تحقیقات پزشکی کرونا تحت کنترل کمیته اخلاق کشوری است

دکتر مصطفی قانعی روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا در خصوص هجمه هایی که در فضای مجازی و رسانه ها در خصوص تحقیقات روی کرونا و مشارکت بیماران در پروژه های تحقیقاتی شده است، اظهار داشت: تصمیم گیری برای مشارکت با سازمان بهداشت جهانی برای انجام تحقیقات توسط معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صورت می گیرد این معاونت همکاری ها را شکل می دهد و دانشگاه ها را به عنوان همکار فرا می خواند و فقط کمیته علمی، نتایج کار آنها را بررسی می کند. بنابراین هرگونه همکاری با کشورهای دیگر تابع یک پروتکل خاص است و ایران نیز این پروتکل را به سختی رعایت می کند.

وی یادآور شد: این پروتکل ها باید وارد کمیته اخلاق کشوری شود و اگر موفق به اخذ مجوز شد ایران اجازه دارد برای اجرای یک پروژه بین المللی همکار شود این امر نیز قبلا هم بوده است.

قانعی بیان کرد: پیوستن ایران به پروژه تحقیقات بین المللی در خصوص کرونا نیز توسط معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با مجوز کمیته اخلاق کشوری صورت گرفته و در حال انجام است.

وی تصریح کرد: به عنوان رییس کمیته علمی مقابله با کرونا در روند تصمیم گیری و اجرای این طرح حضور نداشته ام اما می خواهم از تحقیقات کشور دفاع کنم. اصطلاحی که تحت عنوان موش آزمایشگاهی در فضای رسانه برای بیمارانی که در پروژه های تحقیقاتی و یک کار علمی بیان می شود، اصطلاح زشتی است.

رییس کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا ادامه داد: وقتی کمیته اخلاق یک کشور، طرحی را غیراخلاقی قلمداد نمی کند، محقق اجازه دارد کار خود را انجام دهد.

وی یادآور شد: در یک پروژه حتما کمیته های اخلاق از تک تک افراد می خواهند که رضایت نامه بدهند و بدانند که وارد چه کاری شده اند. طبق قانون هر فردی حق دارد که در پروژه تحقیقاتی مشارکت کند یا نکند. همچنین فرم رضایت نامه اخذ می شود؛ اگر کسی در تحقیق قرار گرفته و فرم رضایت نامه پرنکرده یا تحت عناوین دیگر فریبش دادند، در آن صورت فرد می تواند به مراجع رسمی شکایت کند تا رسیدگی می شود.

وی گفت: بسیاری از پروژه هایی که در زمینه کرونا ارایه می شود، در کمیته اخلاق رد می شود، به دلیل اینکه یا دارو مشخص نیست، یا عوارض آن مشکل ساز است. بنابراین آنچه را کمیته اخلاق قبول می کند که انجام دهد، مطمئنا آسیبی به مردم نمی رساند. در عین حال هر کسی که وارد مطالعه می شود باید فرم رضایت نامه را با آگاهی و اطلاع کامل امضا کند.

ورود داروهای بدون مستندات علمی به پروتکل درمانی کرونا ممنوع است

رییس کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا یادآور شد: عده ای می خواهند از فضای ترس و نگرانی که برای مردم درست شده با ارایه بعضی از داروهای خود ساخته استفاده اقتصادی ببرند که در این خصوص نیروی انتظامی و دستگاه های نظارتی ورود کرده اند و جلوی فعالیت عمده این افراد گرفته شده است. از طرفی این ها تلاش داشتند به محض اینکه دارویشان ساخته می شود، در پروتکل دارویی کشور قرار گیرد و بتوانند منافع اقتصادی جدی داشته باشند.

قانعی گفت: این افراد از اینکه دیدند ما در کمیته علمی بیماری کرونا صرفا شواهد علمی را قبول می کنیم و تا آزمایشات روی تعداد زیادی انجام نشده و نتایج آن نیز مشخص نشده باشد، حاضر به تایید داروی آنها نیستیم به فضای مجازی روی آورده و این اصل را که هر دارویی باید حتما مبتنی بر مستندات استفاده شود، تحت عنوان اینکه شما مردم موش آزمایشگاهی شده اید، تخریب می کنند.

قانعی یادآور شد: افرادی که نمی توانند مدارک علمی تهیه کنند، در فضای رسانه ای کشور هجمه ایجاد کرده اند و هرگز چنین ادعاهایی از سوی افراد عالم و متخصص در فضای رسانه ای صورت نگرفته است.

او افزود: به طور مثال سازمان نظام پزشکی روسیه نسبت به کاری که در آن کشور برای تولید واکسن صورت گرفت، معترض شد. اگر در کشور ما نیز کاری روی انسان انجام شود که خلاف باشد باید اول صنف نظام پزشکی، متخصصان، بردهای علمی و انجمن ها معترض شوند نه کسانی که در فروش دارو دخیل هستند.

چندی قبل معاون تحقیقات وزارت بهداشت،‌ درمان و آموزش پزشکی گفت: با گذشت شش ماه از اجرای مطالعه بزرگ کارآزمایی بالینی درمان بیماری کووید-۱۹ سازمان جهانی بهداشت و اعلام نتایج آن در روزهای گذشته، ایران در بین ۳۰ کشور همکار مطالعه، بر سکوی نخست «جلب مشارکت بیماران» در این طرح قرار گرفت.

 «رضا ملک‌زاده» عضو کمیته اجرایی مطالعه سازمان جهانی بهداشت برای درمان کووید- ۱۹ (Solidarity Clinical Trial for COVID-۱۹ Treatments) افزود: تاکنون بیش از ۱۱ هزار بیمار کرونایی بستری در ۵۰۰ بیمارستان از ۳۰ کشور جهان وارد مطالعه شده اند که در این بین، ایران با ثبت نام سه هزار و ۵۰۰ بیمار، موفق به کسب رتبه نخست در «تعداد بیماران مشارکت کننده» در مطالعه  کارآزمایی بالینی سازمان بهداشت جهانی برای درمان این بیماری شده است.

به گفته وی، این موفقیت عالی با همکاری ۸۷ محقق اصلی و پژوهشگر و با مشارکت سه هزار و ۵۰۰ بیمار مبتلا به کووید- ۱۹ بستری در ۲۹ بیمارستان وابسته به ۱۸ دانشگاه علوم پزشکی در ۱۵ استان ایران صورت گرفته است.