موزه‌ها به دنبال صلح، وفاق و ره‌گشای آینده

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، علیرضا قلی نژاد عضو هیئت اجرایی کمیته ملی موزه های ملی ایران در گفت و گوی اینستاگرامی با موضوع چیستی و تعریف موزه با اشاره به دو تعریف از موزه گفت : در اساسنامه ایکوم تعریف موزه چنین آمده است: موسسه غیر انتفاعی و دائمی است که در خدمت جامعه و توسعه آن است موزه برای عموم مردم آزاد است و میراث ملموس، ناملموس، طبیعی را با هدف آموزش، نگهداری حفاظت به نمایش می گذارد.
وی افزود: در تعریف جدید آمده است موزه، فضایی دموکراسی ساز فراگیر و چند منظوره برای ترغیب گفت و گو در نظر گرفته شده است و به پرداختن به مناقشات زمان حال می پردازد و اشیا جامعه را نگهداری می کند. موزه‌ها تضمین کننده حقوقی برابر برای همه هستند و از کرامت انسانی عدالت اجتماعی و برابری اجتماعی حمایت می کند.
قلی نژاد با بیان اینکه کمیته ایران در اجلاس کیوتو به تعریف دوم اعتراض داشت گفت: به نظر می رسد این از موزه نیست بلکه تشریح مفهوم موزه است در حالی که نیاز به تعریف وجود دارد و نباید آن موضوع تشریح شود زیرا در تعریف دوم از واحدهای به عنوان مثال دموکراسی استفاده شده که قابل تفسیر نیست و در جوامع و کشورهای مختلف معانی گوناگونی دارد و نمی توان از این مفاهیم در تعریف استفاده کرد.
وی در ادامه با بیان اینکه ایران از لحاظ تاریخ و سابقه در حوزه موزه باسابقه است، گفت: البته امروز در جامعه ما برداشت های متفاوتی از مفاهیم موزه وجود دارد که گاه با یکدیگر متضاد  است. در حالی به عنوان مثال از شهر موزه صحبت و حرف زده می‌شود که بسیاری از مفهوم آن را نمی دانند و مشخص نیست کدام نهاد قرار است از موزه در موضوع شهر موزه حمایت کند.
قلی نژاد افزود: همچنین مفهوم دیگری همچون کافه موزه همچنان جای تردید دارد. اشیا و اموالی که در کافه موزه قرار دارد چگونه حفاظت و نگهداری می‌شود؟ موزه از حافظه بشری حفاظت می‌کند و ره گشای آینده است و به دنبال تفاهم صلح و وفاق است.
قلی نژاد گفت : موزه را نمی توان تنها به دوره‌های دور تاریخی محدود کرد ما امروزه با فراموشی مواجه هستیم. در صد سال پیش شکل خانواده طوری بود که بسیاری از فرهنگ ها به دیگر نسل می رسید ولی الان این گونه نیست.
وی افزود: بسیاری از خاطرات و آیین ها سی سال پیش به فراموشی سپرده شده زیرا کسی آن را به نسل کنونی منتقل نکرده است که این کار را می تواند موزه های محلی انجام دهند.

ضرروت راه اندازی موزه‌های محلی
جبرئیل نوکنده مدیرکل موزه ملی ایران یکی دیگر از سخنرانان بود ، گفت: گفت بیشتر مفاهیم در تعریف دوم در همان طرف نخست مستتر است.
وی در تعریف خودش از موزه گفت موزه محلی است که حافظه بشری نگهداری پاسداری می شود.
نوکنده، گفت: در تعریف موزه آمده است که موزه به صورت هیئت امنایی و به صورت دموکراتیک اداره شود و حتی به مفهوم مردم سالاری در جامعه کمک می کند.
وی افزود:  نگهداری از اشیا هدف نهایی در موزه ها نیست بلکه تبین اشیا و سخن آوردن آنها ماموریت  موزه است.
نوکنده با اشاره به تاریخ تأسیس موزه در ایران گفت: موزه ملی در سال ۱۲۹۵ ساخته شد که این یعنی سابقه یک صد ساله موزه در ایران که بسیار اهمیت دارد. موزه ها در رویکردهای جدید جامعه محور شده اند. مثلاً موزه ها در دوران شیوع کرونا وظیفه خودشان را انجام دادند.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر افرادی که می خواهند اقدام به ایجاد موزه کنند باید چه چیزهایی بدانند، گفت: آنها خاطرات جمعی یک کشور و یا یک خانواده را در اختیار دارند که مسولیت سنگینی است و باید آنها بدور تعصب در اختیار بازدیدکنندگان بگذارند که ماموریت سنگینی است.  
نوکنده در تعریف از باستان شناسی گفت: باستانشناسی مطالعه گذشته بشر و ارتباط آن با آینده است. این دور زمانی از دوره نو سنگی تا نیم ساعت قبل را شامل می شود. هم اکنون مطالعات باستان شناسی مدرن و معاصر در حال انجام است.  
وی در خصوص موزه های محلی گفت: امروز ضرورت تاسیس موزه های محلی بسیار وجود دارد زیرا باید کمک شود تنوع های فرهنگی که ایران از آن برخوردار است حفظ شود زیرا ما امروز شاهد هستیم خاطرات جمعی ثبت نمی شود در حالیکه موزه های محلی این کار را انجام می دهند.