دیجیتال سازی اسناد خطی کاخ گلستان با اسکنرهای مخصوص

به گزارش شنبه شب گروه فرهنگی ایرنا، آفرین امامی ، گفت: یکی از موضوعاتی که برای ما در اولویت کاری قرار دارد، بحث خدمات‌رسانی به پژوهشگران است، با توجه به اینکه در کاخ گلستان آثار مکتوب و نسخ خطی نفیس زیادی وجود دارد برای دسترسی آسان‌تر پژوهشگران به این نسخ و اسناد، اقدام به دیجیتال‌سازی این آثار کردیم.

او افزود: قرار است این آثار در قالب کتب نفیس به شکل مرقعات چاپ و در دسترس عموم قرار بگیرد. همچنین از اعتبارات سال گذشته آثار ۲ مخزن اصلی نسخ خطی و اسناد که شامل قاجار و پهلوی است، دیجیتال‌سازی می‌شود.

امامی تصریح کرد: در مرحله اول ۳۱ نسخه نفیس و خطی ۱۲۰۰ صفحه‌ای که شامل مرقع خطی ناصرالدین شاه، دعای صباح، رنگه‌نویسی ام السلمه، مرقع خط نسخ جلی علاءالدین تبریزی، مرقع خط ابراهیم گلستانه، نسخ خطی شکسته نستعلیق و… است برای دیجیتال‌سازی انتخاب کردیم که با کیفیت بالا عکاسی شده و قابلیت چاپ آثار به شکل کتب نفیس دارد.

براساس اعلام میراث آریا،‌ وی اظهار کرد: در حال حاضر ۱۲ نسخه ناخنی قاجاری عکاسی شده و با توجه به اینکه نسخه‌های ناخنی بی‌رنگ هستند، عکاسی از آن‌ها دشوار است؛ به این منظور باید در دو مرحله به شکل مایل و مستقیم عکاسی شود.

مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان در خصوص سایر آثاری که قرار است دیجیتال‌سازی شود، گفت: مرقع عبدالمجید طالقانی، نسخه دینی دعای ابوحمزه ثمالی، خطبه بی الف و نقطه حضرت علی(ع) به خط نستعلیق میرزا احمد نیریزی، حال‌نامه عارفی، مرقع خط شاه محمد و هزار صفحه از مرقع میرعماد به خط رحلی برای دیجیتال‌سازی عکاسی حرفه‌ای شده است.

امامی از اسکن ۴۰۰ هزار سند دوره قاجار خبر داد و افزود: برای اسکن این اسناد از اسکنر مخصوص شیرازه‌های حساس فاقد اشعه‌های مضر استفاده شده است و در فاز اول ۲۳۰ سند مجلد شامل ۱۸ هزار برگ سند به همراه نقشه تقسیم آب رودخانه کرج با دستخط امیرکبیر با قابلیت چاپ نفیس و کیفیت بالا عکاسی شده تا دیجیتال‌سازی شود.  

او در خصوص ساماندهی اطلاعاتی اسناد گفت: ۳هزار و ۶۰۰  سند سامان‌دهی اطلاعاتی می‌شود و قرار است عکاسی و وارد سامانه جام شود.

کاخ گلستان

کاخ گلستان با قدمتی بالغ بر ۴۴۰ سال یکی از منحصر به فردترین مجموعه‌های تاریخی ایران است. نام گلستان این مجموعه ریشه در تالاری به همین نام دارد که از بناهای عهد آقا محمد خان قاجار بوده و در سال ۱۲۱۶ هجری قمری و در عهد فتحعلی شاه قاجار به پایان می‌رسد.
کاخ گلستان از عهد صفویه تا دوران معاصر دستخوش تغییراتی شده است. بنیان کاخ گلستان به دوران شاه عباس صفوی و به سال ۹۹۸ هجری قمری و با احداث چهار باغی در داخل حصار شاه طهماسب و بعدها و در زمان شاه سلیمان صفوی (۱۱۰۹ – ۱۰۷۸ هجری قمری) با ساخت دیوان خانه‌ای در همان محدوده چنارستان شاه عباسی شکل می‌گیرد ولی امروزه از آن بنیان‌ها اثری در میان نیست.

داشته‌های موجود کاخ گلستان از لحاظ دیرینگی محدود به بخشی از آثار و ابنیه از دوران زندیه بوده و فراتر از آن نمی‌رود.
کاخ گلستان در دوم تیرماه ۱۳۹۲ خورشیدی و در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو به عنوان میراث بشری از جانب یونسکو به ثبت رسید.