سقوط صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۰

مردم، حداقل در ایران، سفرهایشان را از سر گرفته‌اند. افزایش ۵۹ درصدی تردد در جاده چالوس در ایام تعطیلات عید فطر، گواه این مسئله است. گردشگران حرفه‌ای نیز با تغییراتی در برنامه‌هایشان، دوباره دست به سفر زده‌اند. «هدی رستمی» جهانگردی که یکی از تاثیرگذاران(اینفوئنسر) اینستاگرامی به حساب می‌آید؛ در صفحه شخصی‌اش نوشته است: «دوران قرنطینه کرونا کم کم در همه جای جهان داره جاش رو می‌ده به دوران احتیاط و بازگشت تدریجی به روتین زندگی، اما با تغییراتی که اسمش رو می‌ذاریم عادی جدید! دنیای سفر هم جدا از این عادی جدید نیست و احتمالا خیلی از رسومات سفر و توریسم هم تغییر می‌کنه. اینطور نیست که به‌زودی یه روز خاص برسه و در جهان اعلام کنن که حالا روز شروع سفر و تفریحاته…»

اما با این وجود، در سه ماه اخیر، صنعت گردشگری رسما سقوط کرده است. این گزاره را، داده‌های سازمان گردشگری جهانی تایید می‌کند؛ ممکن است که تعداد گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۲۰، ۷۸ درصد سقوط کند.

پایگاه داده‌پردازی استاتیستا می‌نویسد: «در حالیکه صنایع بسیاری به دلیل تاثیرات عالم‌گیری کووید-۱۹ مختل شده‌اند، تقریبا هیچ‌کدام از آن‌ها به اندازه بخش گردشگری آسیب ندیده‌اند. با وجودی‌که نمی‌توان آسیب‌های کووید-۱۹ را به طور دقیق ارزیابی کرد؛ سازمان گردشگری جهانی(UNWTO) سه سناریو درباره تاثیرات گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۰ منتشر کرده است. متاسفانه، حتی در حتی در خوش‌بینانه‌ترین سناریو نیز تاثیرات ویروس کرونا روی صنعت گردشگری، ویران‌گر است.»

در سناریوی خوش‌بینانه در صورتی که مرزها باز شوند و محدودیت‌های سفر از اوایل ماه جولای برداشته شود، جابجایی گردشگران بین‌المللی ۵۸ درصد سقوط می‌کند و به ۶۱۰ میلیون نفر در امسال می‌رسد. این وضعیت، صنعت گردشگری جهان را به سال ۱۹۹۸ بازمی‌گردانند؛ در آن زمان هم تعداد گردشگران بین‌المللی به همین میزان پایین بود.

در سناریوی بعدی، اگر محدودیت‌های سفر در ماه دسامبر برداشته شود؛ تعداد گردشگران به ۳۲۰ میلیون نفر سقوط می‌کند. این وضعیت در میانه دهه هشتاد میلادی دیده می‌شد.

تا پیش از شیوع ویروس کرونا، صنعت گردشگری جهانی برای دهه‌ها رشد بی‌وقفه را تجربه کرده بود. از سال ۱۹۸۰، تعداد گردشگران بین‌المللی موشک‌وار جهش کرد و از ۲۷۷ میلیون نفر به ۱.۵ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۹ رسید.

در سه ماهه اول ۲۰۲۰ اما ویروس کرونا شبیه به طوفانی مهیب، تمام این صنعت را در هم شکسته است. شرکت هواپیماسازی «ایرباس»، تولید خود را به یک‌سوم کاهش داده است. ایرلاین امارات نیز به عنوان نماد جهانی شدن، تا سال ۲۰۲۲ نمی‌تواند وضعیت خود را بازیابی کند.

صنعت گردشگری، ۵.۷ تریلیون دلار گردش مالی دارد و مسئول شغل ۳۱۹ میلیون نفر است. به عبارتی دیگر، تقریبا از هر ۱۰ نفر روی کره زمین، یک نفر در این صنعت کار می‌کند. به اعتقاد کارشناسان، ویروس کرونا بزرگترین بحران صنعت گردشگری از زمان حمله تروریسی ۱۱ سپتامبر تا کنون است.

بر اساس گزارش استاتیستا، در طول نیم‌قرن اخیر تنها دوبار صنعت گردشگری با سقوط ناگهانی مواجه شده بود؛ یک‌بار در سال ۲۰۰۹ با شیوع بیماری سارس و بار دوم در زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸-۲۰۰۹.

نمودار زیر که از این پایگاه به فارسی برگردانده شده، وضعیت وخیم صنعت گردشگری را بر اساس تعداد گردشگران در سه سناریوی برداشتن محدودیت‌های سفر از ماه‌های جولای، سپتامبر و دسامبر نشان می‌دهد: