همه روستاها هدف گردشگری هستند

ولی تیموری در نشست هم‌اندیشی و بررسی شاخص‌های پروژه اعتبارسنجی، ارزیابی و رتبه‌بندی مقاصد گردشگری روستایی گفت: با توجه به انتخاب شعار امسال سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) با عنوان گردشگری و توسعه روستایی که از تاریخ ۲۷ سپتامبر سال میلادی جاری تا همین تاریخ در سال آینده مورد توجه است، قصد داریم همانند سایر اعضای این نهاد بین‌المللی، تمرکز کاملی روی این موضوع در سال آتی داشته باشیم.

او با بیان اینکه هم‌اکنون کارگروهی با عنوان «کارگروه گردشگری روستایی» ذیل دفتر همکاری و توافق‌های ملی معاونت گردشگری شکل گرفته است، افزود: هدف ما این است که با کمک بخش‌های تخصصی فرابخشی مرتبط، نقشه راه یا سندبخشی، توسعه گردشگری روستایی را آماده کنیم. در حال حاضر شرح خدمات آن تهیه و به تأیید شورای پژوهشی وزارت نیز رسیده است. این کار هم‌زمان با سال توسعه گردشگری روستایی به عنوان الگوی اجرایی، شرایط سایر پروژه‌های مرتبط از جمله اعتبارسنجی، ارزیابی و رتبه‌بندی مقاصد گردشگری روستایی را مهیا خواهد کرد.

 معاون گردشگری تأکید کرد: دیدگاه کلی ما در معاونت گردشگری و متخصصان همراه فرابخشی در پروژه‌های مرتبط، در نظر گرفتن توسعه پایدار و مسئولانه ضمن مشارکت فعال با جامعه محلی است.

او با بیان اینکه روستاها در منظومه گردشگری ما بسیار مهم هستند، اظهار کرد: روستاها به‌عنوان گنجینه‌هایی از آداب، رسوم و خرده‌ فرهنگ‌های ملی و بومی اقوام مختلف ایرانی به‌شمار می‌آیند و هر کدام حداقل یک ویژگی برجسته دارند تا بتوانند به‌عنوان جاذبه گردشگری مطرح و در بسته‌های سفر جای بگیرند.

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از میراث آریا، تیموری همچنین در تشریح خط و مشی کلی فعالیت در حوزه روستاها به‌عنوان مقاصد مهم گردشگری کشور گفت: روستاییان ما قرار نیست شغل و کار اصلی خود را کنار بگذارند و تنها به موضوع گردشگری بپردازند. آن‌ها امور روستایی را ادامه می‌دهند و وقتی متوجه می‌شوند که کار آن‌ها، نحوه و زندگی معیشت‌شان برای دیگران مهم و مورد توجه است، چه بسا با احساس غرور و افتخار بیشتر در روستایشان حضور پیدا خواهند کرد. بنابراین آنچه ما به‌دنبال آن هستیم این نیست که فرآیند کلی زندگی روستاییان متوقف شود، ما با این رویکرد موافق نیستیم.

او عنوان کرد: در واقع هدف این است که گردشگری و صنایع‌دستی کمک کنند تا درآمدهای روستاییان متنوع شود، به‌گونه‌ای که وقتی درآمد آن‌ها تا پیش از این از باغداری، باغبانی، کشاورزی، دامداری و غیره بوده یک گزینه و شاخه جدیدی با عنوان فعالیت‌های گردشگری به تأمین معیشت‌شان اضافه شود.

معاون گردشگری افزود: تحقق رویکرد مذکور بی‌شک می‌تواند روند خالی شدن روستاها از سکنه را کند کرده و ضمن حفظ فرهنگ و آداب‌ورسوم به‌واسطه اشتغال‌زایی مهاجرت معکوس را ایجاد کند.

او در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: این که گفته می‌شود روستایی به بخش و یا شهر تبدیل شده پیشرفت به حساب نمی‌آید، این تحول با تغییرات عمیق در معماری و ساختار روستا همراه است و ضمن از بین بردن فرهنگ بومی و محلی، پیشینه هویت مربوطه را از آن می‌گیرد. در نتیجه در طرح‌ها و پروژه‌های گردشگری، روستاها به‌صورت مستقل در ابعاد اصیل خود مورد توجه و تبدیل شدن به مقصد گردشگری هستند.

تیموری با بیان اینکه هم‌اکنون موضوع تدوین برنامه ملی توسعه گردشگری نیز در دست اقدام است، گفت: این موضوع شرایط مطلوبی را برای پرداختن در حوزه گردشگری روستاها ایجاد می‌کند، چرا که مشاوران داخلی و بین‌المللی با توجه به شعار امسال قطعا ظرفیت روستاها را احصا و مورد توجه قرار خواهند داد.

او همچنین با توجه به موافقت سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) مبنی بر میزبانی رویدادی بین‌المللی با عنوان گردشگری روستایی در جمهوری اسلامی ایران، بیان کرد: پیرو پیگیری صورت گرفته در اجلاس اجرایی اخیر سازمان جهانی گردشگری در تفلیس، این موضوع به محض بهبود شرایط بیماری کرونا در مسیر اجرا قرار خواهد گرفت تا پشتوانه علمی بین‌المللی قابل اتکا در موضوعات مربوط به توسعه گردشکری روستایی مورد استفاده قرار گیرد.

معاون گردشگری با اشاره به اینکه هدف از اجرای پروژه اعتبارسنجی، ارزیابی و رتبه‌بندی مقاصد گردشگری روستایی این است که همه روستا هدف گردشگری باشند، افزود: بر این اساس ابتدا باید جاذبه‌های گردشگری را احصا کنیم. ببینیم در چه شرایطی هستیم و چه ظرفیت‌هایی در این حوزه وجود دارد، سپس با رتبه‌بندی جاذبه‌ها، اولویت پرداختن به آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم. این موضوع در آینده گستره وسیعی از مقاصد گردشگری را در برخواهد گرفت و می‌تواند علاوه بر روستاها، شهرها، استان‌ها و همین‌طور جاذبه‌ها و سایت‌های گردشگری و تاریخی را به صورت مستقل در بر بگیرد.

او تصریح کرد: طبق رویکرد علمی روز در رتبه‌بندی و ارزیابی مقاصد گردشگری هیچ یک از حلقه‌های جاذبه‌های گردشگری حذف نمی‌شوند. به‌گونه‌ای که گفته می‌شود در گردشگری روستایی نباید هیچ روستایی از جامعه مخاطب گردشگری حذف شود، بلکه باید همه روستاها مشمول برنامه‌ریزی و پیشرفت در این حوزه باشند، البته در سطح رتبه و اعتباری که در ارزیابی، معین می‌شود.

تیموری همچنین موضوع عرضه و تقاضا را در رتبه‌بندی روستاها به‌عنوان مقاصد گردشگری مؤثر دانست و گفت: هدف از انجام این طرح این است که فرد روستایی اعم از دهیار یا مسئول مربوطه به‌عنوان عرضه‌کننده خدمات، ضمن آگاهی از نتایج حاصل، خود را در ارتقای درجه اخذ شده مؤثر بداند و با برداشتن گام، موجی از حرکت مسئولانه را از بطن جامعه محلی ایجاد کند.

او خاطرنشان کرد: در بخش تقاضا نیز دیدگاه و خدمات مورد نیاز گردشگران می‌تواند به شکل‌گیری نهایی شاخص‌های تشکیل‌دهنده هرم ارزیابی نهایی روستا مؤثر واقع شود. بدین ترتیب ایجاد چنین ساختاری سبب می‌شود تا افراد تأثیرگذار در این منظومه که قابلیت ارزیابی و ارتقا دارند، خود را مؤثر بدانند و ضمن کسب منافع اقتصادی روستاییان، توسعه پایدار و مسئولانه گردشگری را منطبق بر پذیرش جامعه محلی بنا کنند.

گردشگری روستایی یکی از فعالیت‌های مهم اقتصادی موردتوجه است که گروهی آن را بخشی از بازار گردشگری و گروهی دیگر آن را سیاستی برای توسعه روستاها قلمداد می‌کنند. مهاجرت از روستاها به شهرهای بزرگ و کوچک و خالی شدن سکونت‌گاه‌های روستایی و تغییر سبک زندگی مردم جهان به زندگی صنعتی از عواملی است که موجب شده سیاستمداران به توسعه روستاها از طریق گردشگری اهمیت دهند؛ شاید گردشگری روستایی راه‌حلی برای همه دردها، مسائل و مشکلات نواحی روستایی نباشد اما یکی از شیوه‌هایی است که ممکن است آثار مهم اقتصادی در پی داشته باشد.  

 پیش از این نیز تیموری با تاکید بر اهمیت توسعه گردشگری روستایی با اعلام این که به طور جدی حمایت از موضوع گردشگری روستایی جزو اهدفمان قرار گرفته گفته بود: جامعه روستایی بیش از هر زمان دیگری نیاز به حمایت دارد، نسل جوان ما در روستاها مهاجرت به شهرها را ترجیح می‌دهند که این آسیب بزرگی است و اگر این روند ادامه داشته باشد، گردشگری روستایی از سبد گردشگری کشور حذف خواهد شد.

او تصریح کرد: در آینده با برگزاری جلسات تکمیلی و تخصصی و مشارکت با جامعه دانشگاهی به شناسایی راهکارهایی برای این آسیب می‌پردازیم و برنامه‌ای را برای این مسیر برنامه‌ریزی می‌کنیم.

تیموری به برنامه‌های در حال انجام در حوزه گردشگری روستایی اشاره کرد و افزود: هم اکنون در حال آماده‌ کردن سند «توسعه بخش گردشگری روستایی» هستیم که در سال جاری تکمیل می‌شود و نقشه راهی برای این حوزه خواهد بود. همچنین در این سند به موضوع بوم‌گردی که جزء مهمی از گردشگری روستایی است تاکید خواهد شد.

معاون گردشگری با اشاره به دسته‌بندی روستاها افزود: قالبی را که برای شهرها انجام دادیم در مورد روستاها نیز اعمال خواهیم کرد و بر این اساس هیچ روستایی از لیست روستاهای هدف گردشگری حذف نخواهد شد، بلکه در یکی از چهار دسته دوستدار گردشگر، متعهد به توسعه گردشگری، روستای هدف و روستای مقصد گردشگری طبقه‌بندی می‌شود.