گشت‌های کنترلی آتش زدن کاه و کلش در مازندران تشدید شد

عزیرالله شهیدی فر روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : دستور العمل تشدید گشت های کنترلی برای جلوگیری از آتش زدن باقیمانده شالی در همه نقاط مازندران از سوی استانداری ، فرمانداری ، بخشداری ها و دهیاران روزانه رصد می شود و دادستان ها نیز در این موضوع ورود پیدا کرده اند.

 این روزها هنگام گذر از جاده های مازندران دود غلیظ ناشی از سوزاندن کاه و کلش شالی در شالیزارهای اطراف قابل دیدن است ، وضعیتی که سبب اعتراضی و نگرانی بسیاری از شهروندان شده است چرا که  دود ناشی از این کار وارد محل زندگی و استراحت آنان شده و عرصه را بر همه تنگ کرده است.

امسال با توجه به شیوع کرونا ، اثرگذاری دود ناشی از کاه و کلش مزارع به رنج فراتر از بیماری برای مبتلایان به کووید – ۱۹ هم تبدیل شده است.

آتش زدن کاه و کلش مزارع در مازندران سابقه طولانی دارد ولی در سال های اخیر به خاطر رواج کشت دوم چنان افزایش یافته که گاهی دود ناشی از آن مانند ابری حجیم به مناطق شهری هم می رسد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران از کشاورزان برنجکار استان خواست برای حفظ مواد آلی خاک، از آتش زدن بقایای ساقه، کاه و کلش شالی برنج در شالیزارها خودداری کنند. 
وی با توضیح این نکته که در باره آتش نزدن کاه و بقایای ساقه شالی هر سال به اندازه کافی اطلاع رسانی می شود، اما باز هم شاهد آتش سوزی در شالیزارها پس از برداشت برنج هستیم، ادامه داد : از آن جایی که شالیکاران امسال به انجام دوباره نشا ببیشتر استقبال نشان دادند، دود ناشی از کاه و کلش بیشتر از سال قبل مردم را کلافه کرده است.

ورود ۵۰ دستگاه  ساقه خردکن شالی به ناوگان کشاورزی مازندران

شهیدی فر همچنین از وورد ۵۰ دستگاه ساقه خوردکن شالی به ناوگان کشاورزی مازندران خبر داد و گفت : کمباین های مجهز به ساقه خرد کن علاوه بر اینکه جایگزین مناسبی برای سوزاندن کاه و کلش است، به حفظ مواد آلی، رطوبت، حشرات مفید و میکروارگانیسم ها و در مجموع به افزایش بهره وری و بازدهی خاک کمک بسیاری می کند.

وی با اعتراف این که تعداد دستگاههای ساقه خردکن نسبت به زمین های شالیزاری استان ” بسیار کم ” است ، تاکید کرد : با این وصف کمبود دستگاه ساقه خرد کن توجیه مناسب برای آتش زدن کاه و کلش مزارع نیست.

رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با استناد به قوانین و مقررات بازدارنده آتش زدن کاه و کلش به عنوان یکی از عوامل آسیب زدن به محیط زیست ، گفت : انتظار داریم کشاورزان به این موارد توجه جدی کنند تا علاوه بر حفظ شان و جایگاه خودشان به عنوان سربازان خط مقدم تولید و امیت غذایی ، زمین کشاورزی نیز دچار خسارت نشود.

بر اساس بند ۴ ماده ۲ قانون مدیریت پسماند و ماده ۳۰ آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند و همچنین ماده ۴۵ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع، آتش زدن بقایای مزارع و باغات داخل یا مجاور جنگل بدون اجازه و نظارت ماموران جنگلبانی ممنوع است وچنانچه دراثر سهل انگاری حریق به جنگل ها و مراتع سرایت کند متخلف برابر قانون بین ۱الی۲ سال حبس تادیبی با پرداخت خسارت محکوم خواهد شد.  

همچنین بر اساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی؛ ‘هر اقدامی کــه تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کــــردن آب یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیر بهداشتی فضولات انسانی و دامی و موادزاید، ریختن مــواد مسموم کننده در رودخانه ها، زباله در خیابانها و کشتار غیر مجاز دام و استفاده ی غیر مجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه خانه های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع است و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند بــه حبس تــا یک سال محکوم خواهند شد.

طبق آمار رسمی محیط زیست مازندران سال گذشته به استناد به این مواد قانونی برای حدود ۲۰۰ متخلف آتش زدن کاه و کلش در استان پرونده قضایی تشکیل داده بود .

توصیه های کارشناسی برای حفظ کاه و کلش شالی   

یکی از محققان موسسه تحقیقات برنج مازندران هم گفت : آتش زدن کاه و کلش به معنای سوزاندن خاک حاصلخیز است که بتدریج توان بارآوری زمین را کاهش می دهد و منافع درازمدت خود کشاورزان را با خطر مواجه می کند.

عبدالرحمان عرفانی که معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور را بر عهده دارد، افزود: آتش زدن کاه و کلش به هر بهانه ای که باشد نادرست است و با منافع بلند مدت خود کشاورز در تضاد است برای این که آتش علاوه بر این که عناصر اصلی خاک را از بین می برد، زمین را از بهترین و مهم ترین تغذیه کننده خاک یعنی کاه و کلش محروم می کند.

وی تاکید کرد: آتش زدن کاه و کلش شالیزارها به بهانه کشت دوم هم نادرست است برای این که به صورت سنتی بهترین روش کشت دوم پرورش ساقه ها برای به دست آوردن برنج ” دونوچ ” است که سابقه ای به درازای شالیکاری در مازندران دارد و به صرفه و سالم هم است.

این محقق ارشد حوزه کشاورزی مازندران با تاکید بر این که کاه و کلش پس از پوسیدن در شالیزار، عامل تقویت کننده طبیعی خاک محسوب می شود، گفت: متاسفانه برخی از کشاورزان حتی با این که به دنبال کشت دوم نیستند بر اساس ادعاهای غیر علمی در سال های اخیر کاه و کلش شالیزارها را آتش می زنند و تلاش دارند تا از این طریق آفت کرم ساقه خوار را از مزارع خود برای سال آینده دور کنند.

عرفانی توضیح داد: کاه و کلش محلی برای جان پناه و یا آشیانه کرم ساقه خوار نیست و کشاورزان نباید به این بهانه کاه و کلش را آتش زده و زمینشان را از تغذیه طبیعی محروم کنند.

معاون موسسه تحقیقات برنج کشور مستقر در آمل گفت: برخی از کشاورزانی که قصد کشت دوم ندارند اگر چه کاه و کلش را آتش نمی زنند ولی آن را از زمین خارج می کنند در حالی که توصیه علمی این است که اجازه بدهند کاه و کلش در زمین باقی بماند تا مواد مغذی برای خاک فراهم آید.

برداشت شالی در مازندران از ۲ هفته پیش از زمین های شالیزاری غرب و مرکزی استان مازندران آغاز شده است . امسال ۲۱۴هزارو ۳۰۰ هکتار از زمین های کشاورزی این استان زیر کشت برنج رفته است و طبق پیش بینی جهاد کشاورزی حدود ۱۰۵هزار هکتار از زمین های استان کشت دوباره می شود.