همه دانشگاهیان ایران برای حل بحران کرونا مسوول هستند

علی شماعی روز دوشنبه در گفت گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا افزود: برای حل مسائل و چالش­‌های جامعه، اگر دانشگاه‌ها تعامل بیشتری با یکدیگر داشته باشند و مسئله محور عمل کنند، پیدا کردن راه حل و برطرف ساختن چالش‌ها و نیازهای جامعه سریعتر و بهتر صورت خواهد گرفت.

وی گفت: دانشگاه‌ها از طریق فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی، شرکت‌های دانش بنیان، قطب های علمی- پژوهشی و پارک‌های علمی و فن آوری و همکارهای چند دانشگاه و رشته علمی با یکدیگر و با توجه به افراد نخبه‌ای که دارند، نقش مهمی برای برطرف کردن هر آسیب­ و بحران در جامعه می‌توانند ایفا کنند.

آگاهی بخشی مهمترین اصل در مبارزه با کرونا است

وی با بیان اینکه برای کاهش آثار مخرب ویروس کرونا و جلوگیری از شیوع بیشتر آن باید ارتقای سطح فرهنگی و آگاهی بخشی سرلوحه کار مدیران و مسوولان آموزشی و فرهنگی قرار گیرد، گفت: افراد مسوول در نهادهای مختلف می‌توانند با سیاستگذاری و برنامه ریزی مناسب برای حل این مسئله نقش مهمی ایفا کنند. استادان دانشگاه نیز به طرق مختلف از جمله با توسعه فعالیت های پژوهشی و آموزشی و توسعه زیرساخت ­های معنوی و مادی جامعه می توانند بسترسازی مناسب برای کاهش پیامدهای گوناگون این مساله ایفا کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی ادامه داد: اینکه بعضی از دانشگاهیان یا اساتید بگویند برطرف شدن مشکلات به آنها ربطی ندارد، این طرز فکر درست نیست. زیرا همه اساتید و دانشگاهیان در هر رشته علمی و تخصصی باید با هم فکری و همیاری در کنار یکدیگر، پیامدهای گوناگون این مساله و نارسایی های ایجاد شده در جامعه را کاهش داده و برای از بین رفتن ویروس تلاش کنند.

هر استاد می‌تواند برای حل بحران نقش آفرین باشد

وی درباره اینکه چگونه اساتید می‌توانند در مبارزه با ویروس کرونا سهم خود را ایفا کنند، گفت: نخبگان و اساتید دانشگاهی از طریق مراکز تحقیقاتی، گروه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند با همفکری و همکاری تحقیقاتی به راهکارهای کنترل و کاهش آثار مخرب هر مساله دست­ یابند. همچنین در آگاهی بخشی و ارتقای سطح فرهنگ عمومی جامعه نیز نقش مهمی می‌توانند ایفا کنند و مواجهه با ویروس کرونا نیز از این قاعده مستثنی نیست.

شماعی ادامه داد: دانشگاه‌ها سرمایه‌های مبتکر، خلاق و نوآور و زیرساخت‌های تحقیقاتی و آموزش در زمینه های فرهنگی، اجتماعی، پزشکی، زیست شناسی، جامعه شناسی، فنی و مهندسی، روان شناسی در اختیار دارند که باید همه رشته‌های دانشگاه‌­ها به نحوی با همفکری و وحدت با یکدیگر برای حل مسائل و مشکلات جامعه کوشش کنند تا بر بحران‌ها فائق آیند.

دانشگاه‌های کشورهای پیشرفته در کنار یکدیگر حل مسئله می‌کنند

شماعی با بیان اینکه ۱۰ دانشگاه برتر جهان با رویکرد حل مسائل در کنار یکدیگر نیازهای جامعه خود را برطرف و مشکلات را حل می کنند، گفت: این دانشگاه ها مشکلات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، برنامه ریزی و مدیریتی را در جامعه خود رصد و حل می‌کنند. این رویکرد سبب شده تا این دانشگاه‌ها به عنوان ۱۰ دانشگاه برتر جهان معرفی شوند. اما در کشورهای در حال توسعه مانند ایران دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی از یکدیگر جدا هستند و اتحاد لازم را در شرایط بحرانی ندارند.

وی افزود: وقتی انسجام کمتری وجود داشته باشد، اختراع و نظریه پردازی پیرامون مسائل و مشکلات نیز کمتر خواهد بود؛ این مساله سبب می شود که هم رتبه بیشتر دانشگاه‌های کشور در سطح بین المللی پایین باشد و هم اینکه انتظاری که از دانشگاه در شرایط بحرانی می‌رود، به خوبی میسر نشود.

آموزش درست باید از کودکی و دوران مدرسه صورت گیرد

شماعی درباره اینکه بعضی از مردم به موضوع کرونا بی‌تفاوت هستند و عده‌ای دیگر ترس و اضطراب زیادی از آن دارند، گفت: این موضوع به ساختار آموزشی و ناآگاهی لازم خانواده و دوران آموزش‌های ابتدایی، متوسطه و دانشگاهی ارتباط دارد.

وی افزود: وقتی تمام افراد جامعه از جنبه‌های گوناگون آگاهی لازم را داشته و رعایت اصول بهداشت فردی و عمومی را رعایت کنند، فرهنگ سازی خوبی هم به طور مرتب صورت می‌گیرد تا میزان آسیب ها و مرگ و میر کمتر شود.

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی ادامه داد: شاید بعضی از مردم هنوز اطلاعات لازم از وضعیت فعلی کشور و شرایط بحرانی آن ندارند و چگونگی مقابله با ویروس کرونا را درک نکرده اند. زیرا عده‌ای از مردم فقط به دنبال کسب روزی خود هستند و به عواقب این ویروس کاری ندارند. اما افرادی که اطلاعات لازم و صحیح را از رسانه‌ها و فضای مجازی کسب می‌کنند برای اینکه به این ویروس مبتلا نشود، بیشتر دقت کرده و موارد بهداشتی را رعایت می‌کنند.

وی ادامه داد: قصد ندارم بحران ویروس کرونا را بزرگ نمایی کنم، ولی نیاز است با اطلاع رسانی بیشتر به بعضی از مردم که همچنان شبیه به کودکی بی‌تجربه با این بحران برخورد می‌کنند، آموزش داده شود و اساتید دانشگاهی به عنوان قشر فرهیخته جامعه در رسانه‌ها و فضاهای گوناگون می‌توانند این نقش را به خوبی ایفا کنند.

کرونا نشان داد که جامعه به فرهنگ سازی بیشتری نیاز دارد

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی با تاکید بر اینکه شیوع ویروس کرونا نشان داد جامعه به آموزش و فرهنگ سازی بیشتری نیاز دارد، گفت: این فرهنگ سازی ابتدا از سنین کودکی در مهدهای کودک و مدارس باید آموزش داده شود تا دانش آموزان فرهنگ لازم را در همه زمینه‌ها کسب کنند. خانواده‌ها نیز تاثیر مهمی برای اجرایی شدن این فرهنگ دارند.

وی ادامه داد: اینکه افرادی از جامعه، الکل صنعتی را برای پیشگیری و درمان کرونا به غلط مصرف کرده و موجب آسیب دیدن و حتی مرگ خود شده‌اند، نشان از نبود دانش و آگاهی و آموزش لازم آنها است.

عوامل محیطی در انتشار ویروس کرونا نقش موثری دارد

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری گفت: امروزه در جغرافیای پزشکی به عنوان شاخه‌ای از علم جغرافیا که به بررسی و تبیین نقش عوامل محیطی (طبیعی، انسانی – فرهنگی، بیولوژیکی) به اشکال گوناگون در پیدایش، تشدید و گسترش امراض می پردازند، عوامل محیطی به صورت مفصل مورد تجزیه و تحلیل قرار می­ گیرند.

وی این عوامل را برشمرد و گفت: نخست عوامل طبیعی شامل عرض جغرافیایی، میزان فشار هوا، درجه حرارت، میزان رطوبت، ریزش های جوی، روزهای آفتابی، یخبندان و روزهای ابری، سرعت و جهت باد، خاک ها، منابع آب ها، نیروی جاذبه زمین و…است که در حال حاضر هم در یک عرض جغرافیایی خاصی یعنی عرض‌های معتدله بیشترین میزان و تراکم شیوع این بیماری دیده می‌شود.

شماعی عوامل انسانی- فرهنگی را برشمرد و اظهار داشت: پراکندگی و تراکم جمعیت، درصد و درجه باسوادی جمعیت، شرایط سنی، شرایط زندگی، رژیم غذایی، آداب و رسوم مذهبی، اعتقادات، انواع اعتیاد و غیره در کمیت و کیفیت بیماری و سلامت و بهبودی آن تاثیرگذار است.

استاد دانشگاه خوارزمی درباره عوامل بیولوژیکی به عنوان سومین عامل گفت: زندگی گیاهی و جانوری در زمین و دریا و گروه های خونی و نژادی مسلط نیز از جمله عوامل بیولوژیک هستند.

ساختار جغرافیایی شهرها در میزان شیوع کرونا اثرگذار است

شماعی گفت: با بررسی توزیع و پراکندگی ویروس کرونا در استان ها و شهرهای مختلف کشور مشخص شد عوامل محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، تراکم و حرکات جمعیت از جمله مهترین عللی است که سبب شیوع متفاوت ویروس کرونا شده است.

دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری خاطرنشان کرد: در تهران به دلیل جابجایی‌ها، تجمع و تراکم بیش از حد جمعیت در سطح محلات شهر، این ویروس بیشتر شیوع پیدا کرده است؛ همچنین در شهر قم و شهرهای استان های شمالی از جمله گیلان و مازندران نیز که مراکز گردشگری و تفریحی بیشتری دارند شیوع ویروس کرونا فراگیرتر شده است. در طرف مقابل در شهرهای استان‌ها با تراکم جمعیت پایین و کم رفت و آمد، شیوع کرونا کمتر بوده است.