قرنطینه پاریس مشکل بازسازی نتردام را دوچندان کرد

میلیون ها نفر در سراسر جهان ۱۵ آوریل سال گذشته میلادی (۲۷ فروردین ۱۳۹۸) با دلهره و وحشت مبارزه ماموران آتش نشان با شعله های مهیب آتش را برای نجات این شاهکار قرن ۱۳ تماشا می کردند.

امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه آن زمان وعده داد که این بنای ثبت شده در میراث یونسکو را در مدت ۵ سال صحیح و سالم تحویل دهد تا برای المپیک پاریس ۲۰۲۴ آماده شود.

اما قرنطینه فرانسه برای مقابله با شیوع ویروس کرونا که منجر به توقف کامل عملیات بازسازی کلیسا شده، ممکن است تحقق این هدف را بیش از قبل دشوارتر کند.

ماه ها عملیات برای آلایش زدایی از این مکان پس از ریزش بیش از ۳۰۰ تن سرب از بام بنا به درون شعله های آتش، به تاخیر افتاد، حادثه ای که این مکان را با ذراتی سمی که حذفشان دشوار بود، پوشاند.

بعلاوه، ساختار شکننده کلیسا به رغم استفاده از تیرچه های چوبی بزرگ، در معرض خطر است.

مسئولان مربوطه مجبور شدند چند بار عملیات بازسازی را در فصل زمستان و با وزش بادهایی با سرعت ۴۰ کیلومتر در ساعت متوقف کنند.

۶۰ تا ۷۰ کارگری که معمولا در کلیسا مشغول به کارند، حتی نتوانسته اند شبکه درهم از لوله های داربست فلزی را از میان بردارند.

تا زمانی که این کار انجام نشود، نمی توان یک بام موقت بادوام تری را برای محافظت از آثار هنری ارزشمند کلیسا در برابر باران بنا کرد.

اگرچه هنوز علت آتش سوزی در نتردام مشخص نشده، مقام های قضایی، اخلال در سیم کشی برق یا یک ته سیگار خاموش نشده را دلیل وقوع آن می دانند.

«ژان لویی گورگلین» (Jean-Louis Georgelin) ژنرال مسئول عملیات بازسازی امیدوار است که فرآیند مرمت کلیسا به زودی ازسرگرفته شود.

وی به خبرگزاری فرانسه گفت: برای این تکنسین ها، فاصله گذاری اجتماعی بخشی از کار است.

بخش زیادی از آوار به جا مانده در راهروی مرکزی کلیسا تخلیه شده است به طوری که امکان برگزاری مراسم «جمعه نیک» در کلیسا در هفته گذشته با حضور اندکی مهیا شد.

اما هنوز باید آوار روی بام برداشته شود، عملیاتی حساس تر که ممکن است تا تابستان ادامه یابد.

علاوه بر این، بخش زیادی از عملیات پاکسازی و مرمت همچنان باقی است و چنانچه «فیلیپ ویلنوو» (Philippe Villeneuve) معمار ارشد پروژه هشدار داده است با پیشرفت کار احتمال برخورد به چالش ها و مشکلات جدیدی وجود دارد.

با وجود همه این مشکلات، گورگلین ابراز اطمینان کرد که هدف پنج ساله بازسازی و بازگشایی کلیسا به رغم وقفه ایجاد شده به دلیل شیوع کرونا تحقق یابد. وی قول داد که عبادت کنندگان سرود مذهبی Te Deum را آوریل ۲۰۲۴ در کلیسا بشنوند.

حال یک تصمیم جدی پیش روی مقام های مربوطه قرار دارد؛ اینکه کلیسا را دقیقا همانطور که بود با استفاده از مواد و تکنیک های سنتی، بازسازی کنند یا تخصص و تجهیزات مدرن را به کار گیرند.

مکرون گفته که موافق افزودن ریزه کاری های امروزی روی مناره کلیساست که خود پرداخت نسبتا مدرنی بود که اواسط سده نوزدهم توسط «اوژن ویوله لو دوک» (Eugene Viollet-le-Duc) معمار فرانسوی نصب شد.

اما انتخاب هرچه باشد، مشکلی در زمینه تامین مالی پروژه وجود ندارد به طوری که بیش از ۹۰۰ میلیون یورو (تقریبا یک میلیارد دلار) برای عملیات بازسازی ازسوی ۳۴۰ هزار فرد حقیقی و حقوقی از سراسر جهان اعطا شده یا وعده آن داده شده است.

از آنجاکه پاریس در قرنطینه است، قرار نیست مراسم گرامیداشت سالگرد آتش سوزی نتردام برگزار شود.

اگرچه بسیاری از کارشناسان و مردم عادی مشتاقند در سریع ترین زمان ممکن امکان ورود به این بنای ۸۰۰ ساله را پیدا کنند، مقام های سلامت و ایمنی فرانسه هنوز از پاکسازی محوطه از مواد سمی، رضایت کامل ندارند.

روش های مختلفی برای پاکسازی این میدان به کار گرفته شده، اما هیچ یک به اندازه کافی موثر نبوده، زیرا این ذرات در سطوح مختلف کلیسا رسوخ کرده اند و دسترسی به این حفره های کوچک، دشوار است.

حال کارشناسان روش جدیدی را آزمایش می کنند که ریختن ماده ای شفاف در قسمت هایی است تا ذرات موجود در بخش هایی که دستیابی به آن مشکل است، از بین روند.

گفته می‌شود که حریق در بخش فوقانی این بنا آغاز شد و سپس به سایر نقاط سرایت کرد. تصاویر اینترنتی نشان می‌دهد که برج مخروطی و بخشی از سقف کلیسا فرو ریخته است.

ویکتور هوگو نویسنده فرانسوی در اثر سال ۱۸۳۱ خود به نام گوژپشت نتردام که فیلم مشهوری نیز از روی آن ساخته شد، این کلیسا را محور داستان‌گویی اش قرار داد. برج‌های دوقلوی کلیسا در این رمان محل زندگی کازیمودوی گوژپشت بود. آخرین باری که کلیسا دچار آسیب جدی شد در جریان انقلاب فرانسه بود. این کلیسا تقریبا بدون آسیب از دو جنگ جهانی جان به در برد.

رافائل آنتوون Raphaël Enthoven فیلسوف فرانسوی گفت که ویکتور هوگو همه چیز را درمورد سرنوشت کلیسای نتردام تصور کرده بود.