نیازمند آموزش گردشگری مسئولانه هستیم

علی تالشی روز سه شنبه در وبیناری که با عنوان تاثیر بحران کرونا و فضای گردشگری جهان و ایران برگزار شد، گفت: امروز یک روز عادی نیست، یکی از مهم‌ترین اتفاقات اقتصادی، فرهنگی و محیط زیستی کشور در سایه کرونا در حال وقوع است و برای آن امروز کنار هم جمع شده‌ایم تا هرگونه کمکی برای جلوگیری از فاجعه می‌توان کرد، انجام دهیم و فرصت‌های رشد هم به جامعه گردشگری کشور معرفی شود.

وی افزود: جایگاه گردشگری هنگامی که در مورد این صنعت صحبت می‌شود را در کنار سایر صنایع قرار دادن، اجحاف به میلیون‌ها کسب و کار کوچک و آدم‌های عادی فعال در این صنعت است.

سفر رشد جامعه بشری را تسریع کرد

این فعال حوزه گردشگری گفت: اگر سفر نبود انسانِ امروز با این همه رشد و پیشرفت هم نبود و با جوامع محصور در کلونی‌های خود، هیچگاه چنین دنیایی را شاهد نبودیم و هرچه ابزار و امکانات سفر بیشتر شد، رشد جامعه‌ بشری در جهان هم تسریع شد و هرجایی از دنیا که در فراهم کردن این زیرساخت‌ها عقب ماند، از قافله‌ی رشد عقب ماند.

مدیر عامل اتاقک گفت: سفر چه ماهیت تفریحی داشته باشد و چه ماهیت کسب‌وکار و تجارت، در طی هزاران سال، صنعت امروز گردشگری را شکل داد که به یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین صنایع جهان برای رشد و پیشرفت جوامع بدل شد.

وی با بیان این که صنعت گردشگری چند خصوصیت مهم دارد، که آن را بدل به یکی از مهم‌ترین ارکان رشد جوامع کرده، گفت: که اگر آن را درک کنیم، متوجه می‌شویم که چه اتفاقی در این ۶ ماه به خصوص در ایران افتاده است.

وی افزود: اول اینکه گردشگری یکی از بزرگ‌ترین صنایع جهان است که برای بسیاری از کشورهای جهان به عنوان مهم‌ترین و درآمدزاترین صنعت کشور عمل می‌کند. اگرچه ایران در این بین از قافله‌ گردشگری جهانی عقب افتاده اما لازم است روندهای اثرگذاری این صنعت را از سه بعد در ایران بررسی کنیم.

طالشی ادامه داد: از بعد اقتصادی، از اوایل دهه‌ ۸۰ در کشور که مردم با گردشگری محلی و داخلی به واسطه‌ تورهای تفریحی و ظهور اینترنت آشنا شدند، دیگر مقاصد گردشگری تنها سواحل شمال و جنوب و شهرهای بزرگ نیست بلکه کم‌کم اقتصادی شکل گرفت که تبدیل به شریان‌ها، رگ‌ها و مویرگ‌های رشد اقتصادی در جوامع کوچک و محلی شد.

کمک به مهاجرت معکوس با توسعه گردشگری

این فعال حوزه گردشگری گفت: این جریان اقتصادی که به نوعی سرریز درآمد مناطق شهری و پردرآمدتر به مناطق کمتر توسعه یافته و روستایی بود، با خود نه فقط درآمد برای جوامع محلی و کسب‌وکارهای مستقر در آنها فراهم کرد بلکه به عدالت اقتصادی و توسعه مناطق کمتر توسعه یافته کمک کرد. این روند حتی باعث ایجاد روند مهاجرت معکوس هم شد و کسانی که برای کار به شهرهای بزرگ می‌رفتند، در شهرها و روستاهای خود با راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک که نماد آن اقامتگاه ها و بومگردی ها بود اقدام به کارآفرینی هرچند در مقیاس کوچک کردند.

وی گفت: در این مدت، تعداد زیادی خانه‌های متروک برای اقامت مهمانان بازسازی شد و چقدر کسب‌وکارهای حاشیه‌ای آنها توانستند با تکیه بر درآمد گردشگران داخلی، زنده بمانند و رشد کنند.

تالشی با بیان این که اثر این روند در ایران تنها مالی و اقتصادی نبود، گفت: این اتفاق به حفظ و رویندگی فرهنگ محلی نیز کمک کرد و خرده‌فرهنگ‌هایی که در سایه مهاجرت به شهرهای بزرگتر در حال نابودی بودند زنده شدند و نه تنها دیگر خود را در سایه هضم در دل فرهنگ رایج و شهری نمی دیدند، بلکه به خود افتخار هم کردند و آن را در رسانه‌ها به اشتراک گذاشتند.

وی گفت: از بعد محیط زیستی این روند باعث حفظ و نگهداری و مشارکت جوامع محلی از ذخایر طبیعی و طبیعت هم شد و به خصوص صنعت بومگردی و اقامتگاه های اقتصادی که رونقشان به طور مستقیم وابسته به محیط اطراف است، بیشترین نقش را در این امر ایفا کرده است.

مدیر عامل اتاقک اضافه کرد: امروز همه‌ ما در خانه‌ها و محل کارهایمان در شهرها، از عوارض مبارزه با کرونا در امان نبوده‌ایم. از بیماری که متاسفانه جان هزاران نفر از هموطنان ما را گرفته تا بیکاری و مشکلات اقتصادی و استرس‌های تنهایی و سفر نرفتن. اما آن وجهه از اثرات کرونا که هنوز مخفی مانده و از معرض دید اکثر ما پنهان مانده، اتفاقی است که برای میلیون‌ها ایرانی شاغل در کسب‌وکارهای کوچک گردشگری در شهرهای کوچک و روستاها افتاده است.

گردشگری در مسیری بی بازگشت

این فعال حوزه گردشگری گفت: طبق آمار، حتی پس از واکسیناسیون گسترده و کاهش ابتلا به کرونا صنعت گردشگری تا سال‌های سال تحت تاثیر ویروس کرونا خواهد بود و عادات سفر هیچگاه به قبل باز نمی‌گردند و به همین دلیل به جرات می‌گویم اگر هرچه سریعتر ابعاد اقتصادی، فرهنگی و محیط زیستی آن بررسی نشده و اگر همین امروز تمامی مسئولان، کارشناسان و کسب‌وکارهای بزرگ ملی، برای آن اقدامی نکنند، باید منتظر فاجعه‌ای بزرگ در کشور بود ولی از طرفی دنیایی از فرصت‌ها در سایه‌ تغییر عادات سفر همچون تغییر اجباری از گردشگری بین‌المللی به داخلی و سفرهای نزدیک ایجاد شده است.

وی گفت: اگر حواسمان نباشد فاجعه نه تنها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت باعث مهاجرت به شهرها و حاشیه‌نشینی می‌شود بلکه از نظر فرهنگی باعث از بین رفتن دستاورد دو دهه رشد و بالندگی جوامع محلی در سایه گردشگری محلی شده و سپس محیط زیست ما نیز قربانی بلند مدت آن خواهد بود.

تالشی افزود: ده‌ها خانواده نسل دوم و سوم از یک خانواده مهاجر از روستا به شهر را داریم که به روستای مادری اجداد خود برگشته‌اند و میزبان مسافران از سراسر ایران و جهانند. صدها خانواده را داریم که داشته‌هایشان را صرف بازسازی خانه گلی و قدیمی خود برای استقبال از مسافران کرده‌اند.

وی مهاجران را جامعه خاموش و دیده نشده توصیف کرد گفت: آنها امروز تنها هستند و نیازمند یاری. البته یاری به آنها از جنس وام و کمک بلاعوض، تنها مسکنی است که این روزها همان هم از اکثرشان دریغ شده، اما کمک ما به آنها باید از جنس توانمندسازی و برنامه‌هایی همچون رزرو سفر برای آینده‌ای نه چندان دور باشد.

تمایل مردم به سفرهای نزدیک

وی با اشاره به وقوع بحران کرونا و اعمال محدودیت های مرزی در حدود ۱۲۷ کشور جهان که تا پیش از این حتی در زمان جنگ های جهانی نیز این اتفاق نیفتاده بود، گفت: کاهش ۵۷ درصدی سفر، لغو ۶۷ میلیون سفر به ارزش ۸۰ میلیون دلار در این مدت اتفاق افتاد و پیش بینی می‌شود کاهش درآمد ناشی از گردشگری به یک هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار افزایش یابد.

تالشی در ادامه به خطر از دست رفتن ۱۲۰ میلیون شغل مرتبط با حوزه گردشگری اشاره کرد و گفت: قطعاً نیازمند سیاست هایی برای تعدیل این زیان هستیم.

وی در ادامه به رشد ۱۲۷ درصدی بازار اجاره اقامتگاه ها در جهان در ۶ هفته میانی فصل بهار نسبت به شروع این همه‌گیری اشاره کرد و گفت: از اواخر فروردین آلمان رشد ۳۶۷ درصدی رزروها را تجربه کرد و در رتبه بعد نیز آمریکا و فرانسه با ۲۲۰ و ۲۰۰ درصد رشد در میزان رزرو مواجه بودند، رشد استرالیا نیز ۱۸۹ درصد بود که رشد خوبی در تعداد رزرو است.

وی اضافه کرد: این آمار نشان می‌دهد با وجود قرنطینه و محدودیت ها در سطح جهانی علاقمندان سفر به صورت گسترده در حال رزرو برای تعطیلات منتهی به آخر سال هستند. که این آمار نیز می تواند برای کشور ما نیز صادق باشد.

تالشی در خصوص تغییرات شکلی گردشگری پس از دوران بحران کرونا گفت: تغییر مدت زمان اقامت، تغییر متفاوت رزرو اقامتگاه و محبوبیت نوظهور مقاصد گردشگری که قابل دسترسی از طریق خودور هستند همه و همه از تغییراتی است که به دوران پسا کرونا مربوط می شود. سفر به مقاصد گردشگری نزدیک، پس از شیوع کرونا ۹۲ درصد رشد داشته است.

مدیرعامل پلتفرم اتاقک ظرفیت بازار اقامتگاه های اجاره ای ایران را ۱۵ هزار میلیارد تومان ارزیابی کرد و گفت: هم اکنون ۲۰ هزار نفر در اقامتگاه‌های گردشگری کشور مشغول فعالیت هستند.

تالشی در ادامه درباره افت و خیز مسافران از زمان شیوع تاکنون گفت: در اسفندماه سال گذشته رزروهای اتاقک نسبت به ماه مشابه در سال قبل ۵۰۰ درصد رشد منفی داشته است.

رشد ۶۶درصدی گردشگری در شهریورماه

وی گفت این آمار در فروردین سال جاری به ۲ هزار و ۹۰۰ درصد رشد منفی رسید و و شاهد تعداد زیادی از افراد بودیم که خواهان لغو رزروهایشان در این قالب بودند.

تالشی گفت: ولی آمار جدید در شهریور ماه جاری نشان از رشد ۶۶ درصدی رزرو مسافر به نسبت سال قبل داشته است و این نشان می‌دهد که نمی‌توان مردم را مجبور به سفر نکردن کرد.

فعال حوزه گردشگری افزود: در این مدت شاهد بودیم مردم به سمت خرید آنلاین علاقمند شدن همچنین برای رفتن به سفر بیشتر به پلتفرم‌ها اعتماد می‌کنند و همچنین علاقه مند سفرهای داخلی و اقامت در مکان های نزدیک شدند.

تالشی با اشاره به این که مردم را تشویق به سفر نمی کنیم، ولی آمار تعطیلات گذشته نشان می دهد برخی از مردم در این شرایط نیز به سفر می روند، گفت: آموزش رعایت شیوه نامه های بهداشتی از سوی مسئولان اقامتگاه و گردشگران از جمله ضروریاتی است که امروز به شدت به آن نیاز است.