شیر مادر؛ حریف سرسخت کرونا

به گزارش روز شنبه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر مریم خشنود شریعتی فوق تخصص نوزادان به مناسبت روز جهانی تغذیه با شیر مادر، ضمن تاکید بر اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر، اظهار داشت: شیر مادر از بدو تولد تمام نیازهای تغذیه ای نوزاد را تامین می کند، البته مکمل ویتامین دی از همان ابتدا و آهن از چهار ماهگی باید همراه با شیر مادر مصرف شود.

وی یکی از معایب شیرهای مصنوعی نسبت به شیر مادر را دشوار بودن مراحل آماده سازی بیان کرد و گفت: برای تغذیه نوزاد با شیرهای مصنوعی نیاز به بطری و سرشیشه استریل و آب جوشیده است، در حالی که شیرمادر در هر زمان، گرم و استریل در اختیار نوزاد قرار می گیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه، در خصوص ارزش غذایی شیر مادر، تصریح کرد: این شیر، حاوی ایمنوگلوبین های منحصر به فردی از جملهIgG ،IgM،  IgD، است و منجر به تقویت نوتروفیل و ماکروفاژ می شود. این عوامل منجر به تقویت سیتم ایمنی بدن نوزاد در مقابل عفونت ها خواهد شد.

دکتر خوشنود شریعتی، اظهار داشت: تغذیه با شیر مادر، فاکتور محرک رشد لاکتوباسیلوس را نیز در بدن نوزاد تقویت می کند؛ باکتری های مفیدی که در روده نوزاد مانع از رشد پاتوژن ها یا باکتری های بیماری زا می شود، به هضم و جذب غذا  کمک می کند و منجر به تقویت سیستم ایمنی روده ای خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه شیر مادر به علت وجود نوکلئوتیدها، ضریب هوشی را نیز در نوزادان بالا می برد، گفت: طبق تحقیقات، ضریب هوشی نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، هشت نمره از سایر نوزادان بالاتر است.

عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: آمار ابتلا به دیابت در بزرگسالی نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، به مراتب کمتر است؛ چراکه کازئین موجود در شیر گاو سیستم ایمنی را تحریک کرده و ترشح آنتی بادی ضد کازئین باعث تخریب سلول های بتای پانکراس می شود. در نتیجه نوزاد در بزرگسالی مستعد ابتلا به دیابت است.

 به گفته وی، شیر مادر ریسک ابتلا به بیماری هوچکین، از سرطان های شایع دوران کودکی را نیز کاهش می دهد.

دکتر خشنود شریعتی در خصوص نوزادانی که برای مصرف شیر مادر محدودیت دارند، عنوان کرد: شیر مادر در هر زمان از تولد متناسب با رس یا نارس بودن نوزاد، ترکیبات مشخصی دارد؛ اگر نوزاد در شش یا هفت ماهگی به دنیا بیاید، میزان پروتئین و املاح شیر مادر بیشتر است، اما با این حال نوزادان زیر یک کیلو، برای وزن گرفتن، علاوه بر شیر مادر، باید شیر خشک هم مصرف کنند.

وی افزود: همچنین اگر نوزاد به بیماری خاصی مثل گالاکتوزمی یا بیماری های متابولیکی مبتلا باشد، از مصرف شیر مادر منع و از شیر بدون لاکتوز تغذیه می شود. البته در بسیاری از بیماری های متابولیکی شیر مادر در کنار شیر خشک می تواند کودک را تغذیه کند.

فوق تخصص نوزادان، ضمن تاکید بر اهمیت تغذیه با شیر مادر تا دو سال برای نوزاد، گفت: نوزاد از شش ماهگی به بعد می تواند در کنار شیر مادر به عنوان تغذیه اصلی از غذاهای کمکی همچون فرنی، سوپ یا حریره استفاده کند، اما در سال دوم این جایگاه تغذیه ای تغییر می کند و غذاهای کمکی یا غذاهای سر سفره، تغذیه اصلی نوزاد را تشکیل می دهند.

کرونا از شیر مادر منتقل نمی‌شود

خشنود شریعتی با اشاره به شیوع ویروس کووید-۱۹، در خصوص مادران شیردهی که به این بیماری مبتلا شده اند، گفت: اگر حال عمومی بیمار خوب باشد، باشد می تواند به نوزاد خود شیر بدهد، چراکه بر اساس مطالعات، ویروس کرونا حتی اگر در شیر مادر هم وجود داشته باشد، نمی تواند عامل انتقال بیماری باشد.

وی ادامه داد: در این صورت اگر مادر ماسک بزند و دست هایش را به مدت کافی با آب و صابون بشوید، می تواند به نوزاد خود شیر بدهد، اما اگر اوضاع عمومی فرد مطلوب نباشد یا در بخش مراقبت های ویژه بستری باشد، باید از شیر جایگزین برای تغذیه نوزاد استفاده شود. از طرفی حتی اگر مادر به رغم حال عمومی نسبتا مناسب نخواهد به نوزادش شیر بدهد، می تواند شیر خود را جوشانده و در اختیار نوزاد قرار دهد. 

خشنود تصریح کرد: در حالت کلی هیچ منع مطلقی برای تغذیه نوزادان با شیر مادر مبتلا به کرونا وجود ندارد.