نتایج کارآزمایی بالینی سلول درمانی برای مقابله با کرونا مرور شد

حسین بهاروند روز پنجشنبه در دومین روز از هفتمین نشست برنامه تبادل تجربیات علم و فناوری (STEP) در کشورهای اسلامی که به صورت مجازی و به همت بنیاد مصطفی(ص) برگزار شد، افزود: شیوع بیماری کووید ۱۹ نگرانی‌هایی را در سطح دنیا به وجود آورده، زیرا درمانی برای این بیماری وجود ندارد، دلیل اصلی بستری بیماران در بخش‌های عمومی و ICU بیمارستان‌ها، ناتوانی تنفسی مبتلایان است و در حال حاضر درمانی برای این بیماری وجود ندارد.

وی با اشار ه به برخی درمان‌های ارائه شده توسط محققان برای کووید ۱۹ گفت: ما هم توانستیم فاز اولیه سلول درمانی کرونا را آغاز کنیم؛ زیرا سلول‌های بنیادی می‌توانند با سیستم ایمنی بدن سازگاری پیدا کنند، در این مطالعات از سلول‌های مزانشیمال که ضد باکتری و ضد ویروس هستند استفاده کردیم، این سلول‌های مزانشیمال می‌توانند بافت‌ها را ترمیم کنند و بلافاصله بعد از تزریق وریدی به بدن فرد، فعالیت خود را آغاز و خود را به ریه می‌رسانند.  

بهاروند، با بیان اینکه در این مطالعات از سلول‌های مزانشیمال استفاده شد، اظهارکرد: این سلول‌ها ضد باکتری و ضد ویروس و قادر به ترمیم بافت‌ها هستند، این سلول‌ها پس از چند دقیقه از تزریق وریدی فعالیت خود را آغاز می‌کنند و سلول‌ها را به ریه می رسانند.

این محقق پژوهشگاه رویان با بیان اینکه از سلول‌های بنیادی مزانشیمال تاکنون برای درمان بیماری‌های حاد ریه استفاده شده است، ادامه داد: اخیرا ۲ گزارش از محققان چینی در زمینه موثر بودن سلول درمانی برای مبتلایان به کووید-۱۹ منتشر شده است از این رو با توجه به قابلیت این نوع سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری کووید-۱۹ استفاده کردیم، برای اجرای این طرح مجوزهای کمیته اخلاق پزشکی را دریافت کردیم، با دریافت این مجوز وارد کارآزمایی‌های بالینی شدیم و از این روش برای درمان بیماران مبتلا با علایمی چون کاهش سطح اکسیژن و بستری در ICU بیمارستان‌های مسیح دانشوری و شریعتی بهره بردیم.

وی سن بیماران را ۱۸ تا ۷۰ سال برشمرد وگفت: پس از تزریق سلول‌های مزانشیمال مشاهده کردیم همه بیماران مداخله درمانی را تحمل کردند، ضمن آنکه واکنش‌های آلرژیک شدید در آنها مشاهده نکردیم.

بهاروند اظهارداشت:بعد از تزریق این سلول‌ها میزان اکسیژن خون بیماران افزایش یافت و نتایج به دست آمده نشان داد که از ۱۱ بیمار مورد کارآزمایی بالینی، ۶ نفر آنها بهبود یافتند، البته افرادی که طی این تحقیقات جان خود را از دست دادند به دلایل بیماری‌های دیگر همچون قلبی و عروق،  آسم و نظایر آن بود و دلیل فوت آنها سلول درمانی نبود.

وی گفت: یکی از محدودیت‌های این طرح این است که گروه کنترل در فاز اول وجود نداشت که تفاوت آن با سایر روش‌های درمان را مقایسه کنیم؛ اما بنا داریم گروه کنترل را در فاز دوم داشته باشیم، سلول درمانی یک درمان بالقوه است اما ادعایی نداریم که می‌تواند راهکار مناسبی برای درمان مبتلایان به کووید ۱۹ و مفید باشد اما روش ایمنی برای درمان بیماری محسوب می‌شود.

برگزیده جایزه مصطفی(ص) افزود: ما باید برای بهینه سازی تزریق تلاش کنیم؛ در فاز بعدی آزمایش بالینی تزریق سلول‌های بنیادی ترشحات سلول‌ها با رویکردهای متفاوتی دسته بندی شده اند؛ به طوریکه به واسطه این سلول‌های تزریق شده به بیماری حمله می‌کنیم، ما ادعا نمی کنیم که این روش، راهکار مناسبی برای درمان بیماران مبتلا به این ویروس است، ولی می توانیم بگوییم این روش، روشی ایمنی برای درمان این بیماری است.

هفتمین دوره نشست استپ شامل سخنرانی کلیدی برگزیدگان دوره‌های پیشین جایزه مصطفی(ص)، شامل پروفسور جکی یینگ، پروفسور اوگور شاهین، استاد ایمونولوژی در دانشگاه ماینز آلمان، حسین بهاروند استاد زیست‌شناسی و فناوری سلول‌های بنیادی در پژوهشگاه رویان و محمد عبدالاحد، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر در دانشگاه تهران و پنل‌های تخصصی با مشارکت کارشناسانی از کشورهای مختلف و ارائه مقاله متخصصان در زمینه‌های مرتبط نیز است.

در این دوره از نشست استپ کارشناسان بیماری‌های عفونی و اساتید دانشگاه و متخصصان همراه با اساتیدی از کشورهای هند، ترکیه، ژاپن، چین، اندونزی، مالزی، ایران و آذربایجان تجربیات خود را در درمان این بیماری به اطلاع یکدیگر می‌رسانند.

تاکنون مراکز مختلفی در جهان اسلام شامل دانشگاه های ایران سه دوره، دانشگاه پوترای مالزی (دوره دوم)، دانشگاه سلطان قابوس عمان (دوره چهارم) و دانشگاه کراچی پاکستان (دوره پنجم) میزبان نشست‌های استپ بوده‌اند.