زهکشی آب‌های شمالغرب فرصتی برای رفع چالش‌های مرزی

به گزارش ایرنا، حسب منویات رهبر معظم انقلاب و در راستای استفاده بهینه از پتانسیل آب‌های سطحی در حوضه های مرزی کشور و مهار و کنترل این نعمت خدادادی، طرح جامع شبکه های آبیاری و زهکشی غرب و شمال غرب  کشور در سال ۱۳۹۳ با مشارکت وزارت‌های نیرو و جهاد کشاورزی شروع شده است.

حجت الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری ۲۳ مرداد امسال در هجدهمین هفته از افتتاح طرح‌های مهم ملی عمرانی، تولیدی و زیربنایی با شعار «تدبیر و امید برای جهش تولید» گفته بود:یکی از آرزوهای ما در دوران جنگ این بود تا مردم مناطق مرزی بتوانند از سرزمین خود به بهترین وجه بهره‌برداری کنند که امروز این آرزو با افتتاح آبیاری و زهکشی ۲۳ هزار هکتار از اراضی حاصلخیز این کرمانشاه و ایلام به بار نشست.

در استان کردستان نیز این طرح در سال ۱۳۹۴ با سه طرح در سطح ۲ هزار ۹۳۰ هکتار شروع شد که با پیگیریهای مداوم و مستمر استاندار، نمایندگان مردم استان کردستان در مجلس شورای اسلامی و جهاد کشاورزی سطح پوشش این طرح سال ۱۳۹۵ به ۱۶ هزار و ۸۱۰ هکتار در سه شهرستان سنندج، کامیاران و مریوان افزایش یافت.

این طرح که با هدف ارتقای راندمان بهره‌وری استفاده از اراضی و آب‌های موجود در مرزهای کشور اجرا می‌شود و با بهره‌برداری از آن می‌توان بخشی از مشکلات مردم ساکن در روستاهای این مناطق از جمله بیکاری و معیشت را مرتفع کرد.

طرح زهکشی آب‌های شمالغرب در کردستان از ۹۰ درصد پیشرفت برخوردار است

رییس سازمان جهاد کشاوری کردستان گفت: از سال ۱۳۹۴ تاکنون ۳۲۸ میلیارد تومان اعتبار از محل صندوق توسعه ملی برای این طرح اختصاص در این استان هزینه شده و متوسط پیشرفت فیزیکی طرح نیز بیشتر از ۹۰ درصد است.

محمدفرید سپری اظهار داشت: قبل از اجرای این طرح، اراضی بصورت دیم کشت شده و محصولات غالب منطقه شامل گندم، جو ونخود بوده که پس از اجرای شبکه های فرعی در این اراضی پیش بینی می‌شود که هفت هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی به باغات مثمر تبدیل شده و در ۹ هزار و ۳۱۰ هکتار باقیمانده اراضی نیز به صورت  زراعت آبی کشت می‌شود.

وی افزود: با اجرای این طرح نقطه عطفی در توسعه و رونق کشاورزی استان بوجود می‌آید  بطوری که با تبدیل هر هکتار اراضی دیم به آبی وتوسعه باغات و زراعت آبی، تولید در واحد سطح به میزان قابل توجهی افزایش یافته که این امر تاثیر بسزایی در ارتقا در آمد بهره‌برداران و اشتغالزایی دارد.  

رییس سازمان جهاد کشاورزی کردستان اظهار داشت: پیش‌بینی می شود با اجرای این طرح برای چهار هزار و ۸۶۲ نفر اشتغالزایی مستقیم و هفت هزار و ۲۹۳ نفراشتغالزایی غیر مستقیم جمعا  ۱۲ هزار و ۱۵۵نفر ایجاد می‌شود که این امر در کاهش نرخ بیکاری منطقه بسیار موثر بوده و راه را برای توسعه پایدار کشاورزی استان هموار می‌سازد.

سپری اضافه کرد: پیش‌بینی می‌شود در صورت تامین اعتبار پروژه ۱۰ هزار هکتار هکتار از اراضی طرح، در پاییز سال جاری آماده بهره برداری شود و و در صورت تامین بقیه اعتبارات بخش دوم از اراضی شامل ۶ هزار و ۸۱۰ هکتار نیز تا بهار سال ۱۴۰۰ به اتمام رسیده و به مرحله بهره برداری برسد.

وی گفت: مطابق بررسی‌های به عمل آمده جهت اتمام کل پروژه به اعتباری حدود ۲ هزار میلیارد ریال است.

طرح زهکشی آب‌های شمالغرب ۷۶ روستای کردستان را تحت پوشش قرار می‌دهد

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی کردستان نیز گفت: طرح جامع ساماندهی رودخانه های غرب و شمال غرب به عنوان یکی از طرح های مهم و موثر در توسعه کشاورزی کردستان است.

فیروز احمدی افزود: آبی کردن ۶ هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی سنندج، پنج هزار و ۴۵۴ هکتار از اراضی کامیاران و چهار هزار و ۵۵۶ هکتار از اراضی مریوان تحت عنوان احداث شبکه های آبیاری تحت فشار پایاب هشت سد و یک دریاچه استان در حال اجرا است.

وی اظهار داشت: این سدها شامل امیرآباد و رمشت، گاوشان، زیویه، آزاد، قشلاق، گاران، سوران و دریاچه زریوار است که در مجموع بخشی از اراضی ۷۶ روستای این سه شهرستان که حوزه آبریز یا بالا دست سدها هستند را تحت پوشش قرار می‌دهد.

مدیر آب و خاک و اور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی کردستان افزود: در اجرای این طرح برای افزایش راندمان مصرف آب در مزارع و باغ هایی که از محل اجرای طرح ساماندهی اراضی حاشیه کشور واقع در مناطق غربی و شمالغربی آبی می‌شود برای ایجاد باغ های اقتصادی و درآمدزا، از نوین ترین شیوه های آبیاری از جمله بکارگیری سیستم های آبیاری تیپ، کلاسیک و روش تلفیقی استفاده خواهد شد.

احمدی با بیان اینکه با اجرای کامل مرحله اول این طرح برای ۶ هزار و ۸۰۰ نفر به صورت مستقیم و برای ۱۸ هزار نفر نیز به صورت غیر مستقیم شغل ایجاد می‌شود، گفت: ایجاد اشتغال پایدار در روستاهای مناطق مرزی از اهداف این طرح است و در آن یک شغل در ازای احداث هر ۲.۵ هکتار باغ و یک شغل در ازای هر پنج هکتار مزرعه آبی ایجاد می شود.

وی یادآور شد: کاهش حساسیت اقتصاد کشور نسبت به چالش های سیاسی خارجی با درون زا شدن رشد اقتصادی بخش کشاورزی در مناطق مرزی و تقویت معیارهای اقتصاد مقاومتی از جمله اهداف اجرای طرح ساماندهی اراضی رودخانه های شمالغرب و غرب کشور موسوم به طرح جامع شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی اراضی حاشیه رودخانه های مرزی است.

احمدی تاکید کرد: افزایش راندمان آبیاری با مهار آب های مرزی، تثبیت جمعیت در مناطق مرزی و افزایش تولید و اشتغال موثر و افزایش درآمد و رفاه روستاییان مرزی از دیگر اهداف اجرای پروژه های مصوب در حریم رودخانه های مرزی کشور است.

در مناطق مرزی بعد از پیروزی انقلاب ۲۸ سد تا آغاز به کار دولت یازدهم ساخته شد و در طول هفت سال خدمت دولت تدبیر امید ۲۴ سد جدید تکمیل و احداث شد و به بهره‌برداری رسیده که سد آزاد، امیر آباد و رمشت، گاران و عباس آباد و زیویه از جمله سدهای استان کردستان که در قالب این طرح در این دولت تکمیل، یا احداث شده است.

رودخانه سیروان طولانی ترین رود در استان کردستان است و شاخه های اصلی آن رودهای گاورود و قشلاق است، گاورود از کوه های کان کبود سقز سرچشمه می گیرد و قشلاق از کوه های پیر محمد سرازیر می شود.

قسمتی از این رود، در بخش های میانی باعث ایجاد مرزی بین ایران و عراق می شود که به منطقه دیاله مشهور است و پس از آن به خلیج فارس می ریزد.

رودخانه قشلاق به طول ۹۰ کیلومتر، رودخانه سیروان به طول ۱۰۰ کیلومتر، زرینه رود به طول ۳۰۲ کیلومتر، تلوار به طول ۱۴۲ کیلومتر و گاورود به طول ۱۲۰ کیلومتر از جمله رودخانه هایی است که سرچشمه یا بخشی از آن در کردستان جریان دارد.

استان کردستان دارای یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار اراضی است که از این میزان ۱۲۰ هزار هکتار آبی است و از میزان کل اراضی آبی نیز حدود ۴۸ هزار هکتار باغ است.

۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن میزان تولید سالیانه محصولات کشاورزی استان کردستان است که ۳۲۰ هزار تن از این میزان مربوط به محصولات باغی و باقی نیز مربوط به زراعت است.

عمده محصول تولید زراعی این استان مربوط به گندم با بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن است و عمده محصول تولیدی باغی نیز توت فرنگی با حدود ۴۸ هزار تن است.