تحریم‌ها موجب تحرک و پویایی شرکت‌های دانش‌بنیان قزوین شده است

به گزارش ایرنا؛ راه برون رفت از مشکلات اقتصادی کشور و مقابله با تحریم های ظالمانه دشمن تنها با تکیه بر اقتصاد مقاومتی به ویژه در بعد اقتصاد دانش بنیان ممکن است.

تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور پیش نیازهایی دارد که اگر در اولویت قرار نگیرد تحقق آن با چالش های زیادی روبرو می شود و در این بین اقتصاد دانش بنیان از جمله مواردی است که باید با نگاه ویژه‌ای به آن پرداخت چرا که تنها در صورت پرورش اقتصاد دانش بنیان، کشور می‌تواند به شکل شایسته و مورد انتظار در مسیر رشد و توسعه گام بردارد و به اقتصاد مقاومتی برسد.

از سوی دیگر تحریم های ظالمانه دشمن را نیز باید در کنار همه تهدیدها و آثار منفی خود به مثابه یک فرصت برای رشد اقتصاد دانش بنیان در کشور بدانیم و از این فرصت برای تقویت شرکت های دانش بنیان و نقش دهی بیشتر به آنها استفاده کنیم.

برای بررسی وضعیت استان قزوین از حیث اقتصاد دانش بنیان، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با حمیدرضا پیله‌ور رئیس مرکز نوآوری پارک علم و فناوری قزوین به گفت و گو نشست که ماحصل این مصاحبه در ادامه آمده است.

ایرنا. استان قزوین در اقتصاد دانش بنیان کشور چه جایگاهی دارد؟
وجود شهرک‌های صنعتی فراوان و همچنین صنایع کوچک و بزرگ در قزوین این استان را به یکی از قطب های صنعتی کشور تبدیل کرده تا جایی قزوین در صنایع کوچک و متوسط کشور سهم ۱۲ درصدی دارد که همین مهم به تنهایی نشان از جایگاه ویژه استان در کشور است ولی متاسفانه از ظرفیت‌های آن به خوبی استفاده نشده است.
در حال حاضر سهم استان قزوین در اقتصاد نوین تنها یک درصد است که این میزان در مقابل سهم ۱۲ درصدی قزوین در صنایع کشور بسیار پایین بوده و نیازمند توجه و بازنگری در این حوزه هستیم، جایگاه استان قزوین در بحث شرکت‌های دانش بنیان نیز در جایگاه پانزدهم قرار دارد در حالی که اگر با آمار صنایع کشور مقایسه کنیم مشخص است که از تمام ظرفیت‌های استان قزوین به درستی استفاده نشده است.

ایرنا. به منظور تحقق اقتصاد دانش بنیان در استان قزوین چه راهکار و برنامه‌هایی از سوی پارک علم و فناوری تدوین و اجرایی شده است؟

شرکت های دانش بنیان با توجه به زیست بوم فناوری هر منطقه می توانند به رشد و توسعه فناورانه و علمی و صنعتی مناطق کمک کنند
پارک علم و فناوری قزوین با توجه به ظرفیت‌ها و استعدادهای استان مدلی را مبتنی با جدیدترین حوزه‌های علم و فناوری روز دنیا به نام مدل توسعه زیست بوم نوآوری طراحی کرده است و براساس این مدل، توسعه و نوآوری در هر منطقه‌ای مبتنی بر ظرفیت‌ها و بوم آن منطقه طراحی و اجرایی می‌شود که شامل ظرفیت‌های آکادمیک و دانشگاهی، واحدهای صنعتی و تولیدی و نیروهای متخصص و ماهر است که خوشبختانه تمام اجزای آن در استان قزوین وجود دارد.
وجود دانشگاه بین‌الملل امام خمینی (ره)، دانشگاه آزاد و سایر مراکز علمی و دانشگاهی مطرح سبب شده تا قزوین از حیث رکن علمی هیچ کمبودی نداشته باشد این در حالی است که رکن صنعتی استان قزوین هم فعال و آماده بهره‌برداری است و تنها هنر ما در پارک علم و فناوری اتصال این دو حلقه به یکدیگر است تا بتوانیم زیست بوم نوآوری استان را شکل دهیم.
توسعه زیست بوم نوآوری یعنی باید برای توسعه هر منطقه‌ای متناسب با نیازها و ظرفیت‌های آن اقدام شود، در واقع ابتدا باید نیازسنجی صورت گرفته و در مرحله بعدی استعدادها و ظرفیت‌های آن شناسایی شده و در نهایت متناسب با آنها برنامه‌ راهبردی توسعه‌محور آن منطقه تدوین شود، به عنوان مثال در منطقه‌ای که استعداد و ظرفیت کار کشاورزی دارد باید شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپ‌هایی ورود کنند که مرتبط با حوزه کشاورزی باشند و اگر یک منطقه‌ای گردشگری یا صنعتی است نیز واحدهای دانش بنیان متناسب با آن رشد و پرورش یابند.
پارک علم و فناوری در حال حاضر در قالب مدل توسعه زیست بوم نوآوری در حال استخراج تمام ظرفیت‌ها و استعدادهای استان قزوین است تا بتواند به دنبال آن شرکت‌های دانش بنیان را سمتی هدایت کند که به کمک استعدادها و ظرفیت‌های استان آمده و مسیر رشد و توسعه آن را فراهم کنند.

ایرنا. به منظور تشویق و ترغیب جوانان برای حضور در پارک علم و فناوری چه اقداماتی صورت گرفته است؟

تا پایان امسال از محل اعتبارات معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری چهار مرکز نوآوری و توسعه در استان قزوین راه اندازی می شود

در حال حاضر بیش از ۱۱۰ واحد فناوری در پارک علم و فناوری استان قزوین مستقر هستند که از این بین ۳۴ واحد در حوزه موسسات و شرکت‌های بزرگ فعالیت داشته و بقیه آنها در مرحله رشد و پرورش قرار دارند.

به منظور گسترش فعالیت‌های پارک علم و فناوری استان قزوین هفت مرکز رشد برنامه‌ریزی و ایجاد شده است که راه‌اندازی آن کمک شایانی به شناسایی، رشد و پرورش استعدادها و ظرفیت‌های قزوین کرده است و این در حالی است که پارک علم و فناوری از ظرفیت‌های شهرستان‌های استان نیز غافل نبوده و در نظر دارد تا به منظور پرورش و شکوفایی استعدادهای‌ آن، کانون شکوفایی خلاقیت را در شهرستان‌های قزوین راه‌اندازی کند.
امسال اولین مرکز نوآوری و توسعه در استان قزوین افتتاح شده و تا پایان سال نیز چهار مرکز دیگر افتتاح و به بهره‌برداری می‌رسد که به منظور تحقق آن ۸ میلیارد تومان بودجه از مجموعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تخصیص یافته است.

 تا سال گذشته مرکزی که تیم‌های استارت‌آپی بتوانند در آن استقرار داشته باشند در استان وجود نداشت که خوشبختانه طی سفر اخیر دکتر ستاری نخستین مرکز نوآوری افتتاح و راه‌اندازی شد، مرکز نوآوری هنری، مرکز نوآوری زیست فناوری، مرکز نوآوری بانوان، مرکز نوآوری تخصصی گیربکس از جمله این مراکز هستند که تا پایان سال افتتاح می‌شوند.
متاسفانه در سال‌های گذشته کارگزار رسمی دانش بنیان در استان قزوین نداشتیم که این موضوع سبب طولانی شدن و فرسایشی بودن مراحل ثبت واحدهای دانش بنیان می‌شد اما امسال با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته موفق به راه‌اندازی واحدهای کارگزار رسمی دانش بنیان شدیم و بنابراین متقاضیان می‌توانند از طریق این کارگزاری‌ها مسیر ثبت تا بهره‌برداری محصولات خود را خیلی سریع‌تر طی کنند که همین موضوع سبب استقبال بیشتر جوانان و نخبه‌ها به پارک علم و فناوری شده است.

ایرنا. اگر یک جوان قزوینی ایده داشته باشد که هم پیوست اقتصادی داشته و هم با شرایط زیست بوم استان مطابقت داشته باشد از چه طریقی می‌تواند به پارک علم و فناوری معرفی شود؟
پارک علم و فناوری قزوین در قالب یک پلتفرم سایت “شبکه نوآوری قزوین” را راه اندازی کرده است، این شبکه به عنوان دومین طرح پایلوت پلن کشور است که در سفر اخیر دکتر ستاری افتتاح و راه‌اندازی شد و  در این سایت تمام آمار واحدهای پارک علم و فناوری به صورت به‌روز در دسترس بوده و تمام واحدها و متقاضیان می‌توانند در این سایت خدمات را به صورت یکپارچه دریافت کنند.
هرآنچه که یک تیم، فرد یا واحد استارت آپی نیاز دارد تا مورد حمایت پارک علم و فناوری استان قزوین قرار گیرد در سایت شبکه نوآوری قزوین قرار داده شده است، به عنوان مثال اگر یک تیم می‌خواهد در پارک علم و فناوری استقرار پیدا کند، تسهیلات بگیرد و یا دانش‌بنیان شود در این شبکه تمام خدمات را به صورت یک‌پارچه دریافت می‌کند.
این در حالی است که تا پیش از این برخی خدمات به شکل پراکنده از طریق پارک علم و فناوری ارائه می‌شد و برخی دیگر در مراکز دانشگاهی ومجموعه‌هایی از این دست ارائه می‌کردند ولی با راه اندازی این شبکه درگاه واحدی ایجاد شده تا خدمات به شرکت‌های دانش بنیان تجمیع شود.
یکی از نکات مثبت و برنامه‌های کلیدی که امسال پارک علم وفناوری دنبال می کند تاسیس صندوق پژوهش و فناوری استان است، پیش از این صندوق پژوهش و فناوری به عنوان نهاد مالی موثر در زیست بوم استان وجود نداشت، این صندوق می تواند در سرمایه گذاری ایده‌ها  و پرورش آنها سهم قابل توجهی ایفا کند.
صندوق پژوهش و فناوری یک نهاد مالی مرسوم است که روی ایده‌ها، استعدادها و طرح‌های شرکت‌های دانش بنیان سرمایه‌گذاری می‌کند به طوری که در ریسک و سود آن شریک است و می‌تواند محرک بسیار خوبی برای جوانانی که برای ایده‌های خود به دنبال سرمایه‌گذار هستند،باشد.

ایرنا. در بین صحبت‌ها بارها به ظرفیت‌های علمی و دانشگاهی و صنعتی خاص استان قزوین اشاره کردید که قابلیت پیوند با یکدیگر را دارند، به طور دقیق این ظرفیت‌ها کدامند؟

استان قزوین چند ظرفیت ویژه و قابل توجه دارد که شاید استان‌های انگشت شماری در کل کشور از آن برخوردار باشند، نخستین ظرفیت استان وجود صنایع و تجمیع آنها در چند شهرک صنعتی بزرگ است، ممکن است در استان های دیگر هم این حجم از صنایع وجود داشته باشند ولی به این صورت تجمیع نشده‌اند.
به عنوان مثال اولین و بزرگ‌ترین شهر صنعتی ایران در استان قزوین واقع شده است، فاصله شهرک‌های صنعتی قزوین از کاسپین، البرز گرفته تا شهرک صنعتی لیا و.. کاملا نزدیک و قابل دسترس هستند و به پایتخت هم دسترسی مناسبی دارند، تنها همین عامل سبب شده تا بسیاری از شرکت و واحدهای تولیدی تهران تمایل داشته باشند که فعالیت‌های خود را به شهرک‌های صنعتی قزوین منتقل کنند.
در حال حاضر نزدیک ترین محدود صنعتی خارج از محدودیت‌های محیط زیستی تهران شهرک‌های صنعتی استان قزوین است که این مهم خود به تنهایی زمینه انتقال بسیاری از شرکت‌ها از تهران به استان قزوین را فراهم می‌کند، این در حالی است که فاصله مراکز دانشگاهی وعلمی تهران به شهرک های صنعتی قزوین نزدیک‌تر از شهرک‌های صنعتی تهران است که باعث شده تا فارغ التحصیلان ایده‌های صنعتی و تولیدی خود را در شهرک‌های صنعتی قزوین کلید بزنند به عنوان مثال ناحیه نوآوری دانشگاه شریف علاقه زیادی دارد که مجموعه‌های خود را به شهرک کاسپین و آبیک منتقل کند.

ایرنا. نزدیکی قزوین به پایتخت همواره هم به عنوان تهدید و هم فرصت تلقی می‌شود؟ چرا برخی از آن به عنوان تهدید یاد می کنند و چگونه می توان آنرا در جهت ارتقای نوآوری و توسعه به فرصت تبدیل شود؟

۲۵ هکتار زمین در شهرک صنعتی کاسپین به پارک علم و فناوری برای ایجاد شهرک علمی و تحقیقاتی تخصیص داده شده است

تا زمانی که زیرساخت مناسب در استان قزوین ایجاد نشود نزدیکی به پایتخت همواره برای استان یک تهدید محسوب می‌شود، چرا که نیروهای متخصص و نخبه قزوین به راحتی به تهران مهاجرت می‌کنند، در طول سال‌های گذشته مراکز علمی و دانشگاهی قزوین فارغ التحصیلان زیادی را وارد جامعه و بازار کار کرده است که متاسفانه به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های مناسب به تهران مهاجرت کرده‌اند و شاید تعداد انگشت شماری از آنها در داخل استان فعالیت جدی را شروع کرده باشند.
این در حالی است که اگر زیرساخت‌های مناسب در استان قزوین فراهم شود نه تنها ظرفیت جذب و به کارگیری تمام فارغ الحتصیلان و استعدادهای استان را دارد بلکه به خاطر همین نزدیکی به پایتخت می‌تواند بسیاری از ظرفیت‌های تهران را در دل خود جای داده و با خود دانش و ارزش افزوده به همراه داشته باشد.
خوشبختانه این برنامه جزو سیاست‌ها و برنامه‌های استان نیز بوده که به منظور تحقق آن اقداماتی را انجام داده است، در حال حاضر ۲۵ هکتار زمین در شهرک صنعتی کاسپین به پارک علم و فناوری تخصیص داده شده تا شهرک علمی و تحقیقاتی در آن دایر شود و به شرکت های دانش بنیان واگذار شود که تمایل دارند از محدودیت‌های محیط زیستی پایتخت خارج شوند.

ایرنا. چه چیزی باعث شد که در چند سال گذشته به شرکت‌های دانش بنیان توجه ویژه شود؟

اگر تحریم ها برداشته شوند دوباره به سمت خام فروشی می رویم/ اقتصاد سنتی مبتنی بر خام فروشی به بن رسیده و چاره ای جز رفتن به سمت اقتصاد دانش بنیان نداریم 
مهمترین نکته تحریم است، اگر تحریم را برداریم دوباره خیلی ها به سمت خام فروشی می‌روند، اگر امروز همه دلالان و وارد کنندگان نالان و گریان هستند ولی شرکت های فناوری و دانش بنیان خوشحال هستند به این دلیل است که راه ورود بسیاری از کالاهایی که واقعا نیازی به واردات آنها نبود بسته شده و باعث شده این شرکت‌ها بتوانند نفس بکشند، بنابراین می‌توان گفت تحریم در کنار معایب و مشکلاتی که داشته، مزایایی نیز به همراه داشته است.
 اقتصاد سنتی کشور دیگر به بن رسیده و باید به سمت اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان حرکت کرد، این موضوع اصلا شعار نیست بلکه از سال ۱۴۰۰ به بعد با مفاهیم جدی از نوآوری و فناوری در کشور روبه رو هستیم اگر امروز کشور بخواهد از خام فروشی عبور کند چاره‌ای ندارد جز اینکه از شرکت‌های دانش بنیان حمایت کند.
در همین استان قزوین شرکت‌های دانش بنیانی داریم که در سه ماهه اول امسال به اندازه چهار سال گذشته خود سودآوری داشته چرا که به خاطر تحریم‌ برای وارد کنندگان، واردات صرفه اقتصادی ندارد و در داخل از تولیدات ملی استفاده می‌شود، البته ما نمی‌گوییم تحریم خوب است و  بخش بزرگی از مواد اولیه به دلیل همین تحریم‌ها وارد نمی‌شود و تولید بسیاری از شرکت‌ها متوقف شده است ولی در نهایت تحریم به نفع اقتصاد دانش بنیان است.

ایرنا. در شرایط کنونی مهم‌ترین دغدغه پارک‌ علم و فناوری قزوین چیست؟
مهم‌ترین دغدغه پارک علم و فناوری در حال حاضر عدم وجود سند جامع زیست بوم استان است، اگر استان قزوین سند جامع زیست بوم داشت هر دستگاه، نهاد و مدیری متناسب با نیاز استان حرکت می‌کرد و توسعه قزوین خیلی زودتر و با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتاد.
دومین دغدغه عدم تخصیص و اجرای حمایت‌های قانونی است که در قانون برای شرکت‌های دانش بنیان دیده شده، به عنوان مثال براساس ماده سه و ۹ قانون حمایت از مراکز دانش بنیان یک‌سری مزایایی برای این شرکت‌ها در نظر گرفته شده است ولی فهم دستگاه‌ها که باید آن را تخصیص دهند با چیزی که قانون‌گذار در نظر گرفته متفاوت است.

رهاورد: 
استان قزوین به دلیل موقعیت ویژه و استراتژیکی که دارد از ظرفیت‌های صنعتی، کشاورزی، گردشگری و طبیعی بسیاری برخوردار است که توجه خاص و نگاه ویژه به هرکدام از آنها می‌تواند در توسعه استان نقش سازنده و به سزایی داشته باشد، توسعه پایدار در استان قزوین زمانی محقق می‌شود که تمام ظرفیت‌های آن با هم و در کنار یکدیگر دیده شوند.

امروز اگر ظرفیت‌های استان قزوین را با توانمندی و استعدادهای جوانان و نخبگان استانی و دانشگاهی در قالب واحدهای دانش بنیان گره زده شود زمینه‌ توسعه‌ پایدار استان قزوین در همه حوزه‌ها فراهم خواهد شد.