۱۶ شهر و ۷ روستا با صنایع‌دستی بنام و منحصر بفرد خود در فهرست ملی قرار گرفته‌اند.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای‌سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزود: از سال ۹۸ در مجموع مستندات، اطلاعات و مدارک ۴۶ شهر و روستا از ۲۱ استان به شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی ارسال شد که در دور چهارم اجلاس و در ۷ جلسه کاری فشرده، ۳۵ پرونده از ۱۷ استان بررسی شد.

فهرست نهایی روستاها و شهرهایی که شرایط ثبت در فهرست ملی را احراز کرده‌اند، به‌زودی از سوی دکتر مونسان وزیر میراث، گردشگری و صنایع‌دستی اعلام و دستورالعمل‌های لازم، بلافاصه ابلاغ می‌شود.

محمودیان به آغاز ثبت ملی شهرها و روستاها از سال ۱۳۹۶ در کشور اشاره کرد و گفت: همان زمان شورایی با عنوان «شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی» تشکیل شد، این اتفاق انگیزه‌های محلی و ملی میان مردم و مدیران برای ثبت جهانی شدن را به شدت تقویت کرد.

معاون صنایع‌دستی کشور افزود: به دلیل آنکه شهرها و روستاها از فرایند انتخاب و ارزیابی برای ثبت ملی عبور کرده بودند، سنجش شاخص‌های بین المللی را برای ارزیابان راحت‌تر شد و سرعت تهیه و تدوین پرونده‌ها برای ثبت جهانی و ارائه به شورای جهانی صنایع‌دستی هم افزایش یافت.

وظایف دستگاه‌ها در شهرها و روستاهای جهانی را شفاف کردیم

محمودیان با بیان اینکه شهرهایی مانند تبریز، اصفهان، همدان و مشهد را بیشتر کشورهای دنیا از صدها سال قبل می‌شناسند، گفت: ثبت جهانی این شهرها کار زیاد پیچیده و سختی نبود، ما از سال ۹۶ تلاش مضاعف خود را بر معرفی و ثبت مناطق کمتر شناخته شده گذاشتیم و روند ثبت ملی شهرها و روستاها این امکان را برای ما فراهم کرد.

معاون وزیر میراث‌فرهنگی گفت: یکی از مشکلات ما از سال ۹۴ تا ۹۶ این بود که وظایف و ماموریت دستگاه اجرایی در شهرهای جهانی صنایع‌دستی روشن و شفاف نبود و جزو ماموریت‌های میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی (سازمان وقت) هم قرار نداشت، ما یک مسیر قانونی ایجاد کردیم و همراهی دستگاه‌های اجرایی در این شهرها و روستا را با حوزه صنایع‌دستی، تثبیت کردیم.

شورای عالی میراث‌فرهنگی در سال ۹۶ طرحی تصویب کرد که «همه دستگاه‌های اجرایی کشور موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری در اجرای تکالیف قانونی خود نسبت به تامین زیرساخت‌های شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی (وقت) اقدام کنند و گزارش را به شورای راهبردی ارسال کنند.»

محمودیان گفت: از سال ۹۶ با این رویکرد که صنایع‌دستی منجر به پیشرفت و توسعه در مناطق کمتر برخوردار می‌شود روی این مناطق متمرکز شدیم،. تصمیم گرفتیم به بهانه ثبت شهرها و روستاها توجه سیاستگذاران و مسئولان اجرایی و جوامع محلی را به این مناطق جلب کنیم و از طرفی روند تشکیل پرونده و ثبت صنایع دستی منحصر به فرد این مناطق را در شورای جهانی تسریع و تسهیل کنیم.

ثبت ملی ۳ شهر و یک روستای صنایع‌دستی در سال ۹۶

محمودیان با بیان اینکه در سال ۹۶ در شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی، سه شهر و یک روستا ثبت ملی شد، افزود: شهرضا شهر ملی سفال از اصفهان، نودشه شهر ملی گیوه از کرمانشاه، گنبدکاووس از استان گلستان شهر ملی قالی ترکمن و روستای فشتکه به عنوان روستای ملی حصیربافی از استان گیلان، ثبت ملی شدند.

ثبت ملی ۵ شهر و ۳ روستای صنایع‌دستی در سال ۹۷

محمودیان اظهار داشت: در دومین دور جلسه شورا در سال ۹۷ از میان پرونده‌های بررسی شده ۸ شهر و روستا ثبت ملی شدند، کاشان شهر ملی نساجی سنتی، ایرانشهر به عنوان شهر ملی سوزن دوزی از سیستان و بلوچستان، بجنورد شهر ملی گلیم سفره کردی از استان خراسان شمالی، شهرکرد شهر ملی نمدمالی از استان چهارمحال و بختیاری و ایلام شهرملی گلیم نقش برجسته، پنج شهری بودند که در فهرست ملی قرار گرفتند.

معاون صنایع‌دستی کشور با بیان اینکه در دومین دوره شورای راهبردی در سال ۹۷، سه روستا هم ثبت ملی صنایع‌دستی شد، گفت: روستای فش از کردستان به عنوان روستای ملی سازسازی، بسک خراسان رضوی به عنوان روستای ملی ابریشم کشی و بیدکردویه کرمان هم به عنوان روستای ملی گلیم چهل ماشوله توسط شورای راهبردی ثبت ملی شد.

ثبت ملی ۸ شهر و ۳ روستای صنایع‌دستی در سال ۹۸

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور گفت: تیرماه ۹۸ سومین دور جلسات شورا تشکیل و از میان پرونده‌های ارسال شده ۱۱ شهر و روستا در فهرست ثبت ملی صنایع‌دستی قرار گرفتند.

وی اظهار داشت: در دوره سوم، بروجرد شهر ملی ورشوسازی از لرستان، بندرلنگه شهر ملی گلابتون‌دوزی از بوشهر، بایگ از خراسان‌رضوی به عنوان شهر ملی ابریشم کشی و خوسف خراسان جنوبی هم به عنوان شهر ملی مله‌بافی، در فهرست ملی ثبت شدند.

محمودیان از اهواز به عنوان شهر ملی مینای صبی و دزفول شهر ملی کپوبافی به عنوان دو شهر استان خوزستان در فهرست ملی صنایع‌دستی نام برد و افزود: تویسرکان شهر ملی منبت گل ریز از همدان و هرسین از استان کرمانشاه هم به عنوان شهر ملی گلیم در سال ۹۸ در فهرست ملی صنایع‌دستی ثبت شدند.

محمودیان به روند ثبت ملی روستاهای صنایع‌دستی در سال ۹۸ هم اشاره کرد و گفت: سال گذشته، بحیری بوشهر به عنوان روستای ملی عبابافی، تنگه سحری روستای ملی حصیربافی از سیستان‌وبلوچستان و روستای مهرگرد از اصفهان به عنوان روستای ملی بافته‌های داری در فهرست ملی صنایع‌دستی ثبت شدند.

رشد دوبرابری درخواست ثبت ملی شهرها و روستاهای صنایع دستی در سال ۹۸

محمودیان با بیان اینکه ارسال ۴۶ پرونده شهر و روستای صنایع‌دستی، رشد ۲ رابری نسبت به میزان ثبت‌شده تا سال ۹۸ را نشان می‌دهد، گفت: در جلسات شورا نمایندگان مردم آن مناطق در مجلس شورای اسلامی، مسئولان اجرایی شهری و روستایی، هنرمندان و تشکل‌های فعال و علاقه‌مند از همان مناطق حضور دارند، مستندات ارائه می‌کنند و پس از آن ارزیابان برای تطبیق مدارک با شواهد به مناطق معرفی شده سفر می‌کنند.

‌معاون صنایع‌دستی و هنرهای‌سنتی کشور خاطرنشان کرد: برای آینده شهرهای ملی و جهانی انواع دستورالعمل‌ها و آیین‌ها و تعهدنامه‌های دستیابی به شاخص‌ها توسعه وجود دارد، اما ما هم برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های این مناطق، اقدامات دستگاه‌های مستقر برای توسعه پایدار، چگونگی حفظ حقوق معنوی آثار صنایع‌دستی و نحوه برندسازی شهرها و روستاها و ایجاد و تقویت سمن‌ها پیش‌بینی کردیم.

ضرورت شبکه سازی شهرداران شهرهای ملی و جهانی کشور

محمودیان شبکه‌سازی در سطح ملی و بین‌المللی از عوامل تاثیرگذار در توسعه شهرها و روستاهای ملی و جهانی دانست و گفت: سال گذشته با حمایت کامل وزارتخانه، ۱۰ نفر از شهرداران شهرهای ثبت شده ملی و جهانی ایران در اجلاس شهرداران شهرهای جهانی در مالزی و چین شرکت کردند، که آثار و نتایج بسیار خوبی داشت.

وی با بیان اینکه شبکه‌سازی شهرداران شهرها و روستاهای ملی را در کشور برنامه‌ریزی کردیم، افزود: تقویت بازار صادرات فروش محصولات شهرهای ثبت ملی و جهانی را در دستور کار قرار دادیم و معرفی این شهرها از برنامه‌های آینده ما برای این مناطق است.

معاون صنایع‌دستی کشور با بیان اینکه شورای برنامه ریزی شهرها و روستاهای ملی سالانه تشکیل می‌شود، گفت: سومین جلسه این شورا هفتم آبان ۹۹ به دلیل شیوع کرونا به صورت آنلاین برگزار شد.

محمودیان افزود: در این جلسه شهرداران و فرمانداران این مناطق دبیران شهر و روستاهای ملی و جهان هستند، از تغییر و تحولات این مناطق پس از ثبت ملی یا جهانی، رویدادها و میزان صادرات محصول صنایع‌دستی منسوب به آن شهر به صورت آماری و نموداری گزارش دادند.