مرکز پژوهش‌ها چالش‌های الگوی کشت و آب‌ مصرفی کشاورزی را بررسی کرد

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز روز دوشنبه در گزارشی با عنوان «بررسی چالش‌های الگوی کشت و آب مصرفی کشاورزی» آورده است؛ لازمه دستیابی به کشاورزی پایدار برای توسعه اقتصادی، الگوی کشت مناسب مبتنی‌بر جلوگیری از اتلاف منابع و بهره‌وری بهینه از این منابع است.

این گزارش افزود: با آمایش کشاورزی مبتنی‌بر بهره‌وری مطلوب از منابع، شناسایی ظرفیت‌های کشاورزی در سطوح مختلف، شناسایی محدودیت‌ها و تنگناها، افزایش تولید و درآمد چنین شرایطی قابل حصول خواهد بود.

دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان کرد: عوامل کلان مدیریتی، عوامل انسانی، عوامل محیطی و اقلیمی و عوامل بازاری هریک از طریق اجزا و زیرمجموعه‌های خود انتخاب الگوی کشت مناسب را تحت تأثیر قرار می‌دهند. سیاست‌ها، رویه‌ها، بهینه‌سازی منابع و نظام بازار حاصل برهم‌کنش و تأثیر متقابل عوامل تأثیرگذار مذکور هستند که برایند آنها ترسیم‌کننده شاخص‌های الگوی کشت مناسب است.

این گزارش اضافه کرد: این شاخص‌ها عبارتند از: شاخص‌های اقتصادی، امنیت غذایی، مزیت نسبی و درنهایت بهره‌برداری پایدار از منابع پایه. تناسب الگوی کشت با دو عامل ظرفیت کمّی‌وکیفی منابع آب و کشش بازار بیشتر از بقیه عوامل تأثیرپذیر است. به‌علاوه اینکه کمیت‌ وکیفیت آب پیچیده‌تر از سایر عوامل است.

دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس خاطرنشان کرد: بررسی کمّی و تحلیل آماری الگوی کشت موجود، شامل روند بلندمدت سطح زیرکشت و تولید ملی و استانی و همچنین صادرات و واردات محصولات زراعی و باغی در کنار تشریح کیفیت تأثیرپذیری الگوی کشت موجود از عوامل کلیدی مثل آب، امنیت غذایی و نظام عرضه و تقاضا، نشان داد که عدم استفاده بهینه از منابع، الگوی تولید را با چالش‌ها و محدودیت‌های جدی روبه‌رو کرده است.

این گزارش افزود: ناقصی و ناکارآمدی سیاست‌ها، فقدان چارچوب نظام‌مند در تدوین الگوی کشت، بی‌توجهی به ظرفیت آب و خاک در انتخاب الگوی کشت، نظام‌مند نبودن عرضه و تقاضا و فرهنگ مصرف غلط مهم‌ترین چالش‌ها و محدودیت‌های پیش رو هستند.

مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه خاطرنشان کرد: به‌منظور رفع موارد ذکر شده راهکارهایی چون اتخاذ سیاست‌های بجا و پایبندی در اجرای آنها، تدوین سند ملی حمایت و هدایت الگوی کشت مناسب، پیاده‌سازی الگوی کشت با هدف مصرف بهینه آب و حفاظت از منابع آب و خاک، بسترسازی برای توسعه چرخه‌های حد واسط عرضه و تقاضا و توسعه سیاست کشت سفارشی و ترویج و فرهنگ‌سازی در جهت استاندارد کردن میزان مصرف کالاهای اساسی، پیشنهاد شده است.