شناخت از بیماری موجب کنترل استرس می‌شود

به گزارش شنبه روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران دکتر شهبانو قهاری؛ روان شناس عنوان کرد: برای کنترل حالت اضطراب بیماری باید اطلاعات درست را از پزشک دریافت کنند.

وی افزود: بی شک نگرانی و اضطراب در بین خانواده هایی که بیمار کرونایی دارند یک امر طبیعی به نظر می آید اما باید سعی کنند تا استرس و اضطراب خود را در حضور بیمار نشان ندهند. همراهان باید ضمن رعایت دستورات درمانی برای روحیه دادن و امید به بیمار نهایت تلاش خود را انجام دهند.
وی خاطر نشان کرد: در صورت حاد بودن بیماری به اورژانس مراجعه شود، البته توصیه ما رعایت پروتکل های بهداشتی در منزل است و یا در صورت تشدید اضطراب و نگرانی ناشی از استرس بیماری به اورژانس روانپزشکی مراجعه کنند و از روانپزشک‌ در این باره کمک بگیرند؛ چون این افراد در شرایط حاد استرس و اضطراب نیاز به دارو دارند و حتی در کنار دارو خدمات روان شناختی بسیار موثر است.
این روانشناس تاکید کرد: توصیه ما به خانواده ها و عموم مردم در این بحران اپیدمی کرونا این است که تلاش کنند، کودکان و نوجوان ضمن رعایت پروتکلهای بهداشتی، تکالیف درسی خود را به نحو احسن انجام دهند و زمان خود را با هماهنگی و نظارت خانواده و مدرسه با سرگرمی های مختلف پر کنند.
قهاری تصریح کرد: توصیه ما به سالمندان نیز این است که باید با مطالعه و تماشای فیلم زمان خود را سپری کرده و از دنبال کردن اخبار نگران کننده به خصوص بیماری کرونا خودداری کنند. از طرفی تنها ماندن هم در ایام کرونا بسیار دشوار است؛ لذا همه ما کارهای ناتمام زیادی داریم که باید آنها را تمام کنیم، مانند مرتب کردن وسایل خانه، مطالعه، ورزش و کارهای دیگری که ما می توانیم آنها را با برنامه ریزی به پایان برسانیم و از این شرایط دشوار به خوبی عبور کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یکی از معضلاتی که اپیدمی کرونا برای ما به وجود می آورد، اشتغال ذهنی و فکر کردن به مواردی مانند “ابتلا شدن به کرونا، آلوده بودن محیط اطراف، بررسی مداوم خود مبنی بر اینکه آیا دست ما به جای خورده، آلوده نشده باشیم و یا اینکه مبتلا نشده ایم، من حتما کرونا گرفتم الان من یک سرفه کردم حتما مبتلا شدم و غیره” است. در بسیاری از این موارد اشتغال ذهنی آنقدر شدید می شود که به شکل افکار وسواس گونه بروز می کند و این افکار مزاحم وقتی به ذهن ما نفوذ می کنند، ما تلاش می کنیم آنها را از ذهن خود بیرون کنیم ولی اغلب نمی توانیم.
قهاری افزود: این اشتغال ذهنی می تواند از ما انرژی بگیرد و عملکرد ما را کاهش دهد و علاوه بر اذیت و آزار ما را دچار استرس می کند. گاهی هم افکار منفی ما، راجع به افرادی است که به دلیل کرونا فوت شدند و دائما به آنها فکر می کنیم؛ دچار غصه، غم و انده می شویم حتی به خاطرات با آنها فکر می کنیم یا کارهایی که می توانستیم برای آنها دهیم، همه اینها می تواند باعث دغدغه های ذهنی بشود. نگرانی در مورد آینده به خصوص نگرانی راجع به بیمار شدن مانند: آیا من در صورت ابتلاء درمان می شوم یا نه نوع خفیف یا شدید این بیماری را دارم، آیا بیمارستان برای بستری جا دارد؟ یا نه و غیره … همه اینها از دیگر نشانه های خطری است که ما را دچار اشتغال ذهنی می کند.
وی گفت: رهایی از اشتغال ذهنی یکی از کارهایی است که ما باید برای سلامت روان انجام دهیم. نوشتن این اشتغالات ذهنی و هر چیزی که ذهن ما را مشغول می کند، به ما بسیار کمک می کند تا ذهن ما راحت باشد و در صورت هجوم این افکار منفی استفاده از دارو می تواند، کمک کننده باشد.
وی افزود: یکی از این افکار منفی از دست دادن عزیزان بخاطر کرونا است که در این خصوص ما می توانیم در مورد آنها با افراد دیگر در این زمینه صحبت کنیم یا انجام دادن برخی از فعالیت ها در این زمینه که موجب راحتی و آرامش ما می شود. مثلا خیرات دادن برای عزیزانی که آنها را ازدست دادیم، قرائت قرآن برای آنها، نقل خاطرات خوبی که از آنها داشتیم، یادآوری ویژگی های مثبت آنها و به نیکی یاد کردن از آنها می تواند خیلی ما را آرام نگه دارد. به طور کلی این راهکارها روشهایی است برای کاهش افکار منفی و استرس و دغدغه های ذهنی که کرونا ایجاد می کند.

قهاری در خصوص خانواده هایی که عزیزان خود را از دست داده اند، گفت: مرگ عزیزان بسیار سخت است. به ویژه مرگ های ناگهانی ولی چاره ای جز پذیرش این امر نیست و باور به اینکه خواست خدا بوده و اینکه مرگ حق است، پذیرش این مصیبت را تا حدی آسان می کند و در این زمان دعا، عبادت، سوگواری کردن و در کنار خانواده و عزیزان بودن، کمک زیادی می کند.

وی تأکید کرد: به یاد داشته باشیم که اگر ما نتوانیم خواب شبانه کافی و منظم داشته باشیم یا فعالیت بدنی نداشته باشیم، راههای مقابله با بیماری را نشناسیم، همه اینها می تواند موجب افزایش اشتغالات و در نتیجه اضطراب و استرس ما بشود. در نتیجه نمی توانیم از خودمان به خوبی مراقبت کنیم و عملکرد بهتری داشته باشیم، که ذهن ما آرامش بیشتری داشته باشد.
این روانشناس در پایان خاطر نشان کرد: تمرین های مدیتیشن مثل تمرین تنفس با حضور ذهن، تمرین های راه رفتن با حضور ذهن و تمرین های دیگری مانند غذا خوردن با حضور ذهن و به طور کلی آگاه بودن از فعالیت‌هایی که انجام می دهیم، همه اینها به ما کمک می‌کند که بر دغدغه های ذهنی و استرس خود غلبه کنیم.