آمار فوتی‌ها میزان آمادگی کشورها برای کنترل بیماری کرونا را نشان می‌دهد

دکتر سید محمد جزایری روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: اگر لوازم و وسایل پیشگیری و کنترل بیماری مانند ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی کننده به مقدار لازم وجود داشته باشد و فاصله گذاری و رعایت اصول بهداشتی به خصوص شستن مرتب دست ها با آب و صابون انجام شود، آمار فوتی ها کاهش پیدا می کند.

وی، انجام تست تشخیصی بیماری را برای شناسایی به موقع بیماران کرونا بسیار مفید دانست و گفت: انجام تست های فراوان سبب تشخیص به موقع بیماری و درمان افراد شده و در نتیجه در کاهش میزان کشندگی بیماری هم نقش موثری دارد.

جزایری با طرح این سوال که چرا درصد کشندگی بیماری در چند کشور از جمله تایوان، سنگاپور، کره جنوبی و آلمان، کمتر از یک درصد بوده است،  گفت: این کشورها در چند چیز با هم مشترک هستند که از جمله آنها وجود زیرساخت های مناسب بهداشتی و درمانی و امکان انجام تست تشخیصی وسیع برای همگان بوده است.

رییس شبکه بیماری‌های ویروسی ایران اظهار داشت: به دلیل رفع قرنطینه از اواخر اردیبهشت احتمال شروع موجی از همه گیری یا موج دوم کووید ۱۹ متصور است.  طبیعتا بعد از این زمان باید شاهد اوج گیری مجدد بیماری در سطح جامعه باشیم. اگر چه این پیش بینی قطعی نیست.

میزان کشندگی کرونا چه مقدار است؟

وی با اشاره به اینکه هر کدام از ویروس ها درصد کشندگی خاص خود را دارند، گفت: سازمان بهداشت درصد کشندگی ویروس کرونا را در ابتدای همه گیری ۲.۶۷ درصد اعلام کرد که این میزان پس از مدتی به  ۳.۷۶ درصد و در نهایت به ۵.۷ درصد در سطح جهانی رسیده است که این درصد در این مدت خیلی افزایش نیافته و هنوز از سایر ویروس های این خانواده  یعنی “سارس” (در سال ۲۰۰۳) و “مرس” کمتر است.

جزایری بیان داشت: هرچند ممکن است مردم با مشاهده فوت شدگان ناشی از این بیماری در کشورهای آمریکا، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و حتی کشور خودمان این درصد را باور نکنند و به نظرشان درصدهای واقعی بسیار بالاتر باشد، اما این درصد حاصل بررسی های علمی دقیق است.

این ویروس شناس افزود: آمار کشندگی در ابتدای همه گیری بیماری کرونا در همه کشورها بالا است؛ به این معنی، جمعیتی که وارد آمار می شود، آن دسته از بیمارانی هستند که در بیمارستان ها بستری بوده و تعدادی از آنها دچار عوارض حاد می شوند و بخشی از آن جمعیت هم فوت می کنند، به همین دلیل درصد کشندگی در ابتدای دوره بالا است. به طور مثال اگر ۱۰۰ نفر مبتلا و بستری شدند و ۲۰ نفر فوت کنند، درصد کشندگی ۲۰ درصد خواهد بود.

جزایری بیان داشت: بعد از مدتی تعداد بیماران جدید افزایش می یابد، افراد بیشتری مورد بررسی آزمون های تشخیصی قرار می گیرند، همچنین تعداد فراوانی از افراد بدون علامت نیز به صورت آگاهانه یا تصادفی شناسایی می شوند.  در نتیجه تعداد بیماران افزایش می یابد، باتوجه به اینکه فوتی ها تقریبا ثابت است، درصد کشندگی بیماری کاهش پیدا می کند. یعنی مثلا به جای عدد ۱۰۰ بیمار در اوایل همه گیری، ۱۰۰۰ بیمار در روزهای بعد شناسایی شده و تعداد ۲۰ نفر فوت می کنند که در این معادله ساده،  نسبت به ۲ درصد (به جای ۲۰ درصد) کاهش پیدا می کند.

وی ادامه داد: به همین دلیل میزان کشندگی بیماری کرونا در ابتدای دوره همه گیری در چین به ۱۷ درصد رسید، ولی الان این میزان به کمتر از ۴ دهم درصد کاهش یافته است.  

رییس شبکه بیماری‌های ویروسی ایران اظهار داشت: درصدهای دقیق کشندگی بیماری وقتی همه گیری از اوج خود به شیب نزولی برسد، ارزیابی خواهد شد.

وی افزود: مرکز اروپایی کنترل و پیشگیری بیماری، آمار فوت شدگان را برای کشورهای اروپایی در ابتدای همه گیری ۱۱ درصد برآورد کرد، در حالی که این آمار الان به ۱.۵ درصد رسیده است.

چرا در کشورهای مختلف آمار کشته شدگان متفاوت است؟

وی با طرح این سوال که چرا در کشورهای مختلف آمار کشته شدگان متفاوت است؟، اظهار داشت: هرچند در حال حاضر جواب قطعی و دقیقی برای این موضوع، نداریم، اما به نظر می رسد مواردی مانند عوامل اجتماعی، سن افراد و بیماری های زمینه ای در افزایش تعداد کشته شدگان نقش اساسی داشته باشد.

جزایری گفت: اخیرا در مطالعه ای درصد کشندگی این بیماری در چین و ایتالیا بررسی شد.  این مطالعه نشان می دهد، سه عامل در این موضوع بسیار تعیین کننده هستند که این عوال شامل سن بالاتر از ۶۰ یا ۶۵ سال، جنس مذکر و بیماری های همراه است که نقش اصلی را در این زمینه داشته و افراد را مستعد مرگ کرده است.

وی با اشاره به اینکه محققان ایتالیایی مشاهده کردند نسبت افراد مذکر(مردان)، که همراه با سن بالا در ایتالیا فوت کردند، بیشتر از چینی ها بوده است، افزود: متوسط سن فوت شدگان هم در ایتالیا بیشتر از چین بود.  البته در کشورهای حاشیه مدیترانه مردم مسن خیلی در اجتماع ظاهر می شوند.  همچنین وجود بیماری همراه در فوت شدگان ایتالیایی ها بیشتر از چینی ها بوده است.

دلایل کشندگی این بیماری چیست؟

جزایری ادامه داد: علاوه بر دلایل فوق، ۲ علت عمده سبب کشندگی این تعداد افراد در کشورهای مختلف شده است.  اولا نبود علائم بالینی بیماری بصورت تیپیک (منظم) و ثانیا اینکه بیماران در دوره کمون (زمان ورود ویروس به بدن بیمار تا زمان بروز علائم بالینی)، علایمی ندارد، سبب کشندگی افراد شده است.  

وی با اشاره به اینکه علائم این بیماری بسیار متنوع و غیر قابل پیش بینی است، اظهار داشت: مثلا حدود پنج درصد بیماران فقط علایم عدم حس چشایی یا بویایی را دارند.

جزایری افزود: در تعداد قابل توجهی از بیماران فقط علائم گوارشی مانند اسهال و استفراغ را مشاهده می کنیم و این افراد علائم تنفسی ندارند. نبود یکسری از علائم مشخص سبب می شود که هم بیمار در پیگیری بیماری خود و هم پزشک در تشخیص بیماری به اشتباه بیفتند.  

وی با اشاره به اینکه بیماران در دوره کمون (زمان ورود ویروس به بدن بیمار تا زمان بروز علائم بالینی)، علایمی ندارد، گفت: به همین دلیل افراد بدون اطلاع از بیمار بودن خود، در محیط خانواده و اجتماع، اصول کنترل عفونت را رعایت نمی کنند.

جزایری، دوره کمون این بیماری را حساس ترین دوران این بیماری دانست و گفت: بیشترین مقدار بار ویروس در فرد در این دوره است، به عبارتی یکی از شاخص های مهم این است که در این مرحله، بیشترین میزان سرایت برای این بیماری متصور است.