باز شدن روزنه‌های امید برای احیاء و رونق چشمه سورت

انتشار تصاویری از نیمه‌خشک بودن چشمه سورت در روزهای اخیر و در شرایطی که نخستین سرمایه‌گذار بهره‌برداری و احیای این چشمه ، کار خود را برای بهسازی محوطه آغاز کرده، زخم برخی اختلاف‌نظرها بین منتقدان واگذاری چشمه و مسئولان و موافقان سرمایه‌گذاری را باز کرده است.

باداب سورت یکی از جاذبه‌های طبیعی منحصربه‌فرد ایران است. چشمه‌ای پلکانی با رنگ‌های مختلف که به گفته بسیاری از کارشناسان مانند آن در دنیا وجود ندارد و فقط می‌توان در ترکیه، آمریکا، انگلیس و نروژ نمونه‌هایی محدود و کوچک‌تر از آن را یافت. اهمیت میراثی و طبیعی این چشمه که در بخش چهاردانگه شهرستان ساری قرار دارد در دهه ۸۰ بیشتر احساس شد. تا جایی که سال ۱۳۸۷ پس از پیگیری‌های اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، این چشمه به عنوان دومین اثر طبیعی ایران بعد از قله دماوند در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد. از همان زمان نیز نام چشمه سورت بیشتر در جامعه و بین گردشگران و مسافران مطرح شد.

کم‌آبی یا تغییر مسیر آب؟

چهارم اردیبهشت در برخی رسانه‌ها از جمله خبرگزاری ایرنا گزارش تصویری از آخرین وضعیت چشمه سورت منتشر شد که کم‌آبی حوضچه‌های چشمه در این تصاویر خودنمایی می‌کرد. این که در بهار و با وجود بارش‌های مناسب چشمه سورت کم‌آب باشد قابل انتظار نیست. با این حال نخستین چیزی که به ذهن می‌رسد کم‌آب شدن چشمه و رو به خشکی رفتن آن است. در حالی که واقعیت ماجرا این نیست و پیگیری‌ها نشان می‌دهد که میزان آبدهی چشمه تغییر نکرده است.

سرمایه گذار طرح بهره‌برداری از چشمه سورت می‌گوید آبدهی چشمه تغییری نکرده و اقداماتی برای احیای چشمه و حوضچه‌های آن در حال انجام است. کارشناسان هم معتقدند کم‌آب دیده شدن حوضچه‌ها ریشه در برخی دلایل انسانی عمدی و غیرعمدی انجام شده در گذشته دارد. آب منطقه‌ای به عنوان متولی منابع آبی استان نیز تأیید می‌کند که آبدهی چشمه شرایط مناسبی دارد.

آب سورت کم نشد

مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای مازندران معتقد است میزان آبدهی نسبت به سال‌های اخیر تغییری نکرد و با توجه به شرایط ترسالی دلیلی برای کم آب شدن چشمه وجود ندارد.

«امرالله براری» به خبرنگار ایرنا می‌گوید: تصاویری که منتشر شده حوضچه‌های چشمه را نشان می‌دهند که کم‌آب شده‌اند و این با بحث آبدهی چشمه فرق دارد.

به گفته براری، دِبی چشمه سورت چهار لیتر بود که هنوز هم تقریبا به همین میزان آبدهی دارد، اما مسأله این است که مسیر آب تغییر کرده و به حوضچه‌ها آب نمی‌رسد و آب نرسیدن به حوضچه‌ها هم باعث خشک شدن آن‌ها می‌شود.

حوضچه‌های پلکانی چشمه سورت حاصل هزاران سال فعالیت این چشمه و جاری شدن آب دارای املاح آن است که طی ۲ دهه اخیر با ورود انسان‌ها و به دلیل کم‌توجهی به نکات ضروری حفظ این بافت و ساختار طبیعی شکننده، بخشی از آن از بین رفته است.

عوامل انسانی آسیب به چشمه

این موضوع را دکتر «علی ماهفروزی» کارشناس مدیریت گردشگری نیز تأیید می‌کند و معتقد است ورود سرمایه‌گذار می‌تواند در صورت داشتن برنامه جامع و درست نه تنها روند تخریبی چشمه را متوقف کند، بلکه باعث احیای این چشمه طی یک دهه آینده خواهد شد.

ماهفروزی که سال ۱۳۸۶ معاون میراث فرهنگی مازندران بود و ثبت چشمه سورت در فهرست میراث فرهنگی ایران نیز با پیگیری او انجام شد، بر این باور است که دلیل خشک بودن حوضچه‌های چشمه سورت را باید در رفتارهای گردشگران با این چشمه و همچنین برخی فعالیت‌های معدنی طی یک دهه اخیر در حاشیه چشمه جست‌وجو کرد.

وی به خبرنگار ایرنا می‌گوید: چشمه سورت به دو دلیل اصلی این روزها با این وضعیت مشاهده می‌شود. یکی دلایل زمین‌شناختی است که به واسطه فعالیت‌های معدنی ایجاد شده و دیگری بی‌توجهی مردم به رعایت مسائل ضروری حفظ این بافت که طی سال‌های اخیر زیاد دیده شد. به عبارتی دیگر آسیب‌هایی که امروز در سورت می‌بینیم از دهه ۸۰ آغاز شد.

منظور این فعال حوزه گردشگری از فعالیت‌های معدنی، برداشت سنگ‌های تراورتن از فاصله حدود ۱۵۰ متری محوطه چشمه در محدوده جنوب غربی این اثر طبیعی است که به اعتقاد او فشار این برداشت‌ها و فعالیت‌ها روی لایه‌های تکتونیک تاثیر گذاشت و سبب تغییرانی در مسیر زیرزمینی آب شد.

نامهربانی با سورت

ماهفروزی دلیل دیگر را هم به تخریب‌های ناخواسته روی سطح زمین در محوطه چشمه سورت مرتبط می‌داند و می‌افزاید: از سال ۱۳۸۶ که پیگیر ثبت چشمه شدیم به مرور نام چشمه بیشتر بر سر زبان‌ها افتاد و تصاویر زیبایی‌های این اثر طبیعی منحصربه‌فرد بیشتر دیده شد. در نتیجه جمعیت زیادی هر سال برای بازدید از چشمه می‌آمدند. آن زمان پیش از این که تمهیدات لازم برای حضور مسافران اندیشیده شود، تبلیغ و معرفی آن انجام شد که به نظرم یک اشتباه مهم استراتژیک درباره چشمه سورت بود.

معاون اسبق میراث فرهنگی مازندران اظهار می‌کند: حضور مردم در داخل حوضچه‌های پلکانی چشمه سورت به مرور باعث پاکوب شدن لایه‌های سطحی چشمه شد. به مرور هم مسیر آب به دلیل این فشارها تغییر کرد و هم منفذها و آبراهه‌ها تخریب شدند. نتیجه این شد که چشمه نمی‌تواند حوضچه‌های اطراف خودش را سیراب کند و آب سرریز به حوضچه‌های پایین‌تر برود و پلکان را ایجاد کند. یعنی فرآیندی که طی هزاران سال رخ می‌داد در کمتر از ۲ دهه دستخوش تغییر شد.

ماهفروزی برخی اقدامات بومیان برای احیای چشمه را نیز عاملی در بروز این وضعیت می‌داند و می‌گوید: برخی از بومیان از سر خیرخواهی و دلسوزی برای این محوطه وقتی دیدند که بعضی حوضچه‌ها خشک شده، با ایجاد آبراهه‌هایی آب چشمه را به سمت حوضچه‌های کم آب هدایت کردند تا خشک نشوند. در حالی که با این کار سرعت آب بیشتر می‌شود و در نتیجه احتمال خوردگی لبه پلکان‌ها افزایش می‌یابد. ضمن این که نهشته‌گذاری یا انباشت املاح موجود در آب نیز به این صورت انجام نمی‌شود.

دکتر «علی ماهفروزی»: برداشت های معدنی دهه ۸۰ از حاشیه چشمه سورت و بی توجهی مردم به حفاظت از بافت حوضچه ها عوامل تغییر مسیر آب چشمه هستند

ممنوعیت ورود به حوضچه‌ها

این کارشناس مدیریت توریسم الگوبرداری از طرح‌های حفاظتی و بهره‌برداری از محوطه‌های طبیعی مشابه با چشمه سورت در آمریکا، ترکیه، انگلیس و ایتالیا را پیشنهاد می دهد و می‌گوید: آن‌ها پل‌هایی به ارتفاع بین ۵۰ سانتیمتر تا یک متر در محوطه ایجاد کردند و گردشگران برای تماشای چشمه باید از روی آن پل‌ها حرکت کنند. برای عکاسان هم در چند نقطه ایستگاه عکاسی در نظر گرفته شده است تا کسی وارد حوضچه‌ها نشود.

ماهفروزی می‌افزاید: برای حفاظت از چشمه سورت باید مسیرهای مناسب و پل‌های چوبی در محوطه ایجاد شود تا کسی وارد حوضچه‌ها و محوطه آسیب‌پذیر چشمه نشود. ضمن این که جمعیت حاضر نباید بیش از کشش‌های محیطی محوطه باشد. اگر این نکات رعایت شود به نظرم در یک بازه زمانی ۱۰ تا ۲۰ ساله دوباره چشمه به صورت طبیعی خودش را احیا می‌کند و نهشته‌گذاری در حوضچه‌ها باز هم انجام می‌شود.

مدیریت واحد و ضرورت حضور سرمایه‌گذار

وی در عین حال مدیریت چندگانه بر چشمه سورت را نیز عاملی بر بروز آسیب‌ها می‌داند و معتقد است که شرایط کنونی چشمه سورت ناشی از نداشتن مدیریت واحد است و اگر مدیریت واحد و علمی روی سورت وجود نداشته باشد همواره همین مشکلات را داریم.

او راه خروج چشمه سورت از این وضعیت را سرمایه‌گذاری درست و علمی روی این جاذبه کم‌نظیر در دنیا عنوان می‌کند و می‌گوید: سرمایه‌گذار باید با تیم علمی و همراهی دستگاه‌های مرتبط بتواند برنامه مدونی برای بهره‌گیری از پتانسیل‌های گردشگری این محوطه طبیعی داشته باشد که هم به احیای چشمه کمک کند و هم سود خودش و جامعه مححلی را در پی داشته باشد.

نکاتی که ماهفروزی به آن اشاره می‌کند در دسته اقداماتی هستند که باید توسط یک مدیریت واحد انجام شود. اتفاقی که به نظر می‌رسد با انتخاب سرمایه‌گذار و واگذاری چشمه از ۲۰ فروردین به بخش خصوصی در حال رقم خوردن است و می‌تواند نقطه امیدی برای تبدیل شدن چشمه سورت به یکی از جاذبه‌های گردشگری دارای زیرساخت‌های مناسب شود.

آغاز به کار سرمایه‌گذار

تا پیش از ورود بخش خصوصی به مدیریت چشمه سورت، این محوطه دست‌کم زیر نظر سه نهاد دولتی قرار داشت. برنامه‌ریزی برای بخش گردشگری محوطه بر عهده اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بود، مسئولیت بخش آب چشمه را شرکت آب منطقه‌ای مازندران به عهده داشت و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران هم مسئول عرصه طبیعی این محوطه بود. اما با واگذاری چشمه سورت به بخش خصوصی هر کدام از این نهادها به عنوان ناظر بر فعالیت‌های سرمایه‌گذار فعالیت خواهند داشت و اجرای طرح‌های احیا و بهره‌برداری با سرمایه‌گذار خواهد بود.

مزایده واگذاری طرح احیا و بهره‌برداری چشمه سورت پس از چند سال انتظار و تدوین کتابچه طرح توسط بخش دولتی، دی ۱۳۹۸ برگزار شد و از بین متقاضیان سرمایه‌گذاری، «عرفان خشته» سرمایه‌گذار جوان مازندرانی توانست برای مدت ۱۵ سال محوطه چشمه سورت را در اختیار بگیرد. اما با شیوع ویروس کرونا، مراحل رسمی واگذاری چند هفته به تأخیر افتاد و در نهایت ۲۰ فروردین ۱۳۹۹، محوطه از سوی اداره کل منابع طبیعی به سرمایه‌گذار بخش خصوصی واگذار شد تا اقدامات اجرایی را آغاز کند.

با انتخاب سرمایه‌گذار و واگذاری چشمه سورت از ۲۰ فروردین به بخش خصوصی امیدواری برای تحقق مدیریت واحد این محوطه و تبدیل شدن چشمه سورت به یکی از جاذبه‌های گردشگری دارای زیرساخت‌های مناسب بیشتر شده است.

پاکسازی و احیای چشمه‌ها

سرمایه‌گذار طرح طی ۳ هفته اخیر برخی اقدامات مقدماتی را انجام داده و می‌گوید که اگر بعضی مخالفت‌ها و حاشیه‌ها مانع راه نباشد، مجموعه گردشگری چشمه سورت از عید فطر با راه‌اندازی امکاناتی مناسب و اجرایی کردن زمان‌بندی بازدید پذیرای مسافران و علاقه‌مندان به این میراث طبیعی خواهد بود.

خشته درباره اقداماتی که از زمان دریافت محوطه تا کنون انجام شده به خبرنگار ایرنا می‌گوید: بخش مهمی از پاکسازی محوطه و حوضچه‌ها و احیای چشمه تا کنون انجام شده و آب در حوضچه‌ها جریان دارد. سعی کردیم با هدایت درست آب از حوضچه اصلی به حوضچه‌های پایینی، پلکان‌ها را از خشکی خارج کنیم. این اقدامات با نظر و نظارت کارشناسان آب منطقه‌ای انجام شد.

جمع آوری زباله‌های رها شده در محوطه، جمع کردن ته‌سیگارها و خارج کردن سنگ و کلوخی که طی سال‌های اخیر از خارج محوطه به حاشیه پلکان‌و حوضچه‌های چشمه آورده شده بود نیز از دیگر اقداماتی است که برای پاکسازی چشمه سورت تا کنون توسط سرمایه‌گذار انجام شد.

زمان‌بندی و محدودیت ورود به محوطه

او از برنامه‌ریزی برای زمان‌بندی ورود و خروج مسافران به این محوطه طبیعی خبر می‌دهد و می‌افزاید: یکی از کارهایی که باید انجام شود کنترل رفت‌وآمد به محوطه چشمه است. گاهی در این محوطه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر حضور می‌یافتند. در حالی که کشش و ظرفیت محیط آن هم با رعایت اصول حفاظتی از بافت چشمه بین ۷۰ تا ۱۰۰ نفر به طور همزمان است. برای هر بازدید کننده ۳۰ دقیقه زمان در نظر گرفته شده تا مسافران در قالب گروه‌های مشخص شده وارد محوطه شوند و در زمان مناسب هم چشمه را ترک کنند که سایر بازدیدکنندگان وارد محوطه شوند.

خشته یکی از اقدامات اساسی و مهم مد نظر را مناسب‌سازی راه دسترسی عنوان می‌کند و می‌افزاید: تا عید فطر راه دسترسی چشمه را آماده خواهیم کرد و مسافران می‌توانند با خودروی خودشان به پارکینگ محوطه بیایند. این اقدام یکی از الزاماتی است که بخش دولتی در کتابچه طرح بر آن تأکید دارد. چون رفت و آمد مسافران هنوز در یک مسیر مشخص تا محوطه چشمه با وانت نیسان و تراکتور انجام می‌شود که چند بار نیز حادثه‌ساز شد.

او درباره ممنوعیت حضور افراد در حوضچه‌ها نیز می‌گوید: در حال حاضر ۶ نفر برای حراست از محوطه به کار گرفته شدند که اجازه ورود افراد در حوضچه‌ها را نمی‌دهند. برای افرادی هم که اصرار بر عکس گرفتن دارند نقاطی در نظر گرفته شده که فقط با پوشیدن پاپوش‌های مناسب می‌توانند در آن نقاط حضور یابند.

سرمایه گذار چشمه سورت: در این طرح می‌خواهیم همزمان با حفاظت از یک میراث طبیعی منحصربه‌فرد و احیای آن، اقتصاد مردم منطقه متحول شود. در تمام اقدامات و برنامه‌ها سهم جامعه بومی را در نظر گرفته‌ایم و پیشنهادهای خوبی را هم مطرح کردیم.

تهیه زیرساخت‌های مقدماتی

سرمایه‌گذار احیا و بهره‌برداری چشمه سورت از خریداری چهار کانکس سرویس بهداشتی، کانکس مدیریت، گیت نگهبانی، سطل زباله درپوش‌دار، لباس فرم و تجهیزات ارتباطی پرسنل در محوطه، نیمکت‌هایی برای استراحت مسافران در حاشیه محوطه و همچنین آماده شدن بلیط‌ها و بروشورهای چشمه نیز خبر می‌دهد و می‌افزاید: همه الزاماتی که باید رعایت شود در کتابچه طرح توسط بخش دولتی تدوین شده تا نگرانی دوستداران این میراث طبیعی برطرف شود. البته ما کارهایی فراتر از طرح‌های موجود در کتابچه را مد نظر داریم. مانند اجرای تله‌کابین که مطالعات و بررسی امکان آن را قرار است آغاز کنیم.

خشته می‌افزاید: همه این اقدامات به بهتر شدن وضعیت چشمه سورت کمک خواهد کرد. ضمن این که رفاه مسافران را هم در پی دارد. حتی به منظور پوشش حوادث احتمالی پنج بیمه بی‌نام هم برای محوطه در نظر گرفتیم. اقدامات دیگری نیز مانند روشنایی محوطه برای سهولت حراست از چشمه نیز در حال انجام است. ضمن این که طرح‌های گسترده‌تری را تعریف کرده‌ایم که در فازهای بعدی اجرا می‌شود و قطعاً بر اقتصاد ساکنان منطقه تاثیرگذار خواهد بود.

موضع‌گیری جامعه محلی

اما سرمایه‌گذار چشمه سورت می‌گوید برخی مواضع نسبت به واگذاری چشمه در جامعه محلی سبب شده که انجام بعضی از اقدامات با چالش مواجه شود و سرعت کار پایین بیاید.

برخی شنیده‌ها حاکی از آن است که عده‌ای از ساکنان روستاهای اطراف چشمه حضور سرمایه‌گذار و واگذاری چشمه را تهدیدی برای منافع درآمدی خود می‌دانند و گمان می‌کنند که سرمایه‌گذاری در چشمه سورت ممکن است زیان اقتصادی آن‌ها را در پی داشته باشد. بر همین اساس نیز شنیده شده که بعضی افراد اقداماتی برای بد یا ضعیف جلوه دادن سرمایه‌گذار در نخستین روزهای فعالیت‌اش انجام دادند.

به گفته خشته تا کنون با حمایت برخی مسئولان از جمله رئیس پاسگاه منطقه، رئیس دادگاه عمومی کیاسر، فرماندار ساری و معاون فرماندار، بخشدار و رئیس شورای بخش چهاردانگه، رئیس یگان حفاظت میراث فرهنگی و معاون میراث فرهنگی مازندران اقدامات موضع‌گیرانه نسبت به سرمایه‌گذاری نتیجه نداشت و فعالیت‌ها ادامه دارد. اما او معتقد است همه مردم منطقه باید برای احیا و بهره‌برداری از چشمه همکاری کنند تا طرح‌ها با سرعت بیشتری به سرانجام برسد و سود آن بیشتر از گذشته به جامعه بومی برسد.

شنیده‌ها حاکی از آن است که عده‌ای از ساکنان روستاهای اطراف چشمه حضور سرمایه‌گذار و واگذاری چشمه را تهدیدی برای منافع درآمدی خود می‌دانند و گمان می‌کنند که سرمایه‌گذاری در چشمه سورت ممکن است زیان اقتصادی آن‌ها را در پی داشته باشد.

سود سرمایه‌گذاری برای بومی‌ها

 وی می‌افزاید: سرمایه‌گذاری بدون این که سودی به جامعه میزبان برساند نتیجه‌ نخواهد داشت. ما نیز در این طرح می‌خواهیم همزمان با حفاظت از یک میراث طبیعی منحصربه‌فرد و احیای آن، اقتصاد مردم منطقه متحول شود. برخی از بومیان که جابه‌جایی مسافران با وانت و تراکتور را انجام می‌دادند شاید نگران این هستند که با بهسازی مسیر دسترسی درآمدشان از بین می‌رود. در حالی که  در تمام اقدامات و برنامه‌ها سهم جامعه بومی را در نظر گرفته‌ایم و پیشنهادهای خوبی را هم مطرح کردیم.

خشته به جذب نیروهای بومی در طرح گردشگری سورت اشاره می‌کند و می‌گوید: هر ۶ نفری که تا کنون به کار گرفته شدند از اهالی روستاهای مالخواست، اوروست و قلعه‌سر هستند. تمام امور ساخت و سازها و زیربنایی را با استفاده از ظرفیت‌های بومی روستاهای اطراف انجام می‌دهیم تا از همین ابتداجامعه محلی منتفع شود.

پیشنهادهایی برای رونق اقتصاد محلی منطقه

وی می‌افزاید: حتی برای آینده اقتصاد متکی بر تولیدات محلی منطقه نیز پیشنهادهایی مطرح کردیم. طرحی برای ایجاد یک مجتمع گردشگری آب‌درمانی در قسمت پایین‌دست محوطه چشمه داریم که زمین آن خریداری و مجوز اجرای آن نیز از میراث فرهنگی گرفته شد. پیشنهاد دادم غرفه‌هایی که در آن محوطه سه هکتاری ایجاد می‌شود برای مدت یک تا ۲ سال به طور رایگان در اختیار بومیانی قرار گیرد که تولیدات محلی دارند و از سال سوم از آن‌ها اجاره دریافت شود.

این سرمایه‌گذار و فعال گردشگری پیشنهادی هم برای جایگزینی درآمد جابه‌جایی مسافران که با تراکتور و وانت انجام می‌شود نیز مطرح کرده و می‌گوید: چند ماشین آفرودی برای جابه‌جایی مسافران تهیه شده و به رانندگان وانت‌ها و تراکتورها نیز پیشنهاد دادم تا با خرید ماشین‌های آفرودی مناسب و ارزان‌تر در این مسیر مسافران را جابه‌جا کنند و منتفع شوند. با توجه به زمان‌بندی و محدود شدن حضور گردشگران در محوطه چشمه، رفت‌وآمدها در این مسیر بیشتر خواهد شد و رانندگان می‌توانند با خودروهای مناسب کماکان فعال باشند.

خشته می‌گوید که حتی اعلام کرده حاضر است برای هر سه روستا مینی‌بوس‌هایی را خریداری کند و با تبدیل آن‌ها به مینی‌بوس‌های گردشگری منطقه، منابع درآمدی ثابتی را برای روستاها به وجود بیاورد. اما برخی مخالفت‌ها کماکان ادامه دارد.

افزایش خدمات در منطقه

این فعال گردشگری تأکید می‌کند که بدون سود رسیدن به جامعه بومی امکان استمرار فعالیت هیچ سرمایه‌گذاری در هیچ منطقه‌ای وجود ندارد و با آگاهی از این اصل سرمایه‌گذاری، جامعه بومی را شرکای اصلی خود در اجرای این طرح می‌داند.

وی می‌افزاید: افزایش امکانات و خدمات زیرساختی در این محدوده قطعا افزایش حضور مسافران و در نهایت افزایش آورده اقتصادی برای اهالی را به دنبال دارد. طی همین مدت کوتاه توانستیم شرکت ایرنسل را برای تقویت پوشش شبکه تلفن همراه متقاعد کنیم و در حال حاضر محوطه چشمه سورت برای خطوط ایرانسل اینترنت ۴G فراهم است. پیگیر تقویت پوشش شبکه همراه اول هم هستیم.

خشته اظهار می‌کند: هر چه این خدمات افزایش یابد تعداد مسافران بیشتر می‌شود و در نتیجه جامعه بومی فرصت بیشتری برای کسب درآمد پایدار خواهد داشت. ضمن این که با به درآمد رسیدن مجموعه، حتما در گسترش زیرساخت‌های عمومی روستاها نیز مشارکت خواهیم کرد.

نیاز به همراهی مسافران و بازدیدکنندگان

سرمایه‌گذار چشمه سورت مشارکت همه بومیان و مسافران برای اجرایی شدن ضوابط بازدید از چشمه را مشارکتی برای حفاظت از این مجموعه ارزشمند می‌داند و می‌گوید: طی روزهای اخیر متأسفانه مقاومت‌هایی از سوی برخی بازدیدکنندگان هم دیدیم. انتظار داریم برای حفظ این میراث طبیعی خاص همه نظم و ضوابط بازدید را بپذیرند و همکاری کنند.

وی با اشاره به برنامه‌ریزی برای عرضه بلیط به بازدیدکنندگان طی روزهای آتی می‌افزاید: تهیه بلیط یک امر مرسوم در تمام دنیاست که هزینه‌های آن صرف نگهداری خود مجموعه می‌شود. قیمت ۱۵ هزار تومانی بلیط هم از سوی بخش دولتی تعیین شده است. انتظار ما از مردم بومی و مسافران فقط همراهی و همکاری برای حفاظت و احیای این چشمه است.

به گفته خشته اقدامات گسترده‌ای برای حفاظت از چشمه سورت در حال تدارک است که یکی دیگر از این اقدامات تهیه طرحی برای ایجاد مسیر پیاده‌روی در حاشیه محوطه چشمه و همچنین در نظر گرفتن پل‌های سبک است که طراحی سه‌بعدی این بخش از پروژه نیز انجام شده است.

 او بالا بودن توقعات و انتظارات از سرمایه‌گذار در مدت چند هفته را منطقی نمی‌داند و اظهار می‌کند: نبود سرمایه‌گذار آسیب دیدن چشمه و وجود انبوهی از زباله‌ها در محوطه چشمه را رقم زد. اما در همین مدت کم اقدامات زیادی انجام شده که نشان می‌دهد وجود سرمایه‌گذار ضرورتی است که هم به سود چشمه است و هم برای اهالی می‌تواند منافع اقتصادی درازمدت داشته باشد. اگر همه مردم همکاری کنند مطمئنا سود این اقدامات دو جانبه خواهد بود و میراثی برای نسل‌های بعد باقی خواهد ماند.